In het nieuws: Bulgarije, Lukoil en een vette cheque voor Poetin.

Wat voorafging: In december 2022 besloot de Europese Commissie om een embargo in te voeren op Russische olie. Bulgarije kreeg daar nog een vrijstelling voor, om in de bevoorrading van de eigen bevolking te voorzien. Nu blijkt dat Bulgarije deze vrijstelling gebruikte om olie door te verkopen aan andere landen.

De cijfers

Uit het onderzoek blijkt dat in de eerste 10 maanden van 2023 zo’n 4,95 miljoen ton Russische ruwe olie de Neftochimraffinaderij in Burgas passeerde.

• Dit zou het Kremlin, in de vorm van belastinginkomsten, 1,13 miljard euro opbrengen. Dat is naar eigen zeggen van president Poetin ongeveer hoeveel het kost om de Wagner-groep een jaar te betalen.
• Bovendien is de hoeveelheid Russische olie die in Burgas bewerkt wordt, gestegen sinds de invasie. Voor februari 2022 was dat 70 procent, vandaag 93 procent.

Illegaal?

De uitzondering voor Bulgarije, was bedoeld zodat de bevolking voldoende bevoorraad zou zijn. Doorverkopen van de olie was toegestaan, als het naar Oekraïne of niet-EU-landen geëxporteerd werd.

• Strikt genomen gebeurt er niets illegaals, verklaart Politico: “Dubbelzinnigheden in de EU-regels, onder andere over wat telt als handel, welke brandstoffen Bulgarije kan exporteren als het ze niet kan opslaan en hoe de Commissie gegevens bijhoudt, creëren juridische mogelijkheden waar Lukoil zijn voordeel mee kan doen.”
• Zo mag Bulgarije de olie die ze om veiligheids- of milieurisico’s niet binnen de grenzen kan opslaan, wel verschepen.
• Lukoil is het tweede grootste bedrijf van Rusland. Het is ook voor 99 procent eigenaar van Neftochim, de raffinaderij in Burgas.

Oplossing

Het is duidelijk dat het voor de Europese Unie heel moeilijk is om Russische olie te weren van de interne markt. Eerder kwam al aan het licht dat veel van de olie via India op de Europese markt terechtkwam. Nu blijkt dat dit ook veel dichter bij huis gebeurt, klinkt de vraag voor meer doeltreffende sancties. De uitzondering voor Bulgarije wegnemen, zou al een begin zijn.

• “Er is dringend behoefte aan versterking van de uitvoering en handhaving van de oliesancties door de vrijstelling voor de niet aan zee grenzende landen van Midden-Europa en Bulgarije”, zegt Martin Vladimirov, directeur van het Energie- en klimaatprogramma bij het CSD.
• “De uitzondering wordt gebruikt als achterdeur voor extra verkoop van ruwe olie aan de EU en de illegale verscheping van eindproducten naar de rest van de lidstaten, Turkije en Noord-Afrika. De EU moet ook de verscheping van Russische olieproducten verbieden die in EU-havens aankomen en vervolgens die vervolgens worden vervoerd naar bestemmingen buiten de EU.”

(cv)