Wie de voorbij dagen de pers las, kan moeilijk anders denken dan dat we aan de rand van de ravijn staan. Een tsunami van doemvoorspellingen bereikte ons via zowat alle grote internationale instellingen. De Wereldbank, de VN, de OESO, het IEA,… Al die voorspellingen hebben één zaak gemeen. Geen van de betrokken hoofdeconomen sloeg alarm, toen de centrale banken jarenlang dagelijks miljarden in de economie bleven pompen.

Minder groei

Eerst was er de Wereldbank die haar prognoses voor de wereldgroei sterk naar beneden bijstelt. De bank verwacht in 2022 een groei van +2,9% tegen +4,2% bij haar vorige raming.

Inflatie verdubbelt

Dan was er de rijkelandenclub OESO, die ons ervoor verwittigde dat de wereldeconomie de oorlog in Oekraïne duur zou betalen. De organisatie verlaagt haar vooruitzichten voor de globale groei dit jaar tot 3%, van 4,5% in december. De inflatievooruitzichten werden voor haar 38 lidstaten verdubbeld tot bijna 9%. Ze roept regeringen op maatregelen te nemen om een wereldwijde voedselcrisis af te wenden nu de Russische invasie de graanprijzen opdrijft.

Hongersnood

VN-baas Antonio Guterres leert ons dat ‘honderden miljoenen mensen het risico lopen te verhongeren’. De situatie in Oekraïne stevent af op een jarenlange oorlog, terwijl Rusland weigert de blokkade op te heffen van de haven van Odessa, Oekraïnes belangrijkste uitvoerhaven voor tarwe. De gevolgen voor Afrika ten zuiden van de Sahara dreigen catastrofaal te worden.

Rantsoeneren van gas

Dan is er nog Fatih Birol, het hoofd van Internationaal Energie Agentschap, die pleit voor de rantsoenering van gas deze winter, vooral als “we een lange en strenge winter krijgen”. Na meer inflatie en hongersnood, ook kou dus.

Een jaar geleden was er geen wolkje aan de lucht

Is het niet opmerkelijk dat al deze mensen dit de voorbije jaren niet hebben zien aankomen. Ook vóór de oorlog in Oekraïne was er geen wolkje aan de lucht. Als er al wat inflatie zou komen dan zou die ‘tijdelijk’ zijn, werd ons gezegd. Nu zou de reden voor de inflatie plots in Moskou moeten worden gezocht.

• Sinds de wereldwijde financiële crisis van 2008 heeft de ECB nog eens 5.000 miljard euro in de markt gepompt ?. Dit betekent dat de hoeveelheid geld van centrale banken in de eurozone sinds 2008 meer dan verzesvoudigd is.
• Het leeuwendeel van dit geld leverde economische meerwaarde, noch extra omzet, noch extra winst op. 

Dat heeft gevolgen. Velen waarschuwden vanaf het begin voor deze geldtsunami, maar die waarschuwingen werden door bovenvermelde instellingen veelal als ‘verwaarloosbaar’ weggezet.

Toverfee Lagarde

Nu is het plots alle hens aan dek en weet men niet meer van welk hout pijlen te maken. Case in point is de ECB-voorzitter Christine ‘Madame Inflation’ Lagarde. Zij deed donderdag 2 voorspellingen:

• een halvering in het komende jaar van de inflatie, die in de eurozone nu meer dan acht procent bedraagt.
• een tweede halvering in 2024, d.w.z. een terugkeer naar de oorspronkelijke stabiliteitsdoelstelling van de ECB van twee procent. 

Lagarde gaf toe zelf niet in het snelle effect van haar maatregelen te geloven. “Verwachten we dat de renteverhoging van juli een onmiddellijk effect op de inflatie zal hebben? Het antwoord is nee.”

Niet enkel haalt haar boodschap alle urgentie uit de strijd tegen de inflatie, als we het track record inzake inflatievoorspellingen van de ECB erbij halen, is er weinig reden om haar voorspellingen met ook maar enig sérieux te nemen. Op de grafiek ? de ware inflatie in het blauw. De gekleurde stippellijnen zijn de prognoses van de ECB. [Lees verder onder de grafiek.]

Dat – zoals sommige media berichten – ‘haviken’ nu de controle over de ECB zouden hebben overgenomen is dan ook lachwekkend. Een financieel systeem dat gebaseerd is op buitensporige schulden en goedkoop geld kan aanzienlijk hogere rentes niet aan zonder een catastrofe te veroorzaken.
Er is een limiet aan hoeveel de ECB de rente werkelijk kan verhogen. Om dat te begrijpen hoef je niet eens een wiskundig genie te zijn.

In de VS weet men al hoe laat het is: slechtste consumentensentiment ooit, hoogste inflatie in 40 jaar, langste berenmarkt sinds 2008, met de hoogste gezinsbezittingen in de geschiedenis.

“Skin in the game”

Men kan zich dus afvragen hoe wereldvreemd onze beleidsmakers werkelijk zijn. Twee quotes uit het boek ‘Skin in the Game” van de Libanees-Amerikaanse auteur, wetenschapper en voormalig derivatenhandelaar Nassim Nicholas Taleb lenen zich als geen andere om de huidige situatie samen te vatten.

“De vloek van de moderniteit is dat we steeds meer bevolkt worden door een klasse van mensen die beter is in uitleggen dan begrijpen, of beter in uitleggen dan in doen.“

en

“Bureaucratie is een constructie waardoor een mens gemakshalve gescheiden wordt van de gevolgen van zijn of haar daden.” 

(kg)