Key takeaways
- Rob Jettens “blij liberalisme” campagne sloeg aan bij kiezers die negativiteit en pessimisme beu waren.
- Jetten daagde de extremistische retoriek van Geert Wilders effectief uit.
- Door te luisteren naar critici en aan te sluiten bij de alledaagse zorgen, verbreedde Jetten de aantrekkingskracht van zijn partij D66 en positioneerde hij zichzelf voor politiek succes.
De overwinning van Rob Jetten bij de recente Nederlandse parlementsverkiezingen was onverwacht. Jetten bracht de partij Democraten 66 (D66) van 9 naar 26 zetels en haalde daarmee de extreemrechtse Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders in. Jetten voerde campagne met een boodschap van “vrolijk liberalisme”, geïnspireerd door de slogan “Yes, we can” van Barack Obama. Deze optimistische aanpak stond in schril contrast met de negativiteit die vaak met Wilders wordt geassocieerd, en sloeg aan bij kiezers die op zoek zijn naar een betere toekomst, volgens Le Monde.
“Denk groot”
Terwijl zijn rivalen zich concentreerden op peilingen die een nieuwe PVV-triomf voorspelden, presenteerde Jetten een visie om een einde te maken aan twee decennia pessimisme. Zijn charisma en intelligentie worden benadrukt door zijn optredens in populaire tv-programma’s zoals De Slimste Mens, waar hij openlijk over zijn privéleven praat, inclusief zijn aanstaande huwelijk met zijn Argentijnse partner. Jetten is op weg om de eerste openlijk homoseksuele Nederlandse premier te worden.
Zijn campagnemenu moedigt kiezers aan om groot te denken en belooft oplossingen voor woningnood, toegankelijkheid van kinderopvang en het verminderen van bureaucratie.
Extremisme frontaal uitdagen
Jetten daagde Wilders effectief uit op zijn eigen terrein, met ambitie en optimisme. Hij greep zijn kansen in televisiedebatten, zelfs toen Wilders om veiligheidsredenen afwezig was. In een gedenkwaardige discussie beschuldigde Jetten Wilders er rechtstreeks van de identiteit van het land te bedreigen, waarmee hij zijn bereidheid toonde om extremistische retoriek frontaal aan te pakken.
Hoewel hij de meest pro-Europese partij van Nederland leidt, heeft Jetten zijn aanhangers aangemoedigd om de nationale vlag te laten wapperen op bijeenkomsten, waarmee hij een symbool herovert dat vaak is toegeëigend door extreemrechts. Zijn strategie is gebaseerd op een “progressief patriottisme”, dat ingaat op zorgen over immigratie, islam en integratie zonder zijn toevlucht te nemen tot defensieve standpunten of het belang van deze kwesties te ontkennen.
Alledaagse zorgen
Na de teleurstellende resultaten van D66 bij de verkiezingen van 2023, luisterde Jetten naar de kritiek dat de partij te intellectueel en technocratisch was en te ver af stond van de zorgen van alledag. Hij begon aan een luistertour en ging in gesprek met burgers die eerder de populistische boodschap van Wilders hadden gesteund. Deze aanpak stelde hem in staat om zijn imago van “partij van de elite” af te schudden en een breder electoraat te bereiken.
Jetten heeft voor een directere aanpak gekozen, waarbij hij het asielsysteem bekritiseerde en criminele handelingen van sommige asielzoekers veroordeelde. Hij zette zelfs vraagtekens bij sommige aspecten van het VN-Vluchtelingenverdrag, terwijl hij beweerde dat de kernwaarden van D66 onveranderd bleven.
Coalitie
Als de waarschijnlijke toekomstige premier staat Jetten voor de complexe taak om een coalitie te vormen. Zijn voorkeur voor een centrum-linkse regering botst met de eisen van de rechts-liberale partijen, die essentieel zijn als hij een parlementaire meerderheid wil behalen. (uv)
Volg Business AM ook op Google Nieuws
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!