Key takeaways

• Europa stelt een gezamenlijk intergouvernementeel defensiefonds voor om veiligheidslacunes aan te pakken.
• Een gefragmenteerde defensiemarkt leidt tot hogere prijzen; integratie van markten zou de kosten per eenheid kunnen halveren.
• Er worden twee primaire opties voorgesteld: het Europees Defensieagentschap uitbreiden of een Europees Defensie Mechanisme (EDM) oprichten.

De Europese ministers van Financiën bespreken deze week een voorstel voor een gezamenlijk intergouvernementeel defensiefonds. Dit fonds zou defensiematerieel kopen en bezitten en de lidstaten een vergoeding vragen voor het gebruik ervan. Het idee, gepresenteerd door de Bruegel denktank, is bedoeld om de grote uitdagingen van Europa op het gebied van veiligheid aan te pakken zonder de nationale schulden te verhogen, een zorg voor veel landen met hoge schulden.

De huidige staat van de Europese defensie wordt gekenmerkt door aanzienlijke gaten in militaire capaciteiten in vergelijking met de groeiende militaire kracht van Rusland. Een gefragmenteerde en verzwakte Europese defensiemarkt, die wordt gekenmerkt door nationale aankoopvoorkeuren, lage bestelvolumes en technologische verschillen, verergert het probleem. Deze versnippering weerspiegelt Europa’s vroegere afhankelijkheid van de Verenigde Staten voor veiligheid en zijn nationaal gerichte bestuursstructuren voor defensie.

De noodzaak van integratie

Het simpelweg vergroten van de vraag naar defensiegoederen zonder de marktfragmentatie aan te pakken zal waarschijnlijk tot hogere prijzen leiden. Het integreren van defensiemarkten zou de concurrentie bevorderen en kansen creëren voor nieuwe defensietechnologiebedrijven. Door geïntegreerde markten te combineren met opgeschaalde aankopen kunnen de kosten per eenheid mogelijk gehalveerd worden. Bestaande EU-initiatieven, zoals het Europees Defensiefonds en de Wet ter ondersteuning van de munitieproductie, betekenen vooruitgang, maar missen de nodige stimulansen om nationale vooroordelen bij aankopen te overwinnen of de levering van cruciale middelen zoals militaire satellieten te coördineren.

Voorgestelde oplossingen

Om verder te komen, worden er twee opties voorgesteld: de rol van het Europees Defensieagentschap uitbreiden, mogelijk in combinatie met een nieuw leeninstrument, of een apart Europees Defensie Mechanisme (EDM) oprichten. Het EDM zou op dezelfde manier functioneren als het Europees Stabiliteitsmechanisme, op basis van een intergouvernementeel verdrag. Het zou gezamenlijke aankopen en planning doen voor strategische middelen op belangrijke gebieden, met financieringsmogelijkheden. Het EDM zou eigenaar kunnen zijn van deze vitale middelen en gebruiksvergoedingen kunnen vragen aan de leden, om zo de budgettaire gevolgen van herbewapening te verzachten.

De EDM-optie wordt verkozen vanwege het potentieel om een verenigde markt voor de defensie-industrie onder de leden te creëren, financiering voor grootschalige projecten te bieden, democratieën van buiten de EU zoals het Verenigd Koninkrijk op gelijke voet op te nemen, en een opt-out-optie te bieden voor EU-landen met beperkte politieke wil of grondwettelijke beperkingen met betrekking tot verdere defensie-integratie.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!