Al langer wordt gehint op een instap van de Belgische industrie bij het FCAS-project, voor het gevechtsvliegtuig van de toekomst. Verwacht wordt dat de regering morgen het licht op groen zet om die optie te verkennen.

Genoteerd: Consensus binnen de regering, over de instap in het FCAS-project, de door Frankrijk geleide ontwikkeling van een gloednieuw gevechtsvliegtuig.

• Morgen hakt de regering de knoop door, over de instap van de Belgische industrie in de ontwikkeling van een nieuw gevechtsvliegtuig, zoals dat al in 2018 bij de aankoop van de F-35 werd vastgelegd. Vivaldi wil dus een akkoord, morgen, over deelname aan het FCAS-project, dat door Frankrijk, Duitsland en Spanje wordt geleid. 
• Concreet vertaalt zich dit eerst in een Belgische waarnemer bij het project, die moet verkennen waar de kansen liggen voor de Belgische industrie. Hardnekkige geruchten doen de ronde dat minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) dit volgende week, op de luchtvaartbeurs in het Parijse Le Bourget, ook officieel zal aankondigen.
• In tegenstelling tot de Brits-Italiaans-Japanse ontwikkeling, het GCAP-programma, omvat FCAS een totaalsysteem, dat bestaat uit gevechtsvliegtuigen, maar ook uit onbemande drones, die nauw samenwerken met de vliegtuigen, satellietsystemen en communicatiemiddelen. Dit maakt het voor de Belgische industrie, met grote spelers in alle velden, wel interessant om mee in te stappen in het FCAS-project. Zij lobbyen dan ook heel zwaar, zeker aan Franstalige kant, met ondermeer Sonaca.

De essentie: Het dossier leidde tot heel wat wrevel aan de regeringstafel én in het parlement.

• Met de keuze voor FCAS haalt Dedonder, en zo de PS, haar slag thuis, in een dossier waar de keuze al de facto vast stond nog voor de regering het dossier goed en wel op het bureau kreeg. Het is een publiek geheim dat Dedonder lonkte richting Frankrijk, en het Britse project al van bij de start weinig kans maakte. Even leek het plan in duigen te vallen, nadat de CEO van het Franse defensieconcern Eric Trappier Belgische deelname volledig uitsloot.
• “Ik zie niet in waarom ik Belgen werk moet geven. Waarom zou ik plek maken in mijn fabriek en mijn ontwerpbureau voor mensen die voor de F-35 kozen?”, zo was Trappier stellig. Bronnen dicht bij het dossier geven wel aan dat die visie niet gedragen wordt door andere deelnemende partners. “Dassault is maar één van de grote spelers die betrokken is bij het FCAS-project. Andere partners hebben wel afstand genomen van zijn uitspraken.”
• Bronnen binnen de meerderheid hekelen ook de soloslim die de PS speelde op dit dossier. “We zijn ondertussen een week voor Le Bourget, en er is nog geen parlementair debat geweest. Er is geen voorstelling geweest van de vergelijkende studie, terwijl het mij wel normaal lijkt dat de minister daarmee naar het parlement kom”, zo is in de wandelgangen van de Kamer te horen.
• En tegelijk wordt, met het afkloppen van de FCAS-waarnemer, de volgende werf geopend. Want langs liberale kant werd fors geijverd om dit dossier te koppelen aan de bewapening van drones, iets wat vooral door de groene partijen ‘no go’ is. Maar de liberalen blijven duwen: zij willen een studie van de regering daarover, die in december moet worden voorgesteld.