De territoriale wateren van Japan herbergen een gigantische rijkdom aan zeldzame metalen. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers aan de Universiteit Waseda en de University Tokyo, die tot de vaststelling kwamen dat in de bodem van de Stille Oceaan in de buurt van het Japanse eiland Minamitorishima een voorraad van ongeveer 1,2 miljoen ton zeldzame metalen aanwezig is.
Met een dergelijke reserve kan volgens de onderzoekers gedurende verscheidene eeuwen aan de wereldwijde vraag naar grondstoffen worden voldaan. Uit een extrapolatie leiden de onderzoekers af dat in een grotere regio van 2.500 vierkante kilometer een voorraad van 16 miljoen ton zou kunnen worden gevonden.
Machtspositie
“De extrapolatie laat toe te concluderen dat Japan een voorraad zeldzame grondstoffen bezit die nagenoeg eeuwig de wereldwijde vraag zou kunnen voldoen”, zeggen de onderzoeksleiders Yutaro Takaya en Yasuhiro Kato.
Er wordt opgemerkt dat de reserve ook de grondstoffen omvat die voor de moderne maatschappij van grote strategische waarde zijn. Daarmee kan Japan een antwoord bieden voor de problemen rond de leveringsgaranties die vaak op deze zeldzame materialen wegen. Een groot deel van de voorraden wordt immers gecontroleerd door China, dat met exportbeperkingen op de internationale economische markt een belangrijke macht zou kunnen uitoefenen.
Japan heeft die machtspositie van China ook al zelf ervaren. De twee landen zijn al lange tijd verwikkeld in territoriale claims op een reeks eilanden, wat al tot een aantal incidenten heeft geleid. Begin dit decennium werd de kapitein van een Chinese trawler na een treffen met de Japanse kustwacht in de buurt van de betwiste Senkaku-eilanden door de Japanse autoriteiten in hechtenis genomen.
China reageerde daarop met een sterke beperking van de uitvoer van zeldzame grondstoffen naar Japanse klanten. Een aantal Japanse bedrijven kwam door die aanvoerbeperkingen in moeilijkheden. De ontdekking van de voorraden zou dan ook een belangrijk Chinees wapen onschadelijk maken.
Technologie
De Japanse voorraden omvatten onder meer yttrium, europium, terbium en dysprosium. “Er moest echter een technologie worden ontwikkeld om deze producten op een efficiënte en economische manier te kunnen winnen”, benadrukken Takaya en Kato. “De materialen zitten immers gevangen in dikke modderlagen.”
De Japanse wetenschappers slaagden er echter in een techniek te vinden die het mogelijk maakte om de waardevolle materialen uit de modder te halen. Daardoor kan volgens de Japanse autoriteiten een definitief einde worden gemaakt aan het quasi-monopolie dat China op de markt voor zeldzame materialen had.
Tot voor enkele jaren werd de wereldwijde markt voor zeldzame grondstoffen voor 93 procent door China bevoorraad. Omdat de prijsstijgingen de ontginning van voorraden rendabeler maakten, konden de voorbije periode echter ook elders in de wereld activiteiten worden opgestart. Daardoor is het Chinese marktaandeel inmiddels tot 86 procent teruggevallen.
Toch behield China een belangrijke voorsprong. Landen zoals Brazilië, Vietnam en Congo beschikken immers over belangrijke reserves zonder op verwerkingscapaciteit te kunnen terugvallen. De Verenigde Staten, Japan en West-Europa hebben daarentegen wel de nodige technologische kennis, maar hebben geen eigen voorraden.
Japan kan daarin nu verandering brengen.