Geheel zoals verwacht: geen al te zware bevalling voor de Vlaamse regering dit jaar bij de begrotingsopmaak. Niemand wilde een debacle zoals vorige keer, en dus gaat Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) morgen naar het Vlaams Parlement voor zijn Septemberverklaring. De deal die de drie Vlaamse coalitiepartners maakten is ook al begin deze week omschreven, door Business AM. Er wordt gesnoeid in het doelgroepenbeleid en de subsidies voor bedrijven, vanuit de portefeuille van minister van Economie Jo Brouns (cd&v). In ruil geeft de andere hand aan Hilde Crevits (cd&v), minister van Welzijn, om fors te investeren in de kinderopvang. Open Vld krijgt voor 100 miljoen extra in de jobbonus, en N-VA tenslotte behoudt de trofee van een begroting die tegen 2027 weer in evenwicht zal zijn: op koers dus.
Het was iets na half elf zaterdagavond dat de Vlaams regering met witte rook op het Martelarenplein kon verschijnen. Opluchting, zeker bij N-VA, waar Jan Jambon absoluut het trauma van vorig jaar wilde wegspoelen.
“Mission accomplished“, zo tweette Sammy Mahdi, de voorzitter van cd&v, daarbij zonder twijfel doelend op de verhoging van het budget voor de kinderopvang. Daarvoor sleept men nu, op het budget van Crevits toch 270 miljoen euro binnen, terwijl die 330 miljoen gevraagd had, en Madhi alweer gedreigd had die Septemberverklaring te kelderen, als het er niet zou komen.
Toch wist iedereen in de wandelgangen al weken voor men echt aan de begrotingsbesprekingen zou beginnen, dat de contouren van een deal er al waren: cd&v zou haar geld krijgen voor de kinderopvang, en het zou ook het zelf grotendeels ophoesten. Blufpoker van Mahdi, zonder dat het eigenlijk nodig was dus, achteraf gezien.
De grote besparingen zitten immers op het departement Werk, in het zogenaamde doelgroepenbeleid. Met name de grote kortingen voor bedrijven om oudere werknemers in dienst te nemen worden fors gesnoeid: niet meer nodig, op een hoe dan ook al erg krappe arbeidsmarkt, is de redenering die N-VA en cd&v eigenlijk deelden. Daar alleen al werden 100 miljoen euro aan besparingen gevonden.
Wat cd&v ook op tafel legde, maar waar onder meer N-VA’er en vice-ministerpresident Ben Weyts voor ging liggen, was het duurder maken van de dienstencheques. Brouns wil dat eigenlijk al langer, maar bij de grootste regeringspartner was er geen sprake van om nu, in tijden waar de koopkracht onder druk staat, toch veel gezinnen te gaan treffen.
Voor de N-VA is zonder twijfel het behouden van de planning om in 2027 naar een evenwicht in de Vlaamse begroting te gaan het belangrijkste punt. Daar had minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) zich voorgelegd, en dat werd uiteindelijk ook binnengehaald, ondanks aandringen van Open Vld en cd&v om de begrotingsdiscipline toch wat te lossen. Dat houdt dus in dat er evenveel besparingen gevonden zijn dan dat er nu nieuwe uitgaven zijn.
N-VA haalt wel nog een klein beetje extra middelen binnen om het lerarentekort weg te werken: een knelpunt waar heel de regering mee worstelt.
Open Vld en vice-ministerpresident Bart Somers kregen in het compromis ook hun deel van de koek: de zogenaamde jobbonus, het paradepaardje van de liberalen om de laagste inkomens een extraatje te geven, krijgt 100 miljoen euro extra. Dat brengt die jobbonus nu op 700 euro, in plaats van 600. En ook minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) krijgt haar eis: meer geld voor het leerlingenvervoer in het buitengewoon onderwijs.
Iedereen tevreden dus, en zo kan Jambon op minder dan een jaar voor de verkiezingen toch als één coalitie naar buiten treden, met akkoorden die gemaakt zijn. De Septemberverklaring wordt dus morgen een ererondje, terwijl op de achtergrond wel al het volgende hete dossier klaarligt: de stikstof. Daarvoor dreigt hoe dan ook een regeringscrisis, als N-VA en Open Vld dat met een wisselmeerderheid zouden goedkeuren in het Vlaams Parlement. Maar eerst de triomf dus, en de vertoning van ‘eenheid’, in deze coalitie.
