Tegen het midden van deze eeuw zal de bevolking van Afrika in omvang zijn verdubbeld. Dat betekent een demografische tijdbom die een hypotheek legt op de toekomstige economische groei van het continent. Bovendien moet voor de terugkeer van een aantal gezondheidscatastrofes, zoals malaria, worden gevreesd.
Dat zegt Eric Le Boucher, columnist van de Franse krant Les Echos. Deze gevaren tonen volgens hem dat er in Afrika dringend een veralgemeende gezinsplanning moet worden uitgebouwd. Le Boucher betoogt daarbij dat de Afrikaanse bevolkingsproblematiek tot de grootste gevaren voor de planeet moet worden gerekend. “Afrika wordt met een grote overbevolking van jongeren geconfronteerd,” benadrukt Le Boucher. “Dat heeft zware consequenties voor het leven van de Afrikaanse vrouwen, maar blokkeert ook de ontwikkeling. Bovendien dreigt ook een massale migratiebeweging.” “Vijf jaar geleden leek de Afrikaanse SubSahara op de drempel van een economische bloei te staan,” betoogt de columnist. “Sindsdien werden echter alleen maar teleurstellende resultaten gemeld. De democratie vindt er moeilijk ingang. Onderzoek van het Freedom House toont dat nog slechts 59 procent van de Afrikaanse landen echte vrijheid kennen, tegenover 71 procent tien jaar geleden.” “Ook de corruptie blijft een algemeen probleem, terwijl voor etnische wrijvingen bijzonder moeilijk oplossingen gevonden kunnen worden. De economische ontwikkeling blijft bovendien teveel afhankelijk van de beschikbare grondstoffen.”
Geboortecijfers
Le Boucher merkt verder nog op dat het Afrikaanse onderwijs onvoldoende vorderingen maakt, terwijl de schulgraad van de landen bijzonder snel oploopt. Inmiddels bedraagt in de helft van de Afrikaanse landen de schuldenlast al meer dan 50 procent van het bruto binnenlandse product. “De SubSahara zal dit jaar weliswaar een economische groei van 2,6 procent kennen,” merkt Le Boucher op. “Dat levert echter weinig baten op. Tegelijkertijd moeten immers twaalf landen, met in totaal 40 procent van de totale Afrikaanse bevolking, toezien dat het bruto binnenlandse product per hoofd van de bevolking verder afneemt.” “De snelle Afrikaanse bevolkingsaangroei ondermijnt elke vooruitgang. Gemiddeld heeft een Afrikaanse vrouw 4,8 kinderen,” betoogt de columnist. “In Niger moet er zelfs gewag worden gemaakt van acht kinderen per vrouw. Met de geciteerde obstakels is een economische groei van 5 procent of 8 procent onmogelijk.” “Bovendien moet worden vastgesteld dat nagenoeg overal in de wereld de geboortecijfers dalen, maar Afrika is daarop de grote uitzondering. In het begin van de jaren vijftig hadden vrouwen in China, Brazilië en Nigeria gemiddeld ruim zes kinderen. Inmiddels wordt in Brazilië en China 2,5 kinderen per vrouw geteld. Nigeria zit echter nog steeds aan 5,7 kinderen per vrouw.” “Het probleem heeft wellicht verschillende oorzaken, maar de consequenties zijn bijzonder zwaar,” zegt Le Boucher nog. “In tegenstelling tot de rest van de wereld kan in Afrika geen daling van de extreme armoede worden gemeld. Ook op het gebied van gezondheid en voeding blijft het continent ver achter op de rest van de wereld.” “Alleen een grootschalig Afrikaanse actie op het gebied van gezinsplanning kan een antwoord brengen. Pas dan zullen Afrikaanse vrouwen toegang kunnen krijgen tot een hogere opleiding en zal het continent de armoede kunnen overstijgen.” (mah)