Deze maandag markeert het begin van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Verscheidene wereldleiders geven verstek. België stuurt dan weer een volledige delegatie. Op de agenda staan vragen over vrede, milieudoelstellingen, energietransitie en ook sancties omtrent diamanten, een cruciaal punt voor België.

In het nieuws: De koningin en vijf ministers reizen deze week naar New York.

• Koningin Mathilde is al in de Big Apple, op uitnodiging van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres. Ze neemt deel aan een evenement georganiseerd door UNICEF en de WHO over geestelijke gezondheid en kinderrechten. Ze zal ook deelnemen aan rondetafelgesprekken over geweld tegen vrouwen en meisjes.
• De Belgische delegatie zal goed vertegenwoordigd zijn, met onder andere premier Alexander De Croo, die dinsdag aankomt en zijn toespraak voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties woensdag om 20.00 uur zal houden. 
• Hij wordt vergezeld door vicepremiers Pierre-Yves Dermagne (Werk) en Vincent Van Quickenborne (Justitie), evenals minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib en minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez.

Uitgezoomd: Op internationaal niveau zal Volodymyr Zelensky ter plaatse aanwezig zijn en waarschijnlijk de beroemdste gast zijn tijdens deze 78e sessie van de Verenigde Naties, die plaatsvindt langs de East River.

• We herinneren ons dat de Oekraïense president vorig jaar opmerkelijk verscheen in een videoformaat, na twee jaar diplomatieke pauze als gevolg van COVID-19.
• We weten ook wie er niet zal zijn: Vladimir Poetin, natuurlijk, maar ook de Chinese president Xi Jinping. Opmerkelijk is ook dat de Franse president Emmanuel Macron en de Britse premier Rishi Sunak dit jaar hebben gekozen voor afwezigheid en worden vertegenwoordigd door verschillende ministers.

Waar het op neerkomt: Het zal moeilijk zijn om over iets anders dan Oekraïne te praten, maar dat is ook het doel.

• Officieel luidt het thema van deze 78e sessie “Planet, people, peace and prosperity”, maar alle ogen zullen onvermijdelijk gericht zijn op de oorlog in Oekraïne, die nu al 571 dagen duurt. Op het terrein zijn er niet veel veranderingen, maar de kwestie van de levering van wapens aan Oekraïne en voedselzekerheid zullen op de agenda staan van veel landen.
  • Wat betreft de Belgische delegatie, zal minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib het woord voeren tijdens een bijeenkomst van de Veiligheidsraad, in aanwezigheid van de Russen.
• Secretaris-generaal van de VN Guterres heeft echter al gewaarschuwd dat de oorlog in Oekraïne niet alle aandacht mag opeisen, omdat het verre van de enige crisis in de wereld is. Hij denkt onder andere aan Iran, Haïti, maar ook aan de golf van staatsgrepen in Afrika.

De Belgische agenda

• Wat betreft België zal de premier de Congolese president Félix Tshisekedi ontmoeten, zoals gebruikelijk. Alexander De Croo zal ook het akkoord verdedigen dat is bereikt over sancties tegen Russische diamanten, ten gunste van de juweliersindustrie.
  • Tot nu toe zijn diamanten ontsnapt aan de 11 sanctiepakketten die zijn opgelegd door de EU. België trachtte om Antwerpen, het wereldwijde knooppunt van de diamant, te beschermen en heeft tot nu toe de druk weerstaan. Maar deze druk, ook afkomstig van de G7, was te groot geworden.
  • Een definitief akkoord moet nog worden bereikt, maar er is al een voorlopig akkoord op het niveau van de G7, onthulde Le Soir. Een akkoord dat door België zelf, de Europese Commissie en de Verenigde Staten, ’s werelds grootste markt, is uitgevoerd. De onderhandelingen hebben lang geduurd omdat de wereldwijde diamantmarkt volledig opnieuw moest worden gedefinieerd, gedomineerd door de Russische producent Alrosa, verantwoordelijk voor 40 procent van de wereldwijde aanvoer.
  • In de praktijk zullen Russische diamanten geleidelijk worden verbannen uit de EU en de G7-landen. Eerst ruwe diamanten en daarna bewerkte diamanten. Hiervoor moet een tracking-systeem worden ingevoerd dat door de G7 als ondoordringbaar wordt beschouwd om de oorsprong van de diamanten te kennen. Het zal een harde klap zijn voor Antwerpen, maar dit is al ruimschoots van tevoren ingecalculeerd. Naar schatting is de import van Russische diamanten al met 70 procent gedaald ten opzichte van vorig jaar.
• Aan andere fronten zal Pierre-Yves Dermagne zich richten op activiteiten met betrekking tot fatsoenlijk werk. Minister van Justitie Van Quickenborne zal naar verluidt een historisch akkoord ondertekenen over het behoud van de oceanische biodiversiteit buiten nationale rechtsgebieden. Ten slotte zal de minister van Buitenlandse Zaken deelnemen aan bilaterale en multilaterale ontmoetingen over het vredesproces in het Midden-Oosten en de situatie van vrouwen in Afghanistan. Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez zal de koningin vergezellen bij de meeste van haar activiteiten.

(nd/evb)