“Wat de werking van de gaspijpleiding in de toekomst betreft, zal veel afhangen van onze partners – zowel wat de vraag naar gas betreft, als wat het voorkomen van de negatieve gevolgen van onwettige beperkende maatregelen betreft.” Dat zei Maria Sacharova, de woordvoerster van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag. Het Kremlin neemt zo alle twijfels over een heropstart weg. De gaspijpleiding wordt als pressiemiddel ingezet tegen de westerse economische sancties.
De vraag is nu wat de EU gaat doen: toegeven aan de agressor of de drastische gevolgen van het afsluiten van de gastoevoer aanvaarden? In Duitsland zelf keert het sentiment onder de invloed van de omstandigheden.
Een recente peiling geeft aan dat 63% van de Duitsers tegen een EU-embargo op Russisch gas is. Het hoogste percentage sinds het begin van de oorlog, want toen sprak maar 50% zich tegen zo’n embargo uit.
Fout uit het verleden nog eens herhalen
De Duitsers maken het zichzelf ook graag moeilijk. Vorige week nog blokkeerden parlementsleden een poging om de levensduur van drie kernreactoren te verlengen. Het sluiten van de kerncentrales is een “dogma” geworden voor de Duitse Groene Partij. Dat de CDU – de architect van het plan om alle kerncentrales te sluiten – onder druk van de omstandigheden zijn kar heeft gekeerd, deert de Groenen niet. De Bundestag stemde een pro-nucleaire resolutie met 393 tegen 249 stemmen weg.
WSJ: “De grote les uit de energiecrisis van dit jaar is dat de kwetsbaarheden van Europa een keuze waren, geen onvermijdelijkheid. Maar eerder dan van die fout te leren, kiezen de Duitse leiders ervoor ze nog eens te herhalen.”
Zonder gas komt Duitsland in een andere wereld terecht
Maar als Poetin besluit de gastoevoer in de wintermaanden verder in te perken, zoals hij al gedaan heeft in Polen, in Oostenrijk en, sinds juni ook in Duitsland, komen onze oosterburen in een andere wereld terecht.
- Van de 40 miljoen gezinnen in Duitsland, verwarmen er zich 20 miljoen met gas. Russisch gas voorziet in ongeveer 55 procent daarvan.
- Ook de Duitse industrie is een grootverbruiker. In 2021 ging 37 procent van Duitslands gasinvoer naar het productieproces. Zo verbruikt BASF in Ludwigshafen ongeveer vier procent van het totale Duitse gasverbruik. De chemisch-farmaceutische sector verbruikt in totaal 15 procent van Duitslands gas.
Gas rantsoeneren
Mocht vicekanselier en minister van Economische Zaken Robert Habeck zich verplicht zien de noodtoestand af te kondigen, dan zal hij het gas rantsoeneren. Gezinnen krijgen dan voorrang op systeemrelevante bedrijven zoals supermarkten en bakkerijen. Die hebben op hun beurt weer voorrang op de grootindustrie.
Die industrie zal onvermijdelijk met ernstige storingen te maken krijgen, wat tot inzinking van de economie zal leiden. De schattingen van economen lopen uiteen van een economische inzinking van 3,2 procent tot een min van acht procent.
In elk geval zullen de werkloosheid, het armoedecijfer en de staatsschuld daardoor merkbaar stijgen. De Duitse economie zal niet instorten, maar wel merkbaar wankelen.
(kg)
