Key takeaways
- Chinese vliegtuigmotoren drijven Russische Garpiya-drones aan die gebruikt worden bij aanvallen op Oekraïne.
- Sancties worden omzeild door dekmantelbedrijven en misleidende etikettering van motorleveringen.
- Er is bezorgdheid over de effectiviteit van exportcontroles, aangezien Chinese luchtvaartmaatschappijen onderdelen van drones naar Rusland vervoeren.
Volgens een onderzoek van Reuters liggen in China geproduceerde vliegtuigmotoren aan de basis van een toename van Russische drone-aanvallen in Oekraïne. Deze L550E motoren, geproduceerd door Xiamen Limbach Aviation Engine Co, drijven de Garpiya-A1 langeafstandsdrones aan. Rusland zet die diep in Oekraïens gebied in. Ondanks de sancties van de Verenigde Staten en de Europese Unie komen deze motoren via een netwerk van dekmantelbedrijven en tussenpersonen terecht bij de Russische staatsdronefabrikant IEMZ Kupol.
Omzeilen van sancties en exportcontroles
In oktober waren sancties opgelegd aan Xiamen. Daardoor worden de zendingen omgeleid via Beijing Xichao International Technology and Trade. Europese veiligheidsbeambten onthulden dat door de motoren als “koeleenheden” te labelen, ze naar Rusland geëxporteerd konden worden zonder argwaan te wekken bij de Chinese autoriteiten.
Uit interne documenten blijkt dat Kupol een contract heeft getekend met het Russische Ministerie van Defensie om meer dan 6.000 Garpiya drones te produceren tegen 2025. Dat zal de productie van 2024 verdrievoudigen. In april waren er al meer dan 1.500 eenheden geleverd. De militaire inlichtingendienst van Oekraïne schat dat Rusland ongeveer 500 van deze drones per maand inzet. De belangrijkste onderdelen van deze drones zijn afkomstig van Chinese leveranciers. Het gaat hierbij om motoren, besturingssystemen en navigatieapparatuur.
Uit transportgegevens blijkt dat grote Chinese luchtvaartmaatschappijen, waaronder China Southern en Sichuan Airlines, nog in oktober onderdelen van drones naar Russische bedrijven vervoerden. Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid over de effectiviteit van exportcontroles.
“Koeleenheden”
De motorzendingen liepen eerst via een lege vennootschap SMP-138 voordat ze bij LIBSS, een ander Russisch bedrijf, terechtkwamen. Dat bracht ze vervolgens naar Kupol. In de contracten stond expliciet dat de motoren in de verschepingsdocumenten als “koeleenheden” gelabeld zouden worden.
Hoewel het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken de beschuldigingen ontkent en beweert dat het de internationale wetten betreffende de export van goederen voor tweeërlei gebruik respecteert, geven Westerse functionarissen uiting aan hun bezorgdheid. Sommige analisten suggereren dat China’s acties bedoeld zijn om de oorlogsinspanningen van Rusland te steunen. Ze hopen daarbij dat de aandacht van de VS op Oekraïne gericht blijft. Dat zou de diplomatieke betrekkingen tussen China en Europa kunnen belemmeren. (uv)