Key takeaways

• De rechtse Sanseito partij won 14 zetels door in te spelen op anti-immigratiesentimenten en de “Japan First” boodschap.
• De regeringscoalitie van premier Shigeru Ishiba heeft haar meerderheid in de verkiezingen voor het Hogerhuis verloren.
• Kiezers uitten hun ontevredenheid over de stijgende kosten van levensonderhoud en politieke schandalen, die bijdroegen aan de nederlaag van de Liberale Democratische Partij (LDP).

De regerende coalitie van premier Shigeru Ishiba heeft een grote tegenslag te verwerken gekregen in de verkiezingen van zondag voor het Hogerhuis. Ze heeft haar meerderheid daardoor verloren. De Liberale Democratische Partij (LDP), de partij van premier Shigeru Ishiba, en coalitiepartner Komeito verwierven samen slechts 47 zetels, en blijven daarmee onder de 50 die nodig zijn om een meerderheid te behouden in het 248 zetels tellende Hogerhuis.

Dit verkiezingsresultaat weerspiegelt de groeiende ontevredenheid van het publiek over de stijgende kosten van levensonderhoud, met name de stijgende rijstprijzen. Ook de politieke schandalen die de reputatie van de LDP hebben aangetast, speelden een rol. De rechtse Sanseito partij, geleid door Sohei Kamiya, profiteerde van anti-immigratiesentimenten en de “Japan First” boodschap. Ze won 14 zetels, tegenover slechts één bij de vorige verkiezingen.

De opkomst van rechts-populisme in Japan

Het succes van Sanseito benadrukt een verschuiving naar rechts in het Japanse politieke landschap. Analisten schrijven deze verschuiving toe aan Ishiba’s relatief gematigde houding in vergelijking met de voormalige premier Shinzo Abe, die conservatieve kiezers van zich vervreemdde. Historisch gezien suggereert dat LDP-leiders die een meerderheid in het Hogerhuis hebben verloren, vaak binnen twee maanden zijn afgetreden.

Ondanks de tegenslag bij de verkiezingen bleven de markten stabiel, wat erop wijst dat beleggers op de uitslag hadden geanticipeerd. Ishiba staat onder toenemende druk om af te treden. Hij heeft echter beloofd prioriteit te geven aan cruciale handelsbesprekingen met de VS en aan economische stabiliteit.

Van YouTube tot het parlement

De opkomst van de Sanseito is vooral opmerkelijk vanwege zijn onconventionele oorsprong. Partijleider Sohei Kamiya, een voormalige supermarktmanager, richtte de beweging op via YouTube tijdens de COVID-19 pandemie. Sanseito won terrein door het verspreiden van samenzweringstheorieën over vaccins en wereldwijde elites.

De “Japan First”-campagne richtte zich op zorgen over overbevolking door toeristen en de instroom van buitenlandse inwoners. Daarbij speelde de partij in op bezorgdheid over de veranderende demografie van Japan. Het land is traditiegetrouw streng op immigratie, maar probeert sinds kort toeristen en buitenlandse werknemers aan te trekken om de vergrijzing en het dalende geboortecijfer tegen te gaan.

Het programma van Sanseito heeft weerklank gevonden bij kiezers die zich zorgen maken over loonstagnatie, hoge inflatie en de stijgende kosten van levensonderhoud. Die zorgen worden versterkt door de instroom van buitenlanders. Het succes van de partij onderstreept de groeiende invloed van rechts-populisme in Japan. (fc)

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!