Nadat Zuhal Demir (N-VA) te kennen gaf dat ze liever burgemeester van Genk wordt dan minister blijft in de nieuwe Vlaamse regering, slaat voorzitter Bart De Wever (N-VA) een mea culpa.

Key takeaways

• Zuhal Demir kiest voor het burgemeesterschap in Genk in plaats van minister in de Vlaamse regering.
• Bart De Wever zegt dat hij haar ‘pushte’ en verdedigt de keuze die Demir maakte.
• Ondertussen klinkt er kritiek van Sammy Mahdi, die het ‘komen en gaan’ van Vlaamse ministers op de hak neemt.

Wat vooraf ging: Zuhal Demir stopt als minister als ze burgemeester van Genk kan worden.

• N-VA vocht hard om de belangrijke post van onderwijs binnen te halen in de nieuwe Vlaamse regering. De partij gaf die taak aan Zuhal Demir, die ook in de vorige Vlaamse regering minister was. Ondertussen trekt Demir de lokale N-VA-lijst in haar stad Genk voor de gemeenteraadsverkiezingen.
• Demir gaf vrijdag aan dat ze liever burgemeester is dan minister. “Het spreekt voor zich dat als ik de historische kans krijg van de Genkenaren, dat ik het mandaat van burgemeester zal opnemen. Dat betekent dat ik in Genk zal moeten zijn”, zei ze in de pers. Demir wil niet weten van een regeling waarbij ze titelvoerend burgemeester wordt en minister blijft.
• Haar grote uitdager, zittend burgemeester Wim Dries (cd&v), had Demir al verweten dat ze twee dingen tegelijk zou doen. “Ik ga 100 procent voor Genk. Zuhal Demir zei dat het haar droom was om minister van Onderwijs te worden. Dan is het dus niet haar droom om burgemeester van Genk te worden. Als N-VA de grootste is, zal ze toch moeten kiezen”.
• Die keuze heeft Demir nu gemaakt, ten koste van haar ministerschap in de Vlaamse regering. Het is erg ongebruikelijk om toch vol te kiezen voor een actieve rol in de gemeentepolitiek. Binnen de Vlaamse regering is minister Jo Brouns (cd&v) titelvoerend burgemeester in Kinrooi en minister-president Matthias Diependaele (N-VA) is nog altijd titelvoerend burgemeester in Zottegem.

In het nieuws: Bart De Wever erkent dat hij Demir misschien te hard in een ministersrol duwde.

• De Wever legt in De Zevende Dag uit dat Demir al langer worstelde met de keuze. “Het wrong vanaf 9 juni al. We hebben daar veel gesprekken over gehad. Ik vond het een heel goed idee om onderwijs te doen, maar ik voelde altijd die twijfel rond Genk. Ik voel mij een beetje verantwoordelijk, want ik heb haar enorm gepusht om minister te worden”.
• De Wever benadrukt dat Demir volgens hem niet aan ‘postjes pakken‘ doet. “Want dan ga je niet van een zwaar betaalde naar een minder betaalde post”. “Ze duwt ook geen partijgenoten uit de weg”, vervolgt hij, “maar de timing is natuurlijk zeer ongelukkig. Dat vlak na de regeringsvorming die andere ambitie komt”.
• Diependaele van zijn kant zegt zich geen zorgen te maken over zijn regering. “Dat is een keuze die Zuhal zelf moet maken. En de kiezer van Genk moet die ook maken natuurlijk, we zullen dat afwachten”. Mogelijk moet N-VA dus op zoek naar een nieuwe naam.

Een komen en gaan

Gevolgd: Hier en daar komt er toch kritiek op de zet van Zuhal Demir.

• Demirs opvallende bekendmaking komt er amper een week na een interview met De Standaard, waarin ze aanhaalde dat ze recht had op een zware portefeuille als onderwijs. “Als je gedragen wordt, een politiek gewicht hebt en je stemmen hebt gehaald in de provincie, vind ik dat dat vertaald moet worden”. Ze zou tegen De Wever gezegd hebben dat het “onderwijs of niets” zou zijn.
• Dat het nu misschien toch ‘niets’ wordt, levert kritiek op. Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi denkt er het zijne van in De Afspraak op Vrijdag. “Ik vind het wel wat ongelukkig. We hebben de afgelopen jaren een va-et-vient (komen en gaan, red.) gezien”, haalt hij aan. Daarmee doelt hij op de liberale ministers Bart Somers (Open Vld) en Gwendolyn Rutten (Open Vld) die er allebei voor kozen om te stoppen zodat ze lokaal aan de slag konden.
• De Wever verdedigde dus duidelijk de keuze van Zuhal Demir, door ook te stellen dat Demir “dat echt gaat doen”, het burgemeesterschap van Genk, mocht ze winnen. Ook Diependaele had het over een “eerlijk signaal aan de kiezer van Genk”.
• Maar ondertussen blijft het ministerschap voor Zuhal Demir nog altijd een optie als plan B. “Ik ben er ook van overtuigd dat zij haar rol als minister, mocht de kiezer in Genk er zo over beslissen, nog altijd heel goed zal doen. Ik maak mij daar dus weinig zorgen over”, aldus Diependaele.