In Berlijn zouden veel burgers hun steun verlenen aan een initiatief om de grote vastgoedeigenaars te ontmantelen. Dat zeggen woordvoerders van het initiatief Deutsche Wohnen Enteignen. De inwoners van de Duitse hoofdstad verzetten zich immers steeds meer tegen het beleid van immobiliëngroepen zoals Deutsche Wohnen en Vonovia, die over grote residentiële portefeuilles beschikken. Volgens hun critici hebben deze groepen de huurprijzen van het Berlijnse vastgoed sterk opgedreven. Ook zou er sprake zijn van speculatie.
De inwoners van Berlijn protesteren massaal tegen de sterke stijging van de huurprijzen op de woningmarkt van de Duitse hoofdstad. Berlijn kan weliswaar relatief bescheiden huurprijzen melden, maar de tarieven zijn het voorbije decennium omhoog geschoten.
Tekorten
Dat is volgens de huurders vooral de schuld van bedrijven zoals Deutsche Wohnen en Vonovia, die over gigantische vastgoedportefeuilles beschikken. Deze ondernemingen zouden hun portfolio’s vooral tijdens het eerste anderhalve decennium na de Duitse eenmaking hebben opgebouwd. Het stadsbestuur ging tijdens die periode immers tot een massale verkoop van panden over. Dat moest helpen om de tekorten van de overheid te verminderen.
Op die manier zouden meer dan 200.000 woongelegenheden van eigenaar zijn veranderd. De nieuwe eigenaars hebben sindsdien nieuwe huurcontracten geïntroduceerd. Dat heeft tot sterke tariefverhogingen geleid. De jongste tien jaar zijn de huurprijzen in Berlijn ongeveer verdubbeld.
Daarnaast kent de stad ook een intense vastgoedspeculatie. Dat probleem wordt volgens experts gevoed door goedkope hypotheken en een snelgroeiende bevolking. De voorbije tien jaar is de bevolking van Berlijn met 50.000 inwoners gestegen. Er zijn nu 3,5 miljoen Berlijners. Over vijftien jaar zou Berlijn echter de grens van 4 miljoen inwoners doorbreken.
Ondanks de grote interesse van investeerders voor nieuwe bouwprojecten, zijn er in Berlijn niet voldoende woningen om aan de vraag te kunnen beantwoorden. Dat biedt de verhuurders de mogelijkheid hun prijzen gevoelig op te drijven. Vorig jaar was er sprake van een stijging met 20 procent.
Grondwet
Deutsche Wohnen Enteignen wil de zes grootste vastgoedbedrijven van Berlijn laten ontmantelen. Daarmee hopen de initiatiefnemers een duidelijk signaal te sturen naar andere eigenaars van grotere vastgoedportefeuilles.
Deutsche Wohnen zegt echter niet van plan te zijn om zich te laten onteigenen. “Wij zullen een dergelijke actie niet toelaten,” zegt Michael Zahn, chief executive van het bedrijf. “Wij leven hier niet in een bananenrepubliek.”
Experts wijzen er echter op dat Deutsche Wohnen toch wel eens aan het kortste eind zou kunnen trekken. De Duitse grondwet maakt een onteigening in het algemeen belang immers mogelijk. Er is wel een billijke compensatie vereist.
Vijf jaar geleden slaagden actievoerders op die manier ook een ontwikkelingsplan voor een gedeelte van de voormalige Berlijnse luchthaven Tempelhof te laten blokkeren. Vorig jaar werd ook een verkoop van woonblokken langs de Karl Marx Allee door diezelfde regelgeving geblokkeerd.
Medestanders van Deutsche Wohnen Enteignen zeggen dat de onteigening en nationalisering van het vastgoed noodzakelijk is om speculatie tegen te gaan. Huurders vormen in Berlijn 85 procent van de totale bevolking. Een recente enquête toonde dat een meerderheid van de Berlijners voorstander zou zijn van de onteigening van de grote vastgoedgroepen.
Critici voeren wel aan dat deze operatie 36 miljard euro aan compensaties zou kunnen kosten. Voor dat geld kan de stad volgens hen ook 220.000 nieuwe woongelegenheden bouwen.
Nog anderen waarschuwen dat de ingreep tot onrust bij potentiële investeerders zou kunnen leiden. Daardoor zouden nieuwe bouwprojecten moeilijker kunnen worden gerealiseerd. Volgens hen zijn nieuwe woningen de enige manier om op langere termijn de stijgende huurprijzen af te remmen.