Kinderen van de topkaders uit Silicon Valley worden voor hun onderricht vaak naar de exclusieve Waldorf School of the Peninsula in Los Altos, een achttal kilometer van Palo Alto en Cupertino en drie kilometer van Mountain View, gestuurd. Jaarlijks moet een schoolgeld van 25.000 dollar worden betaald. Opmerkelijk is echter dat de school op geen enkele manier technologie in het lessenpakket naar voor laat komen.

Daarentegen worden de leerlingen geleerd door fysieke ervaringen de wereld te verkennen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van taken die zijn opgevat om de verbeelding van de leerlingen te activeren. Probleemoplossing en collaboratieve vaardigheden vormen eveneens kernelementen van de educatieve aanpak van de Waldorf School.

Pen en papier

“In de Waldorf School moeten de leerlingen aan de slag gaan met pen en papier, knutselmateriaal en krijt,” meldt de Britse krant The Times. “Tablets, smartphones en andere persoonlijke elektronische apparaten zijn absoluut verboden. Daarvoor moet gewacht worden tot de leerlingen de overstap maken naar de aanpalende campus van de middelbare school. Maar ook dan wordt de technologie slechts spaarzaam en langzaam in het educatief systeem geïntegreerd.”

Die benadering vindt opmerkelijk genoeg ook binnen de technologiesector ondersteuning. Onder meer Tim Cook, chief executive van Apple, merkte nog onlangs op niet te willen dat zijn twaalfjarige neef van sociale media gebruik zou maken.

Het ervarings-gerichte onderwijsmodel van de Association of Waldorf Schools of North America bestaat erin dat de leerlingen niet enkel over de Renaissance en Shakespeare leren, maar ook daadwerkelijk een kunstwerk produceren of een toneelstuk opvoeren. In het hoger middelbaar moet onder meer in een smidse met een oven op een temperatuur van 1.500 graden Celsius worden gewerkt om over scheikunde en warmte-energie te leren.

Steiner

De Association of Waldorf Schools of North America telt ongeveer honderddertig scholen, die volgens de leer van de filosoof Rudolf Steiner onderwijzen. Een groot aantal scholen is geconcentreerd in het technologiecluster van de Bay Area rond San Francisco en Silicon Valley. Beverly Amico, verantwoordelijke ontwikkeling aan de Association of Waldorf Schools, ziet echter geen contradictie.

“Elke werkgever zoekt naar medewerkers die onafhankelijk en creatief kunnen denken, initiatieven durven nemen en gevoelig zijn voor innovatie en collaboratie,” aldus Amico.

Deze benadering staat in schril contrast met de aanpak van de meeste scholen, waar kinderen steeds vaker met computerschermen worden geconfronteerd. Ook daar is echter een beweging merkbaar om de overdreven inzet van technologie te contesteren. Dat blijkt onder meer uit het boek ‘Screen Schooled’ van de docenten Joe Clement en Matt Miles.

Clement zegt verbijsterd te zijn geweest door de veranderingen die hij de voorbije tien jaar in zijn klas heeft moeten vaststellen. De vaardigheden op het gebied van concentratievermogen, sociale interactie, kritisch denken en probleemoplossing hebben tijdens die periode volgens hem een duidelijke achteruitgang gekend.

De auteurs zeggen in de wetenschappelijke gemeenschap ook een duidelijke consensus te hebben kunnen vaststellen dat een overmatige blootstelling aan computerschermen een schadelijke invloed heeft op kinderen.

“Opmerkelijk genoeg wordt dat probleem in de meeste scholen genegeerd en wordt massaal in tablets en andere technologie geïnvesteerd,” aldus Clement. “Wel kan bij vele ouders een toenemende bezorgdheid over de massale toepassing van de zogenaamde Educational-Technology (Ed-Tech) worden opgemerkt.”