In Mechelen heeft burgemeester Bart Somers (Open Vld/Voor Mechelen) besloten om met Vooruit samen een coalitie te vormen. Anders dan in veel andere liberale gemeenten houdt Somers een linkse koers aan.

Key takeaways

• De keuze van Bart Somers voor Vooruit is niet verwonderlijk. Somers heeft een linksliberaal profiel.
• Opvallend is het wel, aangezien Open Vld elders veel centrumrechtse coalities aangaat.
• Vooruit meenemen zorgt ook voor een blijvende connectie met de Vlaamse regering.

De uitslag: In Mechelen had Somers een progressieve kartellijst gevormd. Op ‘Voor Mechelen’ stonden liberalen en groenen, aangevuld met een aantal onafhankelijke kandidaten. Somers’ project raakte wel bijna 10 procentpunt en een absolute meerderheid kwijt, maar bleef met 37,8 procent de grootste partij. N-VA volgde met 19,7 procent, Vooruit werd derde met 12,4 procent.

In het nieuws: Somers kiest voor Vooruit in plaats van N-VA.

• De keuze van Somers is gezien zijn linkse stadslijst niet onlogisch. Vooruit maakt na 12 jaar weer deel uit van het stadsbestuur. Voor Mechelen en Vooruit hebben 24 van de 43 zetels in handen. De socialisten schoven de nieuwe fractieleider in het Vlaams Parlement, Thijs Verbeurgt (Vooruit), naar voren als lijsttrekker. Somers zelf nam in november 2023 ontslag uit de Vlaamse regering om zich op Mechelen te focussen als voltijds burgemeester. Die aanpak werkte.
• Omdat Open Vld op Vlaams en straks ook op federaal niveau in de oppositie zal belanden, is het handig voor Somers om de link met Brussel niet te verliezen. Vooruit is ook in dat opzicht een logische partner: Vlaams minister Caroline Gennez (Vooruit) was schepen onder Bart Somers tussen 2006 en 2012. De connectie met het Vlaams niveau wordt door deze coalitie in Mechelen dus versterkt.
  • Somers erkent op een persconferentie dat die link wel degelijk meespeelde. “Ik weet uit ervaring dat wanneer je in Brussel een rol van betekenis kan spelen, dat zeker niet negatief is voor je eigen stad”, zegt hij. Een “comfortabele meerderheid met 3 zetels op overschot” en “programma’s en uitdagingen die dicht bij elkaar liggen” waren ook factoren, aldus Somers.
• “We hebben afgesproken dat we bijsturen waar het kan maar dat we tegelijkertijd dit project gaan verderzetten. We willen ook een veilige, nette en dynamische stad zijn met veel ondernemerschap maar die ook betaalbaar is voor iedereen. We blijven ook inzetten op samenleven in diversiteit, één van onze sterktes”, zo bespreekt de burgemeester de plannen voor Mechelen.
• Kristof Calvo (Groen) zat ook mee in de stadslijst van Somers en wordt schepen. Die rol neemt hij voor het eerst en met veel enthousiasme op. Hij prijst de samenwerking met de socialisten: “Vooruit is een heel kritische maar constructiever partner met veel kwaliteit en engagement”.
• “We zijn blij dat we het mandaat van de kiezer hebben gekregen om deze stad betaalbaarder, toegankelijker en zorgzamer te maken en dat we dat nu ook kunnen realiseren met een sterke ploeg”, zo schetst Verbeurgt de uitdagingen.

Weinig liberaal-linkse samenwerkingen

Gevolgd: Mechelen is een beetje een buitenbeentje.

• Opvallend is de keuze voor Vooruit wel. Na de klappen die Open Vld kreeg bij de verkiezingen in juni ging de partij een rechtsere koers varen. Onder invloed van oud-voorzitter Egbert Lachaert (Open Vld) en de huidige voorzitter Eva De Bleeker (Open Vld) schoven de liberalen op. Dat had een impact op de coalitievorming na de gemeenteraadsverkiezingen. Want hoewel Open Vld wederom stevig verlies optekende, hadden de liberalen in een aantal gemeenten het initiatiefrecht. Er ontstonden veel centrumrechtse samenwerkingen:
  • Lachaert vormde in de nieuwe fusiegemeente Merelbeke-Melle een samenwerking met N-VA en cd&v.
  • Zowel in Lochristi als in Lokeren nam Open Vld cd&v mee.
  • In Destelbergen werd de coalitiepartner N-VA. In Aarschot ging ex-minister Gwendolyn Rutten (Open Vld) eveneens een samenwerking met N-VA aan.
  • In Brakel koos ontslagnemend premier Alexander De Croo (Open Vld) voor het lokale Broakel 2.0.
  • En in Gent is het verhaal ingewikkeld, maar wordt er onder druk van donkerblauwe liberalen zoals Christophe Peeters (Open Vld) met N-VA gesproken.
  • In een paar gemeenten hebben liberalen toch gekozen voor socialisten. Dat is het geval in het West-Vlaamse Gistel en in de Limburgse gemeenten Tongeren-Borgloon en Dilsen-Stokkem.