Weekblad Humo kon interne documenten inkijken waaruit blijkt dat verschillende kabinetten in de vorige Vlaamse regering bij de VRT konden aankloppen om tegen betaling programma’s op maat te laten maken. De onafhankelijkheid van de VRT ten opzichte van de politiek wordt hierdoor in vraag gesteld.

Key takeaways

• Zowel Jambon, Somers als Weyts bestelden programma’s bij de VRT. De kabinetten hadden inspraak bij de totstandkoming van de initiatieven.
• Eerder had VRT-CEO Frederik Delaplace gezegd dat er geen afspraken werden gemaakt.
• VRT-medewerkers stelden al eerder de gevolgde werkwijze in vraag.

In het nieuws: Het kabinet van Jan Jambon (N-VA) blijkt boter op het hoofd te hebben, via overheidsproject Flanders Technology & Innovation (FTI).

• Het programma Knappe Koppen werd ontwikkeld in samenwerking met Jambon, om Flanders Technology & Innovation kracht bij te zetten. Dat bracht De Standaard eind april al naar buiten. Humo gaat daar nu op door: ook Kalm Waes met Tom Waes kwam met medewerking (en geld) van FTI tot stand.
  • Toenmalig intendant van FTI Klaus Van Isacker klopt aan bij de Vlaamse omroepen met een “360 graden-mediaplan”, beschrijft Humo. Daarin doet hij een aantal programmavoorstellen maar geeft aan dat omroepen ook met eigen ideeën mogen komen. De VRT gaat daarin mee: directieleden Ricus Jansegers en Karen Donders komen half mei 2023 met een powerpointpresentatie waarin programma’s worden gepitcht. FTI zal wel moeten betalen als het ingaat op een idee. Opties zijn onder meer:
    • Een rubriek in Iedereen Beroemd, van 18 afleveringen met 2 afleveringen per week. Kostprijs: 150.000 euro.
    • Een storyline in de soap Thuis, voor 220.000 euro
    • Een rubriek in het programma Goeiemorgen Morgen op Radio 2, waarin weervrouw Jacotte Brokken wekelijks iets komt zeggen over wetenschap of “tools om energie te besparen”. Zo’n segment 10 maanden lang uitzenden kost 65.000 euro.
  • De keuze van het FTI vat uiteindelijk op Knappe Koppen en Kalm Waes. Maar omdat het geld van de overheidsorganisatie op zich laat wachten, financiert de VRT beide programma’s uiteindelijk zelf.
• Toenmalig minister Bart Somers (Open Vld) laat voor 2 miljoen euro initiatieven ontwikkelen bij de VRT die zijn bevoegdheid Gelijke Kansen in de verf moeten zetten. Zo komt er de documentaire Het Digitale Dilemma op VRT Canvas en krijgt Iedereen Beroemd op VRT 1 de rubriek Silver Surfers. Somers tekent ook voor meerdere verhaallijnen in Thuis. Uit de documenten die Humo las, blijkt dat het kabinet-Somers zelf mee de inhoud mocht bepalen.
• Ook Ben Weyts (N-VA) bestelt programma’s bij de VRT. Als minister van Sport vraagt hij in de aanloop naar de Olympische Spelen in Parijs naar Plankgas naar de Spelen en Bert en Bavo gaan olympisch. De juiste richting (VRT Max) is dan weer een promotiemiddel van Weyts om het buitengewoon en technisch secundair onderwijs aantrekkelijker te maken.

Interne vragen

Gevolgd: De onthullingen van Humo gaan in tegen eerdere verklaringen van VRT-CEO Frederik Deplace.

• Delaplace moest in september uitleg komen geven over de heisa die was ontstaan tijdens een zitting van de commissie Media in het Vlaams Parlement. De CEO ontkende toen enige politieke inmenging: “VRT maakt geen afspraken met kabinetten”. Tijdens eerdere vragen van de commissie Media in april en mei 2024 bleef ontslagnemend minister van Media Benjamin Dalle (cd&v) Delaplace nog een hand boven het hoofd houden.
• Bij de VRT werden er in 2023 intern vragen gesteld over de manier van werken, blijkt uit een ander document. “De juiste flow zou zijn: wij willen een programma maken en/of bestellen, zoeken naar een extra financiële partner en komen dan uit bij het kabinet (cf. Het verhaal van Vlaanderen). Wij bepalen de antennedatum, los van verkiezingen”, staat daarin te lezen.
• Humo vroeg de VRT om een reactie, maar kreeg die niet. “VRT komt niet meer terug op alle vraagstukken van de afgelopen maanden”, schrijft het weekblad.
• Somers en Weyts zien desgevraagd geen problemen bij de samenwerking met de VRT.