Na een nieuw Migratiepact raakt de EU het nu ook eens over een nieuwe set regels voor de begroting van de lidstaten. Die moeten het oude ‘Stabiliteits- en Groeipact’ vervangen. De Europese ministers van Financiën kwamen tot een deal, onder het Belgische voorzitterschap zal finaal een akkoord met het Europees Parlement onderhandeld moeten worden. Dat wordt niet van de poes. Want zeker voor België, maar ook voor een pak Zuid-Europese landen, zullen de nieuwe regels op het eerste gezicht als wat losser aanvoelen, maar grote consequenties hebben. “De regels zijn flexibeler op voorhand, met plannen en tijd op voorhand om alles te kunnen bepalen; maar langs de andere kant gaat men wel strenger zijn of de beloftes effectief worden nagekomen”, zegt minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v). Duitsland wil namelijk dat deze regels nu wél echt worden nageleefd. Met name de kaders over schuldvermindering, voor landen die boven de 90 procent van hun bbp zitten, met liefst één procent per jaar, maar ook de norm van 3 procent begrotingstekort, die richting 1,5 procent tekort schuift, komen dan keihard aan voor de Belgische overheidsfinanciën. In ruil lopen beoordelingen wel niet meer over één jaar, maar over vier of zelfs zeven jaar, én tellen investeringen. Dat is het resultaat van een Frans-Duits compromis, dat de Spaanse voorzitters van de raad er finaal door kregen bij de andere lidstaten. Tussen kerst en nieuw moet België nu al aan de slag om een compromis met het Europees Parlement voor te bereiden.

In het nieuws: Eindelijk witte rook over de belangrijkste politieke deal van het jaar voor de Wetstraat.

De details: In Europa worden nu de spelregels voor de volgende regeringen, zowel federaal als de deelstaten, vastgelegd. En het resultaat oogt positief, maar wordt op termijn wel bijzonder zwaar voor België, dat zowel op vlak van een totale staatsschuld als op vlak van het huidige begrotingstekort zwaar achterop loopt met de rest van Europa.

• “Wie kent Olli Rehn? Wie heeft ooit het gezicht van Olli Rehn gezien? Wie weet waar hij vandaan komt en wat hij heeft gedaan? Niemand. Terwijl hij zegt hoe wij onze economische politiek moeten voeren.” Het is een berucht citaat van de toenmalige minister van Overheidsbedrijven in de regering-Di Rupo in 2012: niemand minder dan Paul Magnette (PS).
• De huidige PS-baas en mogelijk toekomstige premier had meer dan tien jaar geleden het al helemaal gehad met de Europese Commissie, en met name dan met die dekselse Rehn, een liberale Fin die als Commissaris van Begroting de lidstaten en hun begroting controleerde. En die Rehn tikte toen België op de vingers, over een gebrek aan ernst in hun begrotings- en besparingswerk, tot ergernis van de socialisten.
• Meer dan tien jaar later dreigt de geschiedenis zich te herhalen, maar dan in een nog veel scherper scenario voor België. Immers: twee opeenvolgende crisissen, die van corona en daarna Oekraïne, hebben de federale begroting, maar evengoed die van de Waalse, Brusselse en Franse gemeenschapsregering zwaar doen ontsporen. 
• Het tekort voor heel België loopt op tot 4,9 procent van het bbp in 2023. En ook de totale Belgische staatsschuld, historisch hoe dan ook al hoog, liep verder op, tot ver boven de 100 procent. En die cijfers doen er plots weer toe.
• In 2020 schortte de Europese Commissie immers de begrotingsregels (het Stabiliteits- en Groeipact) op, die er kwamen om alle EU-lidstaten min of meer in dezelfde economische en budgettaire pas te laten lopen, om de euro te kunnen laten werken.
• Vanaf volgend jaar zijn ze weer van kracht, maar dan wel onder een nieuwe vorm. De lidstaten wilden immers al langer af van de verouderde manier van rapporteren, met de Europese Commissie die telkens maar naar het laatste jaar alleen keek, en bovendien ook wel een tijger zonder tanden leek: geen enkele lidstaat werd ooit echt gestraft, voor het niet naleven van de regels. 
• Dat is meteen het grote verschil met de huidige regels. “Men zal strenger zijn om te zien of de beloftes effectief worden nagekomen”, zo zegt Van Peteghem. “Anderzijds: in de eerste inschattingen zitten we op besparingsdwang van 0,6 tot 0,65 procent van het bbp per jaar, volgens Europa. In de meerjarenplannen die we nu al maakten, hebben we de ambitie al op 0,8 procent gezet.” Maar dat gaat dus over de volgende federale regering. 

De essentie: De nieuwe regels zijn strenger dan de oude, en ook niet. De essentie zit hem in de naleving ervan.

• Dat Duitsland en Frankrijk woensdag al tot een akkoord kwamen, was de noodzakelijke voorwaarde voor de rest van de EU om te kunnen landen. Niet toevallig werd de euro ooit geboren als historisch compromis tussen de Duitsers en de Fransen, waarbij Helmut Kohl Duitsland mocht herenigen, in ruil voor de eenheidsmunt de euro, die François Mitterand wilde. Die Frans-Duitse as is tot vandaag de motor van de EU.
• Maar tegenover een Franse minister van Financiën Bruno Le Maire, die toch de traditionele Franse standpunten van een brede overheid, met grotere overheidstekorten en veel schulden vertegenwoordigde, stond een starre Duitse liberaal: Christian Lindner, de Duitse minister van Financiën. Die kwamen tot een finaal akkoord, dat “tot lagere schuldgraad én hogere investeringen in heel Europa moet leiden”, zo stelde de Duitser.
• Wat de Fransen al langer wilden, net als veel Zuid-Europese landen die worstelen met hun begroting: evaluaties van de begroting over langer dan één jaar. De Europese Commissie zal nu naar plannen kijken die gelden voor vier of zelfs zeven jaar. Dat moet meer investeringen mogelijk maken, want die worden dan opgenomen in het geheel. “Voor landen met een hogere schuld gaat dit een beter kader geven, zonder te vervallen in austeriteit, omdat er een opening blijft om te investeren”, zo zegt Van Peteghem.
• “We hebben al veel achter de schermen mee geholpen achter de schermen om tot dit te komen, met Spanje en Italië”, zo geeft de minister van Financiën toe. Alleen, de Duitsers eisten in ruil wel striktere regels over de schulden zelf én over de maximum begrotingstekorten. En daar gaat het voor België serieus wringen. 
• Want Spanje, dat nog altijd voorzitter is van de Europese raad, kreeg er finaal gisterenavond bij al de lidstaten een compromis door dat volgende regels oplegt, aan de lidstaten:
  • Voor de EU-landen die meer dan 90 procent schuldgraad ten opzichte van het bbp hebben, moet die schuld elk jaar met één procent verminderd worden. Na Griekenland, Italië, Portugal, Frankrijk en Spanje zit ook België in die slechtst presterende groep, met meer dan 100 procent. In het vorige pact zat die norm op zelfs 5 procent schuldafbouw, maar niemand volgde die regels.
  • Voor landen met een schuldgraad tussen de 90 procent en 60 procent, waar pakweg Finland, Duitsland en Nederland zitten, moet er nog een inspanning van 0,5 procent per jaar gelden. Enkel onder de 60 procent hoeft niets. Maar daar wordt telkens dan wel de investering nog van afgetrokken.
  • Voor de begrotingstekorten geldt nog altijd de bovengrens van 3 procent. Maar het echte streefdoel ligt voortaan op een maximum tekort van 1,5 procent: alles wat daarboven ligt, wordt moeilijker aanvaardbaar voor de Commissie.
  • Daarnaast wordt ook de groei van de netto-uitgaven van elke lidstaat voortaan een criterium. Dat is de groei van de ‘netto primaire uitgaven’: alle overheidsuitgaven samen, zonder de rentelasten, zonder de werkloosheidsuitkeringen en zonder de uitgaven die gefinancierd worden met Europees geld. Ook daar zit België slecht: de Europese Commissie tikte dit jaar al de Vivaldi-ploeg fors op de vingers, omdat die 5 miljard boven het plafond ging.

The Big Picture: De nieuwe spelregels dreigen heel de dynamiek in de Wetstraat te gaan hertekenen.

• Wie straks in België regeringen moet gaan vormen en regeerakkoorden schrijven, komt terecht in een financiële dwangbuis die op termijn zeer strak zal zitten. Dat geldt voor de federale regering, waar het tekort op zich op iets meer dan 3 procent zit, maar evengoed voor de Brusselse en Waalse regering, en zeker voor die van de Franse gemeenschap, die allemaal met serieuze tekorten kampen en een schuldgraad die gevaarlijk hoog ligt. “We gaan plannen moeten maken, waar we ons dan echt aan houden”, zegt Van Peteghem.
• Voor de PS is het Europese carcan dan ook een mokerslag: Magnette had tien jaar geleden al moeite met de strakke Europese hand, die zich “kwam moeien in het sociaal beleid van de lidstaten”; Straks zal die Europese Commissie onvermijdelijk dezelfde vragen stellen aan een federale regering, die ook nu opdoken: waarom geen hervormingen op de arbeidsmarkt, of in de pensioenen? 
• Maar Van Peteghem relativeert dat tegelijk: “In de oude regels kwamen we hoe dan ook in een dwangbuis, maar nu hebben we een kader voor ook investeringen én hervorming.”
• Het dreigt hoe dan ook de volgende federale regering met een taak op te zadelen, die vergelijkbaar wordt met de budgettaire heksentoer die de regeringen Dehaene I en II uithaalde in de jaren 90, net om de euro te halen. 
• Dat belooft hoe dan ook de regeringsonderhandelingen bijzonder moeilijk te maken: wie zal bereid zijn dergelijke budgettaire oefeningen te gaan doen? Daar komt dan vroeg of laat nog een communautaire dimensie bij: door de Bijzondere Financieringswet (BFW) komen zeker de deelstaatregeringen aan Franstalige kant nog verder in financieel moeilijk vaarwater. 
• Extra moeilijk is dat uitgerekend België als voorzitter van de EU nu aan de slag moet, met de Spaanse deal in de Europese Raad in de hand, om in het Europees Parlement een compromis te vinden met een meerderheid van de Parlementsleden. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) en premier Alexander De Croo (Open Vld) moeten dus aan de bak. 
• Het geheel dreigt zeker bij Magnette en zijn luitenant Thomas Dermine (PS) tot felle oprispingen richting Europa te leiden: de analyse bij de PS is al langer dat zij “niet het sociale beleid in de lidstaten kunnen komen bepalen”. En dat doorgedreven “austérité” of besparingsdrift, enkel maar tot rampen geleid heeft. Dat herhaalde PS-fractieleider Ahmed Laaouej deze week nog vol overtuiging in het Kamerdebat over de begroting.
• Wordt ongetwijfeld vervolgd dus. Maar veel alternatieven zijn er niet: komt er geen Europese deal, dan zijn de oude begrotingsregels in 2024 weer van kracht, en die zijn mogelijks nog meer drukkend voor de Belgische context, zoals Van Petehem aangeeft.

Genoteerd: De Vlaamse regering raakt maar niet af van hun lastigste dossier: stikstof. Andermaal een uppercut voor Jan Jambon (N-VA) en co.

• Vlaams Belang, PVDA maar ook Groen en Vooruit reageerden finaal genadeloos, op de kans die de Raad van State hen gaf om de Vlaamse regering verder te pijnigen over stikstof. 
• De context is ondertussen welbekend: om nog deftig grote bouwprojecten en industriële investeringen, maar evengoed landbouwbedrijven te kunnen vergunnen, is een sterk juridisch kader rond stikstof nodig. Daar wacht ondertussen zowel chemiereus Ineos, maar evengoed de luchthaven in Zaventem, als nog een hele reeks projecten op. De facto is er zo een vergunningenstop.
• Daarop hakte de Vlaamse regering in het najaar finaal de knoop door, na twee jaar gesteggel binnen de coalitie: een stikstofdecreet werd in consensus uitgewerkt door Jambon I. Dat decreet wilde de Vlaamse regering dan ook doodgraag voor het kerstverlof gestemd zien.
• Alleen, de Raad van State gooide flink roet in het eten: zij zagen plots “geen hoogdringendheid” bij de vraag van de meerderheid om een spoedadvies te geven. Een zoveelste juridische klap, nadat ook al de Raad voor Vergunningsbetwisting brandhout maakte van een vergunning voor datzelfde Ineos in Antwerpen én de Raad van State in het najaar een eerste worp van dat stikstofdecreet in hun wettelijke kritiek quasi fijn maalde. 
• Een bredere vraag rijst daarbij, waar het juridische probleem zich dan finaal bevindt: op niveau van gebrekkige wettelijke kennis bij de regering en haar administratie, of bij rechtbanken die zich zeer ver wagen op het politieke domein?
• Hoe dan ook: die weigering van de Raad van State om het stikstofdecreet hoogdringend te behandelen, zette de deur weer wagenwijd open voor een vraag van de oppositie om alsnog ten gronde advies te vragen, in gewone procedure. Zo’n vraag vereist ⅓ van alle leden van het Vlaams Parlement: in casu 42 Parlementsleden. 
• De oppositie kon dus dat manoeuvre inzetten. Maar dat heeft grote consequenties. De Raad van State heeft nu minimum 30 dagen, maar kan nog veel langer wachten met een advies. En daarna moet de regering daar weer mee aan de slag, en begint de carrousel opnieuw. De vraag is of dat dan, praktisch gezien en midden in de kiescampagne, überhaupt nog gestemd raakt.
• Tegelijk is het een zoveelste uitstel voor de betrokken bedrijven en hun investeringen. Ineos verliest per maand dat er niet verder kan gebouwd worden 100 miljoen: met lange tanden moet telkens weer de draad worden heropgenomen. De Vlaamse regering had beloofd in december de zaak rond te hebben, zodat dat in rotvaart een nieuwe vergunning voor de ethaankraker in de Antwerpse haven kon volgen, deze keer juridisch gebetonneerd in een splinternieuw decreet. 
• De beslissing van de oppositie om nu toch advies te vragen, en zo te vertragen, is niet de enige tegenslag. Eerder deze week was er de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC) die ook al op de rem ging staan. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) geraakt dus voorlopig maar niet vooruit.
• De Boerenbond kondigde overigens ook al aan deze week dat, als het decreet finaal wordt goedgekeurd, zij hoe dan ook juridische actie zullen ondernemen. Dat willen ze doen bij het Grondwettelijk Hof, waarbij ze zullen moeten aantonen dat het nieuwe decreet de Grondwet schendt. Hoe ze dat precies dan willen doen, maakte de Boerenbond nog niet duidelijk.
• “Dit betekent voor onze bedrijven alweer een langere periode van rechtsonzekerheid. Ze hebben investeringsplannen klaar, maar wachten op dat kader, om hun beslissing te nemen. Dit is heel nefast dus”, zo reageert ondertussen Voka-baas Hans Maertens. 
• Dat er de facto wel degelijk een vergunningenstop is rond stikstof bewijst een uitspraak van de Raad voor Vergunningsbetwisting rond een klein bouwproject in Lier, waar De Standaard over bericht. Die zagen hun vergunning vernietigd omwille van stikstofneerslag in een bos in de buurt, door hun project. Die Raad is overigens dringend aan hervorming toe, ze vernietigt tot bijna 80 procent van alle vergunningen die voorkomen.

Opvallend: Vooruit en Groen zitten toch al meer in een modus dat ze straks zelf in die Vlaamse regering kunnen zitten. Maar finaal telt enkel oppositie nu.

• Bij de stemming gisteren wel opvallend hoe anders de oppositiepartijen zich positioneerden, ook achter de schermen. Vlaams Belang en PVDA hadden op voorhand weinig rond de pot gedraaid: zij zouden hoe dan ook zo’n advies vragen. Het Belang is ronduit tegen het decreet, en wil er alles aan doen om te filibusteren. Zij willen immers absoluut de prijs van “ultieme verdedigers van de landbouw”. Of iedereen in hun fractie dat zo zag, is een andere vraag: vanuit Antwerpen waren er bedenkingen. Maar de deur ging toch potdicht.
• Tegelijk was er Groen, dat toch meer aarzelde. Hun redenering is omgekeerd: het stikstofdecreet gaat eigenlijk niet ver genoeg, vinden ze. Alleen wilde men niet meteen risico’s nemen om alles dan te torpederen. Maar fractieleider Mieke Schauvliege (Groen) is sowieso iemand van de donkergroene lijn, die in geen enkel groot dossier veel toegevingen doet, naar de Vlaamse regering toe. En als in tussentijd Ineos en hun kraker dan sneuvelt, zoveel te beter voor Schauvliege. Daar was Groen altijd tegen.
• “Zo’n advies van de Raad van State. Dat is niet meer dan normaal. Het vorige decreet vond men echt broddelwerk. Een advies duurt 30 dagen, dat is niet op de lange baan schuiven”, zo stelde Schauvliege aan Villa Politica, even voor de stemming.
• Bij de socialisten had men vooraf ook wel aangegeven dat de partij zou volgen, als ook Groen zo’n Raad van State-advies zou vragen. Maar woensdagmiddag aarzelde de partijtop toch even. “We kunnen moeilijk tegen zo’n advies zijn. Maar tegelijk moet de Vlaamse regering het echt wel nog oplossen, daar kunnen we niet tegen zijn”, zo was te horen. Binnen de partij suggereerde men dat er met afwezigen en zieken misschien wel een soort tussenoplossing mogelijk was: niet voldoende aanwezigen om het te kunnen stemmen.
• Maar ook daar is Hannelore Goeman (Vooruit), de fractieleider van Brussel, niet meteen iemand van de compromis-lijn. Zij kwam finaal, net als Schauvliege, bij Villa Politica vertellen, dat Vooruit ook mee zou stemmen met de andere oppositiepartijen. Dat het vorige decreet al zo hard juridisch werd afgestraft door de Raad van State, speelde daarbij mee. 
• Afwachten dus of het nu in 2024 nog gestemd raakt, en de vergunningen voor onder meer Ineos en Zaventem er komen. Een andere uitkomst zou een ramp zijn voor de meerderheid van Jambon I, om daarmee naar de kiezer te stappen. In tussentijd werkt men met een plan-B, om toch ineos te kunnen redden.
• Al eerder voelde premier Alexander De Croo (Open Vld) dat goed aan: hij uitte openlijk kritiek op de aanpak van de Vlaamse regering in het Ineos-dossier, en vergeleek het met zijn eigen aanpak in het Engie-dossier. Dat zette meer dan kwaad bloed bij de coalitiepartners, zeker bij N-VA: Open Vld zit uiteraard ook in de Vlaamse regering.

Ook genoteerd: Vlaams Belang blijft nog wel even in het defensief over China. Filip Dewinter (Vlaams Belang) komt in het vizier. 

• “China wil oprechte samenwerking met de rest van de wereld. Xi Jinping zijn visie geeft de mogelijkheid om een heel pak crisissen in de wereld op te lossen. China is een belangrijke speler daarbij voor de EU en voor België.” 
• Het lijkt een tekst uit een propaganda-blaadje van communistisch China, maar is een nieuwsbericht van het officieel Chinese persbureau Xinhua, dat geldt als de spreekbuis van het regime. Daarbij kwam dat bureau in maart 2018 Filip Dewinter (Vlaams Belang) en Anke Van dermeersch (Vlaams Belang) interviewen in het Parlement. Bovenstaande citaat komt uit de mond van Dewinter.
• Beiden strooiden daarbij met quotes vol lof voor het regime van de Chinese president Xi Jinping. “Onze planeet beschermen is makkelijker gezegd dan gedaan, maar wij zijn heel blij met de voorstellen van Xi”, zo stelt senator Van dermeersch, volgens Xinhua. Dat stipt aan dat beide Parlementairen “vele reizen naar China maakten in de recente jaren”. “Veel mensen in het Westen hebben een verouderde blik op China”, zo stelde het duo in 2018. Senator Van dermeersch riep ook op “de communicatie en het begrip tussen China en het Westen te versterken, en China in een objectief en positief daglicht te stellen”.
• Deze week circuleert het nieuwsbericht van Xinhua opnieuw in de wandelgangen van de Kamer en het Vlaams Parlement: het leest als een beschamende lofzang, die mogelijks wijst op veel diepgaandere banden tussen het duo en de Chinese veiligheidsdiensten. 
• Daar komt nog een nota van de Staatsveiligheid bij, die ook woensdagmiddag werd besproken op het kernkabinet. Dat schrijft Het Nieuwsblad. Die nota beschuldigt Dewinter ervan om in volle corona-crisis mondmaskers via zijn Chinese connecties te hebben gekregen, via zijn Chinese contactpersoon Shao Changchun. Die werd als Chinese spion eind 2017 nochtans het land uitgezet. In april 2020 deelde Dewinter met zijn Antwerpse Belang-afdeling plots gratis mondmaskers uit.
• Dewinter zelf ontkent in alle toonaarden: “Na zijn vertrek uit België heb ik geen contact meer gehad met Shao Changchun”, zo stelt hij aan Het Nieuwsblad. Hij beweert de mondmaskers te hebben gekocht van Frank Verstraeten. Dat is vreemd omdat hij destijds wel schermde met “contacten in China en Rusland” als bron, en letterlijk sprak van “een Chinese start-up”.
• Nadat Frank Ceyelman (ex-Vlaams Belang) ontmaskerd werd als een ‘asset’ dat zich liet betalen door Chinese spionnen, wijzen steeds meer vingers richting Dewinter en het groepje Belangers dat zich altijd verzamelde rond hem. Het bericht van Xinhua dat nu opduikt, én de vreemde zaak van de mondmaskers komen bovenop allerlei andere verhalen van reizen naar China en Kazachstan, banden met een Chinese vzw die een dekmantel was voor spionage in België, en een interventie van Dewinter om een Chinese spion niet het land uit te zetten.

Extra lastig: Vlaams Belang verdedigt Steven Creyelman (Vlaams Belang) ondertussen met hand en tand. Maar bijkomende conversaties tussen de Chinese spion en z’n broer Frank zijn bezwarend. 

• Eerder waren er ook al vragen over Steven Creyelman, vandaag Kamerlid en broer van Frank. Die eerste dook op in conversaties van die tweede met de Chinese spionnen. Maar zijn partij weigerde om zijn mandaat als voorzitter van de commissie Legeraankopen in de Kamer voorlopig op te geven: dat was iets wat een pak andere partijen nochtans vroegen. Steven Creyelman zelf schreeuwde ondertussen op Facebook z’n onschuld uit en noemde de acties van z’n broer “landverraad”. 
• Of het niet beter was om toch zelf het mandaat neer te leggen, in afwachting van het onderzoek, moet blijken. Maar vandaag al lekken in De Tijdnieuwe bijkomende berichten tussen Frank Creyelman en zijn ‘handler’, de Chinese spion Daniel Woo, die telkens gaan over zijn broer Steven.
  • In 2020, wanneer telecomoperator Huawei in opspraak komt, vraagt Woo details “in de commissie van je broer”.
  • Ook vraagt Woo om Steven in te schakelen de corona-paspoorten van China in de EU te laten erkennen, in 2021. Steven Creyelman zetelt ook in de commissie Volksgezondheid.
  • In 2022 was er de vraag van Woo om de kwestie van Hongkong op de politieke agenda te krijgen, ten voordele van China. Frank bevestigt aan Woo dat er via Steven vragen gesteld zullen worden in de Kamer. Dat gebeurde ook effectief op 28 juni 2022.
• In De Tijd reageert Steven Creyelman: “Ik was er mij niet van bewust dat mijn broer mij gebruikte als pion in zijn corrupte plan”. Hij beweert ook niet te hebben geweten dat Frank voor China werkte: “Hij gaf me altijd de indruk dat hij werkte voor buitenlandse bedrijven”. Hoe daar de oppositie in Hongkong aan iets gelinkt kon worden, blijft daarbij wel de vraag.
• Begin deze week vroeg het bureau van de Kamer wel aan de Staatsveiligheid om dringend advies over de zaak: zij moeten Steven Creyelman nu nog eens doorlichten. En een soortgelijke vraag kwam er vanuit het Vlaams Parlement aan de Staatsveiligheid. Daar kwam maandag de vraag aan die dienst om Frank Creyelman, die ere-Parlementslid was, in het bijzonder door te lichten. “Maar ook met de vraag over andere Parlementsleden in het algemeen”, zo verduidelijkt men. Met andere woorden: ook Dewinter. 
• Opvallend wel: de partijtop van Vlaams Belang, met voorzitter Tom Van Grieken (Vlaams Belang) op kop, ging de afgelopen dagen stevig in de tegenaanval. “Laat de Staatsveiligheid maar alles onderzoeken, wij staan recht in onze schoenen”, zo stelde hij op Terzake dinsdagavond. Daarbij wees hij erop dat Steven Creyelman parlementaire resoluties goedkeurde die manifest tegen China ingingen. “Denk aan initiatieven om Taiwan, toch de aartsvijand van China, te erkennen als staat.”
• Van Grieken haalde daarbij op zijn beurt uit. “Het is toch ‘onschuldig tot het tegendeel bewezen is’, dacht ik. Waarom krijg ik vaak het gevoel dat Vlaams Belang schuldig is tot het tegendeel bewezen is? Iedereen haalt alles uit de kast om onze partij te tackelen en ze hebben het vooral niet over de problemen van de mensen, waar wij bij Vlaams Belang wel op willen focussen”.

Zoals verwacht: Plots lijkt de extra taks op het patrimonium van vzw’s herleid tot een wel heel enge doelgroep bij die vzw’s. 

• Wie zich afvraagt hoe koterijen in de Belgische fiscaliteit tot stand komen, heeft een flinke kluif aan het dossier van de verhoging van een patrimoniumtaks voor verenigingen zonder winstoogmerk. Gisterenmiddag raakte de kern het daarover eens, nadat er toch vanuit tal van hoeken en kanten kritiek was gekomen, en de lobbying op volle toeren draaide.
• Oorspronkelijk besliste Vivaldi bij de begrotingsopmaak in oktober immers om de tarieven op het patrimonium van vzw’s te gaan verhogen. Dat tarief zit nu nog op 0,17 procent voor vzw’s die meer dan 25.000 euro aan activa hebben. Dat moest meer dan 80 miljoen euro extra opleveren, uit die taks.
• Die zou progressief worden voortaan: vzw’s met minder dan 50.000 euro in bezit, zouden vrijgesteld worden. Daarnaast zou het tarief dan gaan oplopen, tot een maximumtarief van 0,45 procent voor wie voor 500.000 euro of meer aan cash, gebouwen, beleggingen of materialen zou hebben.
• Maar al van bij de start kwamen er uitzonderingen, of koterijen, opduiken in de taks. Want voor vzw’s uit de zorgsector, toch vooral de christelijke zuil in Vlaanderen, zou er een uitzondering komen. 
• En al gauw begonnen ook andere sectoren een uitzondering te eisen: de verenigingen uit de cultuursector, de jeugdsector, de sportclubs, en niet in het minst, ook het Katholiek onderwijs. Die laatste hebben miljoenen op de rekening om aan scholenbouw te kunnen doen. Vanuit de Vlaamse regering kwam scherpe kritiek, zeker van de minister van Onderwijs en Sport Ben Weyts (N-VA), omdat die geen vrijstelling kreeg zoals Hilde Crevits (cd&v) op Welzijn wel kreeg voor ‘haar’ sector. En ook Benjamin Dalle (cd&v) op Jeugd schoot in gang, door zijn partijgenoot Vincent Van Peteghem (cd&v) te bevragen.
• In de Kamer was het vooral Les Engagés, de oranje centrumpartij, die fel van leer trok tegen Van Peteghem: een beetje pijnlijk, omdat net nu die partij en cd&v aan een soort publieke vrijage zijn begonnen.
• En kijk: naast de vzw’s in de zorgsector zijn ook alle vzw’s in het onderwijs, in de cultuur- en sportsector nu vrijgesteld. En om het voor Weyts helemaal af te maken zijn zelfs de dierenasielen opgenomen in de koterij aan uitzonderingen. 
• Kan Vivaldi nu dan de 82 miljoen euro geschatte inkomsten uit die taksen schrappen in de begroting? Niet echt, want de overgrote meerderheid van de inkomsten zou hoe dan ook uit één sector komen: sociale secretariaten, die honderden miljoenen op de rekening hebben, met bekende namen als Acerta, Liantis, Xerius of SD Worx. Die betalen nu dus wel het gelag.

Om te volgen: Neemt België straks deel aan een internationale operatie tegen de Houthi’s in Jemen?

• De aanvallen van Houthi’s in Jemen op koopvaardijschepen in de Rode Zee, als “acties omwille van het conflict in Israël en Palestina”, verstoren steeds meer de wereldhandel. Tal van grote rederijen beslisten voortaan niet meer langs het Suez-kanaal te varen, maar rond Afrika, vanwege de dreiging.
•  Een aantal landen plant een militaire operatie om die Houthi’s, een Sjiitische Islamitische beweging gesteund door Iran, van antwoord te dienen: “Operation Prosperity Guardian”. 
• Bij de losse coalitie lijken ondertussen de VS, de UK, Noorwegen, Nederland, Italië, Frankrijk, Spanje, Canada en Denemarken zich aan te sluiten. Ook Bahrein en de Seychellen doen mee. 
• De vraag is of ook België straks een oorlogsbodem naar het conflictgebied stuurt. Op bezoek bij de Belgische militairen in het buitenland (een traditionele trip tijdens de kerstperiode), sloten zowel minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) als stafchef admiraal Michel Hofman dat niet uit. “We zijn momenteel aan het afwegen en de mogelijkheid aan het analyseren om militaire versterking te sturen naar de regio”, zei Dedonder aan Belga.
• Daarbij staat een operatie in en rond de Straat van Hormuz, Operatie Agenor, in de eerste drie maanden van 2024 hoe dan ook gepland, voor het Belgische fregat Louise Marie. Dat schip moet dan hoe dan ook door de Rode Zee naar de Perzische Golf varen. De kans is groot dat het dan ook beschermingstaken op zich neemt.

Ook opvallend: Els Ampe (ex-Open Vld) komt met eigen politieke partij, ‘Voor U’. Realistisch is het allemaal niet.

• Els Ampe, ex-Open Vld-lid, komt nu met een eigen politieke partij, of ‘beweging’. Die heet Voor U en gaat uit van twaalf principes, waarvan belastingverlagingen en een afgeslankte overheid twee opvallende punten zijn.
• Ook een grote beslissingsvrijheid voor de leden staat voorop, waarbij ze “niet in een ideologische dwangbuis van hun partij zitten”, geeft Ampe aan tegenover Het Laatste Nieuws. “Parlementsleden worden verwacht automatisch op het groene knopje te duwen als hun partij een voorstel indient. Dat zal bij ons niet gebeuren”. Een ideologie die Ampe zelf ook altijd aanhield: als Vlaams Parlementslid voor Open Vld stemde ze geregeld tegen de partijlijn in. Daar zat ze hoe dan ook in een buitenbaan, de laatste jaren.
• Ampe ziet het tegelijk nu wel groots voor ‘Voor U’: ze wil bij de aankomende verkiezingen direct opkomen in elke kieskring en op elk niveau: het Vlaamse, federale, Brusselse én Europese Parlement. Daarbij hoopt ze “7 procent en tien zetels, verspreid over alle parlementen” te halen, ongeveer evenveel als de Open Vld volgens de meest recente peiling zou halen. Dat lijkt bijzonder optimistisch, gezien haar beperkte wervingskracht.
• Een een paar nieuwe leden zijn wél al bekend: het gaat om ondernemer Ivan Sabbe, advocaat Michael Verstraeten en ex-VRT-journalist Peter Verlinden. “Wij begrijpen dat veel mensen niet tevreden zijn met de traditionele partijen en nood hebben aan een nieuw verhaal”, verklaart Verlinden tegenover HLN. Als Ampe alle lijsten gevuld wil krijgen, heeft ze nog 403 namen nodig. (cv/evb)