Formateur Bart De Wever sprak maandag met de beoogde coalitiepartners over zijn ‘supernota’, met daarin heel wat beoogde hervormingen. Nu wordt ook duidelijk wat N-VA in die nota schreef. De onderhandelende partijen willen ‘werken meer doen lonen’, maar hoe wil De Wever dat doen?

In het nieuws: De Wever stelt in zijn nota, die Het Laatste Nieuws kon inlezen, heel wat arbeidsmarkthervormingen voor die aan het einde van de rit ‘werken meer moeten laten lonen’.

• Dat het verschil tussen werken en niet werken minstens 500 euro moest bedragen was een veel gehoorde kreet tijdens de kiescampagne. De Wever komt met een aantal voorstellen die de nettolonen moeten optrekken.
  • Het verhogen van de belastingvrije som en/of de laagste schijf van het belastbaar inkomen (nu 25 procent) verhogen. Zo houden vooral de laagste inkomens meer over. Ook de verdeling van de andere schijven is bespreekbaar, stelt De Wever.
  • Zoals al eerder gemeld: het verhogen van de maaltijdcheques. Al zou dat vooral het wegvallen van de ecocheques compenseren.
  • Het uitbreiden van de flexi-jobs naar andere sectoren en het maximumbedrag dat een flexijobber mag verdienen, afschaffen. Op dit moment mag een flexi-job niet meer dan 12.000 euro per jaar verdienen. Twee op de drie bedrijven bleek al voorstander van een uitbreiding.

Uitkeringen beperken

Opgemerkt: Tegelijk doet De Wever ook een hoop voorstellen die de voordelen van zij die niet werken, terugschroeft.

• De werkloosheidsuitkeringen moeten beperkt worden in de tijd. De Wever hanteert daarbij de veelgehoorde termijn van twee jaar. Een studie wees uit dat het tevens een goed idee is om uitkeringen gaandeweg in te perken, na al zes maanden van werkloosheid. Dat idee komt niet terug in de supernota. De Wever wil wel een hogere uitkering geven tijdens de eerste drie maanden zonder werk.
• Dat gaat gepaard met een activeringsbeleid: na twee jaar werkloosheid krijgen mensen die niet aan het werk zijn, een jobaanbod van een arbeidsbemiddelaar (VDAB in Vlaanderen, Actiris in Brussel en Forem in Wallonië).
• Een ander voorstel is wel om de uitkeringen van zij die kunnen werken, niet sneller te laten stijgen dan de lonen in de privésector. Daarnaast pleit De Wever ook voor een register dat bijhoudt welke sociale voordelen iemand combineert, zodat die voordelen makkelijker beperkt kunnen worden als iemand meer verdient zonder werk dan met.

Morrelen aan de minimumpensioenen

En verder: Ook een nieuwe pensioenhervorming staat in de supernota.

• Daarbij valt vooral het uitdoven van het SWT-stelsel of het vroegere brugpensioen op. Oudere werknemers die ontslagen worden, krijgen nu een extra compensatie van hun werkgever tot aan het wettelijk pensioen. De Wever pleit ervoor om dit systeem stop te zetten.
• Vivaldi voerde een pensioenbonus in voor zij die blijven werken na hun vroegste pensioendatum. In het N-VA-voorstel krijgt men de bonus pas als er langer wordt doorgewerkt na de wettelijke pensioenleeftijd. Verder rekende de vorige regering 35 loopbaanjaren als termijn vanaf wanneer je recht hebt op die bonus. Volgens De Wever moeten dat 35 effectief gewerkte jaren worden: periodes van werkloosheid tellen dan niet meer mee.
  • Mensen die geen 35 jaar gewerkt hebben maar toch met vervroegd pensioen gaan, zouden hun pensioenbedrag procentueel zien verminderen per jaar dat ze vroeger met pensioen gaan.
• Ook de minimumpensioenen wil De Wever hervormen. Op de lange termijn zou dat stelsel al hervormd worden, besliste de vorige regering. Zo zou je 20 jaar gewerkt moeten hebben voor je recht hebt op dat minimumpensioen. De N-VA wil nu sneller een beperking invoeren waarbij men minstens 35 jaar gewerkt moet hebben. Dat zou een serieuze besparing betekenen op de pensioenen, wat Europa ook van België vraagt. Alleen lijkt het sterk dat de socialisten meewillen in dat verhaal.
• En de pensioenregeling voor ambtenaren zou ook worden aangepast. Ambtenaren zouden langer mogen doorwerken, maar tegelijk worden ze niet meer automatisch op pensioen gestuurd. Bovendien zouden hun pensioenen niet meer meestijgen met de lonen van de actieve ambtenaren. Een specifieke hervorming voor het leger en de NMBS is er ook: de pensioenleeftijd zou voor militairen opgetrokken worden van 56 naar 58 jaar en voor treinbegeleiders van 55 ook naar 58. Verdere verhogingen zouden dan volgen.

Nieuw btw-tarief

Ook nog: Het nieuwe btw-tarief dat De Wever voorstelt, zou ook voor de horeca gelden.

• Maandag werd al duidelijk dat N-VA een nieuw btw-tarief van 9 procent wil invoeren voor renovaties. Ook de horeca zou gebruik kunnen maken van dat tarief, schrijft HLN nu. Daarmee komt het voorstel tegemoet aan de vraag van sectorfederatie Horeca Vlaanderen, die eerder kritiek had op de verschillende btw-tarieven van 6 en 12 procent.
  • Daarbij blijft het hogere tarief van 21 procent wel behouden, zowel in de bouw voor nieuwbouw als in de horeca voor alcoholische dranken.
• Nog een opvallend punt over voeding: btw op groenten en fruit zou verdwijnen. Dat moet ook de andere coalitiepartners tevreden stemmen. Vooruit, cd&v en Les Engagés waren voorstander van dat idee.
• Om de energietransitie verder te helpen, wil De Wever ook de btw op zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen verlagen naar het nieuwe tarief van 9 procent. Ook andere maatregelen die het klimaat wat zouden moeten helpen, staan in het voorstel, zoals het optrekken van de fietsvergoeding, tankkaarten zwaarder belasten en de vliegtaks vereenvoudigen.