Het bonte eiland Malta, waar de zee heer en meester is. Het eiland verschuilt zich net onder Sicilië, te midden van de weidse Middellandse zee. Een opeenvolging van vreemde volkeren trachtte de archipel te veroveren naar aanleiding van zijn gunstige ligging als toegangspoort naar de verschillende continenten. Het gevolg is de mengelmoes aan culturele en historische invloeden die Malta vandaag zijn kleurrijke invulling geeft. Van de fleurige Maltese balkons tot de Grieks-Italiaanse keuken en het onverstaanbaar Maltees. Verdwaal in de vele verborgen steegjes met zon en zee als trouwe compagnons de route.
Hoewel de oppervlakte van de Republiek Malta het niet doet vermoeden, herbergt de eilandengroep heel wat culturele en historische overvloed. Vergis je echter niet: de archipel blijft niet hangen bij wat ooit was, maar vindt zich ook vandaag opnieuw uit.
Verspreid over de hele Maltese archipel rijzen moderne buildings, vanzelfsprekend met een weids zeezicht, als paddenstoelen uit de grond. Ook projecten zoals Smart City Malta passen in die vernieuwingsdrang. De vergelijking met het Amerikaanse technologisch park Silicon Valley of Dubai Internet City is bij dezen snel gemaakt. Hier verzamelen een aantal toonaangevende ICT- en mediabedrijven hun kantoren rond de rustgevende aanblik van de onaflaatbare Middellandse Zee.
Mdina en Rabat: Waar de tijd is blijven stilstaan
Desalniettemin, is de Maltees ook vandaag nog erg trots op het rijke Unesco Erfgoed die zijn stad rijk is. Schoolvoorbeeld daarvan is de oude hoofdstad van weleer: Mdina, of de stad der stilte. Let daarbij meteen op de Arabische naamkeuze van de stad, die de vroegere invloed van de Arabieren verraadt. Mdina is volledig ommuurd, wat je bij het binnenwandelen langs één van de imposante toegangspoorten meteen de indruk geeft toe te treden tot een ver verborgen verleden. De smalle, autovrije straatjes gesierd door met gele kalksteen gebouwde kerken, paleizen en kloosters, creëren een sfeer waarin de tijd haast stil lijkt te zijn blijven staan.
In Mdina vind je vooral barokke gebouwen. Overal op die gebouwen, zijn er sfeervolle gloeilampjes bevestigd om de stad ’s avonds in een gezellig en sfeervol licht te doen baden. Top idee, dacht ik. Must do voor ‘s avonds: ik ben immers altijd voor gezelligheid en sfeer te vinden. Helaas bleek de verlichting tijdens mijn bezoek nog niet te worden ingeschakeld.
Mdina hulde zich in een deken van donker, buiten enkele mysterieuze lantaarns om, en de bewoners van de overdag nog zo levendige stad bleken zich te hebben teruggetrokken in hun huizen. Ramen en deuren kraakten in hun voegen en in de smalle steegjes kon ik mijn voetstappen wel erg goed horen weerklinken. Ik had er niet eens vreemd van op gekeken mocht een ridder te paard met vuurtoorts in de hand van om de hoek zijn verschenen. Noem het gerust een ietwat creepy uitdaging voor een held op sokken als mezelf.
Ook de voorstad van Mdina: Rabat, is zeker een bezoekje waard. Rabat wordt niet op dezelfde manier ommuurd als Mdina, maar de kleine levendige stad waar Maltezen hun dagelijkse leven inrichten, is vooral dankzij de vroegchristelijke catacomben een veel bezochte trekpleister.
Volgens de legende meerde apostel Paulus, die in Rome werd beschouwd als politieke rebel, tijdens een schipbreuk aan op het eiland Malta en verschool hij zich in de catacomben van Rabat. De kathedraal van Mdina, die op het binnenplein van de ommuurde stad onmiddellijk alle aandacht naar zich toetrekt, werd ingericht op de plaats waar Paulus een miraculeuze genezing zou hebben uitgevoerd.
Valletta: Katholiek bastion
Het volstaat dan ook om de Maltese skyline te bewonderen om het ene na het andere katholieke bouwwerk te zien opdoemen. Malta heeft maar liefst 365 kerken, één voor elke dag van het jaar dus, wordt er vaak al lachend beweerd.
Parel aan deze katholieke kroon is de St. John’s Co-Kathedraal, te midden van het ooit militaire bastion Valletta, waar onder andere ‘De onthoofding van Johannes de Doper’ van de crimineel goede schilder Caravaggio te bewonderen is. Caravaggio belandde op het eiland op de vlucht voor de ordediensten na het plegen van zijn zoveelste moord. De kunstenaar werd dankzij zijn schilderkunst zelfs ridder in de Maltezers orde. Helaas schopte de schilder ook hier tegen de schenen, waardoor hij het eiland noodgedwongen weer moest verlaten.
De gevestigde orde van Malta werd doorheen de geschiedenis dan ook regelmatig aan een beproeving onderworpen, zo ook in 2017. Net voor het plein van de kathedraal, herinneren bloemenboeketten en foto’s aan de moord aan de onderzoeksjournalist Daphne Caruana Galizia. Teken aan de wand van de politieke beroering die ook vandaag nog in Malta valt op te merken.
Tijdens je bezoek aan Malta kun je onmogelijk om de hoofdstad Valletta heen. De stad, beschermd door eeuwenoude vestingmuren, werd nauwkeurig gepland en gebouwd om indruk te maken op eventuele vijanden afkomstig van de zee. Ook de orde van Malta plaatste hier zijn hoofdkwartier dankzij het uitzichtpunt die de landtong biedt. De pracht en praal van deze kruisridders is dan ook vandaag te zien: de stad werd in zijn geheel op de Unesco Werelderfgoedlijst geplaatst en behield doorheen de jaren zijn pittoreske karakter.
Een doolhof aan oplopende en aflopende straatjes verfraaid door de kleurrijke Maltese balkons, leidt je doorheen de stad. Het ene moment waan je je daarbij in een pittoreske dorpskern uit pakweg Italië of Griekenland, terwijl je het andere moment op een rode telefooncel botst die rechtstreeks vanop Oxford Street lijkt te zijn weggeplukt.
Persoonlijke favoriet in Valletta zijn de Upper Barrakka Gardens, een oase van rust aan de rand van de stadskern. Van hieruit heb je een prachtig uitzicht op de Grand Harbour terwijl de Three Cities, Birgu, Senglea en Cospicua, aan de overkant van het water lonken.
De Three Cities: Vittoriosa, Senglea en Cospicua
Een bezoek aan de Three Cities is dan ook een absolute must tijdens een bezoek aan Malta. Je treft er zowel het nieuwe als het oude Malta aan. Onder andere het Smart City Project is gelegen op de Three Cities, alsook een aantal indrukwekkende kathedralen zoals de St. Lawrence basiliek. Laat daarbij de imposante ferry links liggen en neem plaats in één van de kleinschaligere bootjes die evengoed aanmeren aan de kade.
De algemene sfeer in de Three Cities is laid-back en het is er in de eerste plaats minder toeristisch dan in Valletta. De gezellige jachthaven die je verwelkomt bij het binnenvaren is een ware lust voor het oog. Vergaap je terwijl je de haven van Dockyard Creek binnenvaart aan de imposante aanblik van Birgu, ook wel Vittoriosa genoemd, en neem plaats op één van de zuiderse terrassen om de nodige vitamine D op te doen en te genieten van de Maltese keuken: romige schapenkaas of Hobz bis-zejt, een variatie op de Italiaanse bruschetta, bijvoorbeeld.
Je kunt er in de Three Cities perfect te voet op uit trekken, maar voor wie het graag net een tikkeltje anders heeft, zijn de rolling geeks een verfrissende optie. Met de elektrische golfkarretjes dender je holder de bolder doorheen drie steden, terwijl GPS en zaakvoerder Kris je doorheen de smalle straatjes loodsen. Het lichtelijk Antwerps accent van het genre ‘Allo mannekes!’ dien je er wel bij te nemen.
Zoef moeiteloos doorheen de eeuwenoude toegangspoorten, ontdek verborgen binnenplaatsen waar het gezang van een ara je verwelkomt, of proef artisanaal gebakken Maltees brood in de plaatselijke bakkerij. Hier vind je ook een van de belangrijkste sporen van de drang naar onafhankelijkheid van de Maltezen na jaren van overheersing. Het Freedom Monument herinnert aan de aftocht van de laatste Britse strijdkrachten in 1979.
De baaien van Malta: Paradijs voor waterratten
Die Britse invloed is ook vandaag nog zichtbaar in de namen van de vele verborgen baaien die Malta rijk is: ‘Paradise Bay’, ‘Anchor Bay’, ‘Golden Bay’ of ‘St-Paul’s Bay’. Denk azuurblauw water die schreeuwt om een duik. In 2019 werd Malta dan ook uitgeroepen de tweede beste duikbestemming ter wereld. Dankzij de relatief kleine oppervlakte van de republiek, kunnen duikers eveneens zonder problemen meerdere plaatsen per dag aan doen.
De favoriete duikplaats van vele duikers en snorkelaars vind je echter in het zuiden van Malta: Saint-Peter’s Pool. Neem plaats tussen de lokale bevolking en ga kopje onder in het kristalheldere water met blauwgroene schijn. Hoewel dit natuurlijke zwemparadijs niet makkelijk te bereiken is, is raad ik je van harte aan om even door te zetten.
De natuurlijke rotsformaties die dit verborgen paradijsje omringen, lenen zich perfect tot een dagje zonnebaden. De omgeving doet het niet onmiddellijk vermoeden want bij het naderen van je bestemming doemt een reusachtige olieraffinaderij op, die wordt echter even snel ingeruild voor een tropisch zwemparadijs. Je vindt St. Peter’s Pool iets voorbij het charmante vissersdorpje Marsaxlokk, waar talrijke kleurrijke luzzu’s voor de kust dobberen.
Proef de wijncultuur van Malta met wat verse zeevruchten erbij, laat de wind door je haren spelen en voel de vakantiemodus intreden. Sluit de dag vervolgens af met een paradijselijke zonsondergang aan de Dingli Cliffs, een natuurlijke muur van rotsen die je een indrukwekkend overzicht biedt over de altijd aanwezige zee die als trouwe metgezel en als getuige op de eerste rij de rijke geschiedenis van Malta heeft aanschouwd.
