In Saoedi-Arabië krijgen vrouwen in de toekomst het recht een auto te besturen. Dat heeft de Saoedische koning Salman bin Abdoel Aziz al-Saoed bekend gemaakt.
De aankondiging wordt een mijlpaal genoemd in de strijd tegen de onderdrukking van vrouwen in het Arabische koninkrijk en een onderdeel van de plannen die kroonprins Muhammad bin Salman heeft om zijn land te moderniseren. De nieuwe regel wordt in juni volgend jaar van kracht. Critici merken echter op dat de ingreep vooral is ingegeven door pogingen om het internationale imago van Saoedi-Arabië te verbeteren. Er wordt aan toegevoegd dat nog heel wat inspanningen nodig zijn om de onderdrukking van de Saoedische vrouw ongedaan te maken. Vooral het mannelijke voogdijschap wordt zwaar gecontesteerd. Saoedische vrouwen voeren al lang strijd om met de auto te kunnen rijden. Saoedi-Arabië is het enige land ter wereld dat vrouwen verbiedt een auto te besturen, wat als een opvallend symbool wordt beschouwd voor de onderdrukking van de Saoedische vrouwen.
Arabische Lente
In het begin van de jaren negentig werd door vrouwen al voor meer vrijheden actie gevoerd. Tientallen vrouwen werden toen door de politie letterlijk van achter het stuur gehaald. Sommigen werden vervolgd of verloren hun baan bij de overheid. Een tiental jaar geleden kwamen er echter opnieuw protestacties. Vooral na de Arabische Lente zes jaar geleden werd steeds meer een aanpassing van de wetgeving geëist. Muhammad bin Salman streeft naar een modernisering van de Saoedische maatschappij, maar wil ook de economie van zijn land nieuw leven inblazen. Vrouwen kunnen daarin een belangrijke rol vervullen. De Saoedische universiteiten tellen meer vrouwelijke dan mannelijke studenten, maar toch vertegenwoordigen vrouwen slechts 15 procent van de totale arbeidspopulatie van het land. Om die situatie te kunnen veranderen, moeten vrouwen zich echter gemakkelijker kunnen verplaatsen. Rekening houdend met de beperkte mogelijkheden van het lokale openbaar vervoer, moet daarvoor persoonlijk vervoer worden ingeschakeld. Tot nu toe was daarvoor de aanwerving van een chauffeur noodzakelijk, wat voor minder vermogende families vaak onmogelijk is. [youtube https://www.youtube.com/watch?v=XAA8LOWEY9Y] Er is echter ook al meteen belangrijke kritiek gekomen op de beslissing van Salman. Op sociale media hebben Saoedische mannen al duidelijk gemaakt dat de vrouwen in hun huishouden nooit met een auto zullen rijden. Ook een gedeelte van de islamitische clerus toont zich tegenstander. Sommige geestelijken beweerden dat autorijden een negatieve impact zou hebben op de vruchtbaarheid van de vrouw. Volgens anderen waren vrouwen ook verstandelijk niet geschikt om een wagen te besturen.
Voogdijschap
Andere geestelijken voeren echter aan dat een rijverbod voor vrouwen nergens in de islamitische wetgeving is vermeld. Critici merken anderzijds op de Salman met de maatregel vooral het imago van zijn land in de wereld wil verbeteren. Saoedi-Arabië wordt immers bekritiseerd voor zijn dogmatische toepassing van de islam, zijn oorlogsvoering in Jemen en de isolatie van buurland Qatar. Daarbij wordt opgemerkt dat de Saoedische overheid vooral maatregelen zou moeten nemen om een einde te maken aan de wilaya, het voogdijschap waaraan de Saoedische vrouwen zijn onderworpen. Daarin wordt onder meer geëist dat voor buitenlandse reizen of een huwelijk toestemming van mannelijke familieleden wordt verkregen. Hoewel Salman de onderdrukking van de vrouw officieel afkeurt, blijkt er volgens de critici in de praktijk weinig te veranderen. Vooraleer vrouwen in Saoedi-Arabië daadwerkelijk een auto zullen kunnen besturen, moeten eerst nieuwe rijscholen worden opgericht en vrouwelijke instructeurs worden benoemd. De verplichte scheiding van de geslachten blijft immers in voege. (mah)