In het nieuws: Bij 27,8 procent van de bevraagde kmo’s was minstens 1 werknemer in 2022 een maand of langer afwezig wegens ziekte of een ongeval, leren de cijfers van Securex.

• Dit is een probleem, aangezien 90 procent van de bedrijven in België kmo’s zijn met maximaal 20 werknemers.
• Van degenen die een maand of langer afwezig zijn, is 42 procent in het daaropvolgende jaar nog steeds niet actief.
• Bij bedrijven met 10 tot 19 werknemers heeft 77,6 procent minstens één werknemer die langer dan een maand afwezig is door ziekte of een ongeval.

De oorzaken

• Er zijn op dit moment bijna een half miljoen langdurig zieken in België en dat aantal stijgt voortdurend.
• “Meer dan een derde van de afwezigheden door ziekte op middellange en lange termijn worden veroorzaakt door psychosociale problemen zoals stress, burn-out of grensoverschrijdend gedrag”, beschrijft Heidi Verlinden, Research Project Manager bij Securex. “Nog eens een derde is te wijten aan spier- en gewrichtsproblemen, zoals rug- en nekpijn.”
• Voor Securex kan een groot deel van dit absenteïsme vermeden worden. Dialoog tussen werknemer en werkgever en vertrouwen zijn essentieel om langdurige afwezigen terug aan het werk te krijgen.

Een politiek plan voor langdurig zieken

• Vorig jaar drukte minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) zijn “terug naar werk”-plan door, met als doel dichter bij de werkgelegenheidsgraad van 80 procent te komen. Die bedroeg slechts 71,4 procent in het derde kwartaal van 2023.
• Volgens dit plan wordt na 10 weken arbeidsongeschiktheid een proces in gang gezet: langdurig zieken moeten een vragenlijst invullen om te beoordelen hoe ze zich voelen en of ze klaar zijn om opnieuw aan de slag te gaan. Elke langdurig zieke zal ook individueel worden begeleid.
• Sinds 1 januari 2023 wordt er gewerkt met boetes. Als langdurig zieken weigeren het proces te volgen, riskeren ze 2,5 procent van hun ziekteverzekering te verliezen. Aan de andere kant zullen bedrijven met meer dan 50 werknemers met een abnormaal hoog aantal langdurig zieken ook worden gestraft.
• Vandenbroucke stelde in juni ook voor om werkgevers te laten betalen voor de 2e maand ziekteverlof, met als doel hen meer verantwoordelijk te maken. Die maatregel is er uiteindelijk niet gekomen.

De tijd dringt: In België is het aantal langdurige zieken in 15 jaar tijd verdubbeld. Hoewel de trend wereldwijd versnelt, gelooft John Crombez, de ex-voorzitter van Vooruit die zijn carrière als onderzoeker aan UZ Gent heeft hervat, dat een dergelijke toename “een typisch Belgisch fenomeen” is. Volgens het Federaal Planbureau zou het aantal langdurig zieken tegen 2035 kunnen oplopen tot 600.000, met een rekening van 14 miljard euro per jaar.

(ns/evb)