Aanhangers van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro hebben de afgelopen dagen geprotesteerd voor verschillende legerkazernes in het land. De demonstranten eisten van de militaire leiders dat zij de inauguratie van de vorig weekend verkozen Luiz Inácio Lula da Silva via een staatsgreep moeten verhinderen.
Duizenden Bolsonaristen verzamelden zich deze week voor legerkazernes in verschillende Braziliaanse steden, om een federale interventie te eisen op grond van de grondwet. Volgens artikel 34 mag de regering ingrijpen, zo nodig met alle mogelijke middelen, om de “republikeinse vorm, het representatieve stelsel en het democratische regime te waarborgen”.
De demonstranten beargumenteerden dat Lula Brazilië naar het communisme zou leiden en een regime zou invoeren dat vergelijkbaar is met dat in Venezuela of Nicaragua. Ook stelden zij vermeende verkiezingsfraude aan de kaak, wat door de rechtbank is ontkracht.
“We vragen het leger om te interveniëren in de instellingen van Brasilia en de kiesrechtspraak. Er is gefraudeerd, er moet opnieuw gestemd worden”, zegt een aanwezige geciteerd door Mercopress.
Leger houdt zich voorlopig afzijdig
Het Braziliaanse leger lijkt voorlopig niet in te gaan op het protest. Paulo Chagas, een gepensioneerde generaal die in 2018 campagne voerde voor Bolsonaro, zei in een bericht aan Reuters: “De militairen weten heel goed wat hun plicht is: de grondwet staat hen niet toe zich met de politiek te bemoeien”.
En generaal Otavio Rego Barros, een voormalige woordvoerder van Bolsonaro, zei in een woensdag gepubliceerde column dat het tijd was voor de verliezers van de verkiezingen om zich gewonnen te geven en aan de toekomst van Brazilië te denken. Hij bekritiseerde “groepen zonder verantwoordelijkheidsgevoel die nog steeds proberen een verzwakt sociaal weefsel te destabiliseren met provocaties en verkeerde informatie.”
Bolsonaro
De verongelijktheid van Bolsonaristen is volgens deskundigen te wijten aan de huidige president zelf. Bolsonaro wachtte lang om zijn nederlaag officieel toe te geven, waardoor grote groepen ontevreden kiezers zich in de schaduw van zijn politieke afwezigheid konden organiseerden. De Braziliaan heeft daarnaast zijn campagne voorgesteld als een strijd tussen “het goede en het linkse kwaad” en herhaaldelijk gezegd dat Lula een bedreiging voor het christendom is.
Het stilzwijgen van de Braziliaan deed ook de vrees toenemen dat hij niet zou meewerken aan een vreedzame machtsoverdracht. Op dinsdag doorbrak hij echter zijn stilte met een videoboodschap. Daarin zei de huidige president dat hij de grondwet zou respecteren door mee te werken aan een vreedzame machtsoverdracht, maar erkende daarmee niet expliciet de overwinning van Lula.
Tegen demonstrerende vrachtwagenchauffeurs riep hij op de blokkades op te heffen, aangezien zijn aanhangers “niet dezelfde methodes moeten toepassen als die van links”.
Wegblokkades door truckers die Bolsonaro steunen begonnen in de vroege uren van maandag, nadat de overwinning van Lula was bevestigd. De beweging verloor na de oproep van Bolsonaro zijn momentum, waardoor belangrijke wegen weer vrij waren.
Verkiezingsfraude en dictatuur
Bolsonaro, een voormalig legeraanvoerder, heeft sinds zijn verkiezing in 2018 sterke banden met het leger opgebouwd en de politieke sympathieën van sommige topmensen voor zich gewonnen. Zoals veel politiek conservatieve Brazilianen heeft hij vaak zijn heimwee uitgesproken naar de militaire dictatuur van 1964-1985. Onderwijl heeft Bolsonaro zijn regering gevuld met een historisch groot aantal militairen en zijn beleid geniet brede goedkeuring onder de veiligheidstroepen
De Braziliaan heeft daarbovenop regelmatig ongefundeerde beschuldigingen geuit over verkiezingsfraude. Voor de presidentsverkiezingen van 2018 zei hij dat hij alleen door fraude kon verliezen. Vervolgens beweerde hij dat hij veel meer had gewonnen dan de officiële uitslag aangaf. en Vorig jaar herhaalde hij de aantijgingen van president Donald Trump over de Amerikaanse verkiezingen: “Er was daar veel fraude”.
Maar de afgelopen maanden heeft hij zich steeds meer vastgebeten in de elektronische stemmachines van Brazilië, waarbij hij zonder bewijs beweert dat het systeem doordrenkt is van fraude. Volgens Bolsonaro moet het land daarom ook overschakelen op fysieke stembiljetten.
(bg)
