Formateur Bart De Wever (N-VA) heeft aangegeven dat hij op zoek is naar een “stabiele coalitie”: Arizona dus. Om die te bereiken, moet hij Vooruit weer aan tafel krijgen. De Wever heeft daar twee weken de tijd voor.

Key takeaways

• Bart De Wever wil toch verder werken met Vooruit in een regering.
• Daardoor zal hij vermoedelijk toegevingen moeten doen. Vooruit blijft het hard spelen.
• Het wordt een lastige evenwichtsoefening: toegevingen aan Vooruit betekent een ontevreden MR.

In het nieuws: Op tafel ligt maar één weg, toch Arizona.

• Bart De Wever werd door koning Filip herbevestigd als formateur. Hij krijgt nu twee weken om te kijken of er opnieuw inhoudelijke gesprekken mogelijk zijn. “Mijn intentie is om zo snel mogelijk een coalitie van partijen rond de tafel te krijgen die de finale fase van onderhandelingen kan opstarten richting een regeerakkoord”, zegt De Wever daar zelf over in een persbericht dat hij uitstuurde na zijn bezoek aan de koning.
• En opvallend: “Er zal in de eerste plaats gezocht worden naar een stabiele meerderheid”, dixit De Wever. Dat wil zeggen dat hij de piste om Open Vld bij de gesprekken te betrekken voorlopig laat voor wat het is. Zowel cd&v als Les Engagés had kritiek op het alternatief om Vooruit te vervangen door Open Vld. De meerderheid die zo’n coalitie zou opleveren, is volgens cd&v-voorzitter Sammy Mahdi te krap (76 op 150 zetels) om werkbaar te zijn.
• MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez had er nochtans op aangedrongen om een coalitie met Open Vld te overwegen. Om Vooruit weer aan tafel te krijgen, zullen er toegevingen gedaan moeten worden. MR ziet dat niet zitten.
• De Wever wil absoluut proberen om Vooruit weer aan tafel te loodsen. “De partijen zijn het eens over het feit dat er geen alternatief is voor de huidige formule. Niemand heeft zin om het werk van 5 maanden in de vuilbak te gooien”, zegt hij tegenover VRT NWS. Arizona “is de meest sterke en stabiele meerderheid”, legt hij uit.
• De Wever hekelt wel de houding van de socialisten, die niet willen praten voor er toegevingen volgen. “Daarvoor moet je wel aan de onderhandelingstafel komen”, zegt hij. En hij vervolgt: “Je kan het niet eens zijn met het basisvoorstel, maar daarvoor dienen onderhandelingen. Als je zelfs om die reden na 5 maanden niet wil komen onderhandelen, wat voor een signaal geef je dan aan de bevolking? Dat kan je niemand uitleggen”.

Gevolgd: Vooruit houdt ondertussen voet bij stuk.

• Vooruit-voorzitter Conner Rousseau blijft bij zijn eerder standpunt: de huidige supernota van Bart De Wever is geen goede basis om verder te onderhandelen. “Als men het serieus meent met de toekomst van dit land en het serieus meent met de regeringsvorming, dan moet men ook een serieus voorstel doen”, legt hij uit aan VRT NWS. Rousseau zegt dat zijn partij opnieuw gesprekken wil voeren, maar enkel op basis van een nieuw voorstel.
• Hij legt een aantal eisen op tafel die hij in dat voorstel verwerkt wil zien: “Bijdragen van superrijken en grote vermogens, pensioenen op menselijke manier hervormen, koopkracht beschermen, van de index afblijven en voorzichtig omgaan met btw-verhogingen”.
• Rousseau vindt dat de concrete invulling daarvan bij De Wever ligt. Maar de vraag die hij stelt, noemt hij wel legitiem. “Het gaat om inhoud en vragen die wij al maandenlang stellen. Een eerlijke verdeling van de inspanningen en dan kunnen we opnieuw aan tafel komen”.

“Toegevingen voor de galerij”

Om te volgen: Kan De Wever iedereen toch weer richting Arizona bewegen?

• “Het vertrekpunt dat nu op tafel ligt, is voor ons onevenwichtig”, klinkt het duidelijk bij Rousseau. “Als er een vertrekpunt is dat voor ons comfortabel is, zetten wij daar onze schouders mee onder om het land opnieuw gezond te maken”.
• Met andere woorden: als De Wever wil dat Arizona toch slaagt, zal hij eerst toegevingen aan Vooruit moeten doen. Hij denkt dit op te kunnen lossen door de pijnpunten afzonderlijk te bespreken, schrijft De Morgen. Grotere thema’s als de arbeidsmarkt en pensioenen zouden weer van elkaar losgeklikt worden. De Wever en zijn team zouden aan de andere onderhandelaars meer openheid hebben beloofd rond de geplande fiscale hervormingen.
• Rousseau zou aan De Wever een hoop toegevingen hebben gevraagd, die volgens bronnen “voor de galerij” zijn, aldus De Morgen. De socialisten willen absoluut trofeeën binnenhalen die ze trots aan hun achterban kunnen laten zien, is de teneur. Vooruit is er niet gerust op dat er tijdens de onderhandelingen nog veel ruimte is om zaken naar links te trekken: De Wever zou Bouchez niet dwars willen zitten, is de redenering. Ook een frontvorming met cd&v en Les Engagés om te drukken op bijvoorbeeld de gezondheidszorg ziet Vooruit niet zitten.
• De grote vraag is of Bouchez toegevingen aan Vooruit zomaar zal laten passeren. In de zomer was dat de reden voor Bouchez om zelf (tijdelijk) weg te stappen van de onderhandelingen. In een houding die afwijkend is voor zijn normale gedrag zegt Bouchez “de formateur zijn werk te laten doen”. Tegelijk weet iedereen dat hij veel liever een Zweedse coalitie ziet met Open Vld.

Maar: Of we als publiek en pers veel mee zullen krijgen van de komende twee weken, is ook onduidelijk. Nadat er allerhande teksten lekten, roept De Wever nogmaals op tot discretie. “Gezien de bijzonder ernstige toestand van onze begroting hebben we geen tijd te verliezen. Er zal dan ook snel een voorstel van methode volgen op basis waarvan partijen van goede wil zich zouden moeten kunnen engageren om aan de onderhandelingstafel te komen”, zegt hij nog.