20 september is volgens formateur Bart De Wever (N-VA) de “natuurlijke deadline” om een federale regering op poten te hebben. Tegen die datum verwacht Europa een voorstel van België om het begrotingstekort aan banden te leggen. Tegen die tijd een regeerakkoord hebben, helpt de zaak vooruit.

In het nieuws: De Wever kijkt angstvallig naar de Europese deadline.

• “Ik denk dat er een natuurlijke deadline is, rond 20 september. Dan verwacht de Europese Commissie ons meerjarentraject en moeten wij het groen licht krijgen. Dat is uiteraard belangrijk om het traject op zeven jaar te kunnen maken”, legde De Wever uit voor de verzamelde pers in de wandelgangen van de Kamer.
• De kersverse formateur legde al vaker de nadruk op het belang van een snelle regeringsvorming. De Wever ziet het beteugelen van het begrotingstekort als de belangrijkste taak van de nieuwe regering. Het begrotingstekort is nu opgelopen tot 4,4 procent van het bruto binnenlands product. De EU stelt voor zijn lidstaten een algemene norm op van maximaal 3 procent.
• Dat tekort terugdringen kan volgens twee trajecten, een vierjarig en een zevenjarig traject. De lidstaten die door de Commissie op het strafbankje zijn geplaatst, moeten zelf met een plan van aanpak komen. In een zevenjarig plan is er meer ruimte voor grotere hervormingen. Maar als België op dat moment nog altijd een regering in lopende zaken heeft, zal het allicht gedwongen worden om het vierjarig traject te doorlopen. Want zonder stevig plan wil Europa niet weten van een langer traject.
  • In het vierjarig traject moeten landen 0,8 tot 0,9 procent van het bbp per jaar besparen.
  • Het zevenjarig traject is milder, met 0,6 procent aan besparingen per jaar.
  • In totaal zal België zeker 23 miljard euro moeten besparen. Dat kan nog meer worden, want de berekeningen van de Europese Commissie houden geen rekening met het feit dat de situatie mogelijk verslechtert. In dat geval zal het te besparen bedrag eerder rond de 25 miljard euro liggen.

De stilte bewaren

De vraag: Zal De Wever erin slagen om op tijd te landen?

• Dat traject van zeven jaar “lijkt noodzakelijk, gezien de redelijk dramatische begrotingstoestand waarmee we moeten starten”, aldus De Wever. Snelheid is geboden, want “de gemeenteraadsverkiezingen (van 13 oktober, red.) gaan niet helpen om sereen te kunnen onderhandelen. De onderhandelingen rekken zou dan ook een dramatische vergissing zijn”, vindt De Wever. Ook politiek is er dus een natuurlijke deadline, stelt hij.
• Daarbij is De Wevers plan om zo min mogelijk te laten lekken van de onderhandelingen zelf. Hij gaat “de stilte bewaren” en hoopt dat de andere partijen dat ook zullen doen.
• “Ik schrijf op dit moment aan ‘sneuvelteksten’ die een beginpunt kunnen zijn voor teksten die leiden tot een regeringsonderhandeling”, licht Bart De Wever toe. Daarbij starten de gesprekken over de begroting en “alle mogelijke hervormingen die daaraan gekoppeld zijn” vrijdag.
• Niet alle onderhandelende partijen denken aan snelheid. Zo is bij Vooruit te horen dat de partij de inhoud belangrijker vindt dan een snelle regeringsvorming. De partij stelt harde eisen, onder meer over een vermogensbelasting en de gezondheidszorg.
• De Arizona-partijen zitten allerminst op dezelfde lijn als het gaat over hoe die 23 miljard euro gevonden moet worden. Ook cd&v en Les Engagés zetten hun hakken in het zand als het gaat over besparen op gezondheidszorg. Les Engagés vraagt zelfs om meer investeringen.
• Met andere woorden: makkelijk zal het niet worden voor De Wever, die allicht veel water bij de wijn zal mogen doen, onder andere over confederalisme. Ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez krijgt mogelijk niet waar hij op gehoopt had, namelijk dat er geen vermogensbelasting komt.

Ook genoteerd: Bart De Wever bevestigt dat hij zijn burgemeestersambities niet opbergt.

• Als de regering uit de startblokken schiet voor de gemeenteraadsverkiezingen, dan bestaat de kans dat De Wever als premier naar die verkiezingen trekt. “Dat zou kunnen. Als alles lukt”, verklaart hij. Hij blijft hoe dan ook lijsttrekker in de stad Antwerpen.
• N-VA zal dan wel open kaart moeten spelen naar de kiezer. Want De Wever kan als premier enkel titelvoerend burgemeester zijn. De partij zou nadenken over een vervanger als waarnemend burgemeester. Mogelijk wordt dat schepen Els Van Doesburg (N-VA).