Key takeaways

• De EU-Mercosur handelsovereenkomst heeft een van de grootste vrijhandelszones ter wereld gecreëerd, met meer dan 700 miljoen mensen en ongeveer 20 procent van het wereldwijde bbp.
• Latijns-Amerika zal naar verwachting ongeveer 35 procent van het lithium in de wereld leveren, met Chili en Argentinië als koplopers.
• De overeenkomst belooft Europese bedrijven een betere toegang tot overheidsopdrachten, hoogwaardige dienstensectoren en kritieke grondstoffen zoals lithium.

De recente handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en vijf Zuid-Amerikaanse landen wordt toegejuicht als een belangrijke mijlpaal voor beide blokken. Na twee en een half decennium onderhandelen hebben de EU en Mercosur (Brazilië, Argentinië, Paraguay, Uruguay en Bolivia) een partnerschap gesmeed dat een van de grootste vrijhandelszones ter wereld kan creëren, dat meer dan 700 miljoen mensen omvat en goed is voor ongeveer 20 procent van het wereldwijde bbp.

Duurzame ontwikkeling

Deze overeenkomst is bedoeld om bilaterale handel en investeringen te stimuleren, tarifaire en niet-tarifaire belemmeringen af te breken, stabielere regelgeving op te stellen en gedeelde waarden zoals duurzame ontwikkeling te bevorderen. Niet alle partijen zijn echter enthousiast over de overeenkomst. Sommige Europese landen, waaronder Frankrijk en Polen, hebben hun bezorgdheid geuit dat het zou kunnen leiden tot oneerlijke concurrentie in de landbouw.

Strategisch belang

Ondanks de wijdverspreide berichtgeving over de economische implicaties van het handelsakkoord, wijzen analisten op een opvallend gebrek aan aandacht voor het strategische belang van kritieke grondstoffen zoals lithium. Dit is vooral verrassend gezien de grote afhankelijkheid van de EU van China voor deze essentiële grondstoffen, de overvloed van dergelijke materialen in Zuid-Amerika en de verwachte stijging van de vraag in de EU.

Lithiumvoorziening

Lithium, vaak het “witte goud” genoemd vanwege zijn waarde en kleur, speelt een cruciale rol in de overgang van fossiele brandstoffen. De toepassingen variëren van elektrische voertuigen en smartphones tot oplaadbare laptopbatterijen. Latijns-Amerika zal naar verwachting ongeveer 35 procent van alle lithium ter wereld leveren, met Chili en Argentinië aan kop. De regio heeft ook meer dan de helft van de wereldwijde lithiumreserves, voornamelijk geconcentreerd in Argentinië en Chili.

Voordelen voor beide partijen

De EU-Commissie heeft de wederzijds voordelige aard van de overeenkomst benadrukt en voorspelt een potentiële besparing van 4 miljard euro per jaar voor Europese bedrijven door lagere exportheffingen. Ondertussen benadrukte het hoofd van het buitenlands beleid van de EU de toegang tot kritieke grondstoffen als een belangrijk voordeel voor de Europeanen, waarbij het risico om voorbijgestreefd te worden door concurrenten bij het ontbreken van dergelijke banden wordt geminimaliseerd.

Factoren die hebben bijgedragen aan de overeenkomst

Experts suggereren dat verschillende factoren hebben bijgedragen aan de uiteindelijke overeenkomst na decennia van vastgelopen onderhandelingen. Deze omvatten toenemend protectionisme, geïllustreerd door het presidentschap van Donald Trump; sterke steun van de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva en de Argentijnse president Javier Milei; en strategische overwegingen aan de kant van de EU, zoals bezorgdheid over de groeiende invloed van China in Latijns-Amerika.

Uitvoering en ontvangst

De overeenkomst belooft Europese bedrijven een betere toegang tot overheidsopdrachten, hoogwaardige dienstensectoren en kritieke grondstoffen zoals lithium. In ruil daarvoor zal de EU de tarieven voor landbouwproducten verlagen en 1,8 miljard euro bijdragen via haar Global Gateway-initiatief om de groene en digitale transformatie van Mercosur te ondersteunen.

Reactie van de industrie

Ondanks de aanhoudende bedenkingen van sommige segmenten van de Europese samenleving, is de overeenkomst met enthousiasme ontvangen door industriegroepen zoals de Federatie van Duitse Industrieën (BDI). Zij zien het als een vitale kans om de toegang tot kritieke grondstoffen zoals lithium en koper te diversifiëren, die essentieel zijn voor industrieën zoals elektromobiliteit en hernieuwbare energie, te midden van de toenemende wereldwijde handelsfragmentatie.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!