Frankrijk zal een meesterwerk van Gustav Klimt teruggeven aan de familie van Nora Stiasny, meer dan 80 jaar nadat de Joodse door de nazi’s gedwongen werd om het te verkopen. Dat heeft de Franse minister van Cultuur Roselyne Bachelot meegedeeld.
Volgens Bachelot getuigt het schilderij van de ‘gebroken levens’ van het nazitijdperk. De Franse staat kocht het werk ‘Rosiers sous les arbres’ in 1980 zonder zich bewust te zijn van de beladen geschiedenis ervan.
De oorspronkelijke eigenares, Nora Stiasny, kwam uit een bekende Joodse familie uit Oostenrijk. Ze had het werk geërfd van haar oom, de Oostenrijkse industrieel en kunstverzamelaar Viktor Zuckerkandl, die het schilderij in 1911 kocht.
Stiasny moest het schilderij van de Oostenrijkse jugendstilkunstenaar Gustav Klimt voor een zacht prijsje van de hand doen om financieel rond te komen na de annexatie van Oostenrijk door de nazi’s in 1938. Ze werd in 1942 gedeporteerd naar Polen en stierf datzelfde jaar. De kunsthandelaar die het meesterwerk kocht, een nazisympathisant, bewaarde het tot zijn dood in de jaren 1960.
‘Noodzakelijke beslissing’
‘Vandaag weten we dat het inderdaad gaat om een werk dat in augustus 1938 in Oostenrijk werd geroofd’, zei Bachelot tijdens een persconferentie. ‘De beslissing die we hebben genomen is natuurlijk moeilijk. Het betekent dat een meesterwerk uit de nationale collecties wordt gehaald, het enige schilderij van Gustav Klimt dat Frankrijk in zijn bezit had.’
‘Maar deze beslissing is noodzakelijk, essentieel’, voegde ze eraan toe. ‘Drieëntachtig jaar na de gedwongen verkoop van dit schilderij door Nora Stiasny, is dit de voltooiing van een daad van gerechtigheid.’
Voordat de nakomelingen van de zus van Stiasny het schilderij mogen ontvangen, moet de Franse regering nog een wetsvoorstel goedkeuren om het schilderij te kunnen vrijgeven uit de nationale collectie.
Vorig jaar bleek ook dat een sinds 1997 verdwenen schilderij dat in Italië ontdekt werd, van de hand van Klimt is. ‘Bildnis einer frau’ dook in december in de tuin van het museum Ricci Oddi in Piacenza op. Tuinmannen vonden het schilderij verpakt in een vuilniszak in een kerker van een muur toen ze aan het opruimen waren. De kerker zat achter een kleine metalen deur die door klimop overwoekerd was.
(NS)