Weer een mooi Europees lijstje waar de Belgen de plak zwaaien: “Welke politici gaven het meeste uit aan Facebook-reclame?” De onbetwiste leider is Bart De Wever, maar in de top tien staan nog zes andere Belgische politici. “Hoog tijd om dit te veranderen”, kaarten Kamerleden Kristof Calvo (Groen) en Gilles Vanden Burre (Ecolo) aan.

In 2020 gaven de politieke partijen in ons land samen meer dan twaalf miljoen euro uit aan reclame. Op kop lopen N-VA, Vlaams Belang en PTB/PVDA, die elk meer dan twee miljoen euro uitgaven op één jaar tijd. Het was dan ook een jaar waarin er geen verkiezingen waren, aangezien tijdens de verkiezingsperiode de uitgaven gelimiteerd zijn tot één miljoen euro. Een bedrag dat Kristof Calvo (Groen) en Gilles Vanden Burre (Ecolo) nu willen doortrekken.

Het zijn vooral de partijen aan beide uitersten van het politieke spectrum die veel inzetten op reclame. De socialemedia-uitgaven van de meer gematigde partijen staan in schril contrast tegenover die van Vlaams Belang enerzijds en PTB/PVDA anderzijds.

De top tien van meeste uitgaves (in Europa) richt zich echter niet op een partij, maar op politici zelf. De lijst toont aan hoeveel budget werd geïnvesteerd in het promoten van de persoonlijke Facebookpagina van één enkele politicus. Aanvoerder van de lijst is Antwerps burgemeester Bart De Wever, met 225.411 euro. Opvallend genoeg zijn in de lijst maar liefst drie politici van N-VA terug te vinden; na De Wever staan ook de Vlaams minister-president Jan Jambon (64.547 euro) en Vlaams minister Zuhal Demir (54.566 euro) in de lijst.

Verder zijn het vooral de voorzitters en kopstukken van de verschillende partijen die veel geld krijgen om in hun persoonlijke Facebookpagina te investeren, zowel in België als in het buitenland:

• Wopke Hoekstra, Nederlands minister van Financiën en partijleider van het CDA
• Peter Mertens, voorzitter van PTB/PVDA
• Tom Van Grieken, voorzitter van Vlaams Belang
• Conner Rousseau, voorzitter van Vooruit
• Kyriakos Mitsotakis, premier van Griekenland en partijleider van Nea Dimokratia
• Jesse Klaver, fractieleider in de Nederlandse Tweede Kamer en partijleider bij GroenLinks
• Georges-Louis Bouchez, voorzitter van MR

Genoeg

Jaarlijks krijgen alle partijen in België in totaal maar liefst 72 miljoen euro op de rekening gestort. Dat bedrag wordt op basis van de verkiezingsuitslagen verdeeld: de partijen met de meeste stemmen krijgen zo ook een groter deel van de koek. Dat alle partijen samen gemiddeld bijna twee miljoen euro opsouperen aan reclame, roept een aantal vragen op. Daarom willen de twee Kamerleden dat bedrag voor reclame-inkomsten drastisch doen afnemen. Zij stellen een jaarlijkse totaaluitgave van één miljoen voor; ongeacht het een verkiezingsjaar is of niet.

“Zo krijgen we een gelijk speelveld”, aldus Calvo (Groen). “Iedereen kan zijn of haar mening volop blijven uitdragen. Hopelijk gaat er dan ook wat meer aandacht naar het inhoudelijke werk, de basis van de politiek.” Hiernaast willen beide Kamerleden duidelijker afbakenen wat partijen met hun geld mogen doen. In andere landen worden politieke partijen door een gebrek aan duidelijke regels zelfs geduchte vermogensbeheerders. In België moet de duidelijkere afbakening van de wet dit in de toekomst alvast aan banden leggen. In het voorstel van Calvo en Vanden Burre mag het budget maar naar twaalf verschillende posten gaan, gaande van propaganda en ledenwerving tot personeels- en werkingskosten.

Een soortgelijk voorstel lag op tafel tijdens de onderhandelingen over het regeerakkoord van de regering-De Croo, maar viel op het laatste moment toch af. Nu volgt dus een tweede poging van de groene partijen.

(lp)