De begrotingstabel van Bart De Wever (N-VA) lekte in de pers. Wat opvalt is dat er een voorstel op tafel lag dat toch behoorlijk rechts kleurt, en in het voordeel van N-VA en MR is. Maar tegelijk staan er ook voorstellen in die Vooruit, cd&v en Les Engagés gunstig moeten stemmen.
Genoteerd: Welk cijferwerk staat er nu in de befaamde tabel van De Wever?
- Wat overduidelijk was, is dat N-VA zeker het opgelegde Europese doel wilde halen om het begrotingstekort terug te dringen. Tegen 2029 moest 28 miljard euro gevonden worden. Dat bedrag werd in de plannen van De Wever mooi in twee gedeeld. 14 miljard euro moest door het verhogen van de werkzaamheidsgraad en de productiviteit komen. De andere helft kwam dan door een “klassieke sanering”, oftewel besparingen.
- Het Nieuwsblad en De Standaard konden de begrotingstabel van De Wever inkijken. Daarbij valt vooral de enorme geplande hervorming van de arbeidsmarkt op. De beperking van de werkloosheid in de tijd, tot maximaal twee jaar, zou samen met andere hervormingen op de arbeidsmarkt 1,7 miljard euro opbrengen. Besparingen op uitkeringen voor langdurig zieken bracht 362 miljoen euro in het laatje. De nota stelde een responsabilisering voor, voor werknemers en -gevers, om langdurig zieken tegen te gaan. Samen met een afremming van de loonindexering van 600 miljoen euro kwam het totale pakket van besparingen op de arbeidsmarkt uit op 2,9 miljard euro.
- De Wever wilde ook de uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking en het wetenschapsbeleid halveren. De partijdonaties zouden bevroren worden en de afschaffing van de Senaat stond duidelijk in de tekst. Een besparing op overheidspersoneel en de werkingskosten, die zouden zakken met telkens 2 procent per jaar, moesten samen 643 miljoen euro opbrengen. De overheidsbesparingen waren goed voor 1,8 miljard euro.
- Migratie was ook een besparingspost, met een winst van 1,58 miljard euro tegen 2029. Daarbij werd direct 1 miljard gezocht bij de nieuwkomers zelf, die hun leefloon omgevormd zouden zien tot een integratiesteun. Daar zouden ze dan vijf jaar op moeten wachten. Ook op het aantal opvangplaatsen in asielcentra zou bespaard worden.
Geknip in de pensioenen
En verder: Een aantal maatregelen moesten nog uitgewerkt worden, blijkt uit de begrotingstabel.
- De besparingen op de pensioenen waren nog niet volledig geconcretiseerd, maar zouden een besparing van 2 miljard euro moeten opleveren. Daarbij werkt vooral geraakt aan de pensioenmalus. Periodes waarin iemand niet werkt, maar toch pensioen opbouwt, zoals bij ziekte, mantelzorg of zwangerschap, zouden ingeperkt worden.
- Ook de welvaartsenveloppe, om de uitkeringen te verhogen, zou ingeperkt worden. Het stelsel zou nog maar voor de helft uitgekeerd worden. Daarbij zou het exclusief voor de pensioenen bedoeld zijn en niet meer voor werkloosheidsuitkeringen. Die maatregel zou in een klap 1,4 miljard euro opleveren.
- Er moest nog 3 miljard euro gevonden worden voor de fiscale hervormingen. Van de 9 miljard euro aan maatregelen stond er nog een stuk open dat nog niet was doorgerekend hoe dat te halen viel.
Meer geld voor defensie
Maar: Toch ook een paar uitgaven in de begrotingstabel.
- Uitgaven stonden ook in de nota: onder meer defensie kreeg extra geld. Bijna 2 miljard euro moest de defensie-uitgaven al wat dichter naar de NAVO-norm van 2 procent van het bbp halen: in 2029 zou België dan 1,8 procent bereiken. Ook gaat er geld naar politie en veiligheid.
- De veelbesproken groeinorm in de gezondheidszorg zou eerst dalen, om vervolgens te stijgen naar 3 procent. Dat is meer dan de 2,5 procent van vandaag. Zowel cd&v, Les Engagés als Vooruit hadden daarom gevraagd.
- Desalniettemin bleek dat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez de voorstellen in de nota alsnog te links vond. Daarbij ging het hem niet zozeer over de besparingen zoals hierboven opgelijst, maar om de fiscale hervorming. Een meerwaardebelasting op de winsten uit aandelen sprong daarbij het meest in het oog, maar ook bijvoorbeeld de verhogingen op de accijnzen voor brandstof irriteerden de MR-voorzitter. Hij vond dat de supernota juist niet gebalanceerd genoeg was.