De nieuwe Vlaams minister van Welzijn, Caroline Gennez (Vooruit), doet haar plannen uit de doeken voor de kinderopvang. Hoewel er fors geïnvesteerd wordt in Welzijn, zijn experten niet enthousiast.

Key takeaways

• Caroline Gennez wil vooral fors inzetten op personeel, plaatsen en betaalbaarheid in de kinderopvang. De vraag is of het vooropgestelde bedrag voldoende is.
• Ook andere organisaties die met Welzijn te maken hebben, behouden een bepaalde voorzichtigheid.
• Welzijn blijft een lastig departement waar investeringen nodig zijn.

De cijfers: In totaal zal de Vlaamse regering 1.073 miljoen euro investeren in Welzijn.
Speerpunt zijn de wachtlijsten in de gehandicaptenzorg, 478 miljoen euro moet ervoor zorgen dat die grotendeels verdwijnen. Kinderopvang krijgt 200 miljoen euro extra toegewezen. Voor ouderen- en gezinszorg wordt nog eens 140 miljoen euro extra uitgetrokken, voor jeugdzorg 120 miljoen.

• Vooruit-voorzitter Conner Rousseau was trots op de investeringen die zijn partij vroeg en kreeg. “Ik kan u zeggen dat wanneer we de budgettaire tabellen gaan tonen, de mensen bijna gaan achterovervallen van welk historisch bedrag we investeren in welzijn”, zei hij toen de exacte cijfers nog niet bekend waren.

In het nieuws: Bevoegd minister Caroline Gennez (Vooruit) licht haar plannen toe.

• Wat kinderopvang betreft wil Gennez “rekening houden met de drie P’s: personeel, prijs en plaatsen”, vertelt ze in De Ochtend. Er moeten 10.000 extra plaatsen komen.
• De vorige Vlaamse regering lag erg onder vuur rond het kinderopvangbeleid. Er blijft een tekort aan personeel: het aantal kinderen die één begeleider toegewezen krijgt, ligt te hoog. Gennez is zich daarvan bewust. “We moeten zorgen voor extra kinderbegeleiders. We voorzien daarom een extra opleiding, maar we moeten ook zorgen dat er eerlijk verloond wordt. Kinderbegeleiders in de kleuterklas verdienen nu meer dan in de crèche, dat is niet logisch”, vindt ze.
• Tevens wil Gennez ook werken aan de prijs van de kinderopvang. Die kan nu makkelijk oplopen tot 600 euro per maand, vertelt ze. “Als we mensen willen vragen om te gaan werken, dan moet je natuurlijk zorgen dat er geen drempels zijn. Daarom zullen de meerderheid van de extra plaatsen die onder mijn bevoegdheid zullen gecreëerd worden inkomensgerelateerde plaatsen zijn, betaalbare plaatsen dus”.

Vergrijzing aanpakken

De reacties: Volgens experten zijn de inspanningen die de Vlaamse regering wil doen, te weinig.

• De maatregelen in de kinderopvang zijn in feite verderzettingen van eerdere beslissingen in de vorige regering.  Binnen de verschillende belangengroepen is kritiek te horen. “Ik ben erkentelijk voor de inspanning, maar het is te weinig om een groot verschil te maken”, vertelt Jeroen Sleurs, directeur van de Gezinsbond aan De Tijd. “Voor voldoende kwalitatieve opvangplaatsen is jaarlijks 1,2 miljard nodig”.
•  De investeringen in de ouderenzorg worden toegejuicht door zorgkoepel Zorgnet-Icuro en Vlozo, de sectorfederatie van private woonzorgcentra. Maar ook hier klinkt een kritische kanttekening: de nieuwe plannen zouden te weinig helpen om de vergrijzing aan te pakken. “Over tien jaar gaan we met 1,7 miljoen 67-plussers zijn. Gepensioneerden. Wie gaat voor al die ouderen zorgen?”.
• En de gehandicaptenzorg kijkt ook met een bepaalde gereserveerdheid naar de maatregelen. “Het bedrag zal waarschijnlijk niet volstaan om alle wachtenden te helpen, maar het is wel een grote stap vooruit”, meldt Lien Van de Wiel, coördinator bij Absoluut, een vzw voor gehandicaptenzorg, in De Tijd. “Tot nu kregen mensen in de lagereprioriteitengroep 0 euro. Daardoor moesten ouders vaak stoppen met werken om te zorgen voor een kind met een handicap”.

“Investeringen zijn broodnodig”

Om te volgen: Lukt het Gennez om Welzijn in een andere richting te sturen?

• Armoede-expert Wim Van Lancker (KU Leuven) liet al eerder weten zich niet te kunnen vinden in de maartregelen. Dat kwam hem op kritiek te staan van Rousseau, die de schouders ophaalde bij “een belachelijke tweet”.
  • Van Lancker reageert in een opiniestuk, waarin hij scherp afgeeft op de impact van de verplichting voor ouders om Nederlands te leren op de armoede. Tegelijk is ook hij gematigd positief over de kansen die het regeerakkoord biedt. “Veel van de beloofde sociale investeringen in kinderopvang, sociale huisvesting, jeugdhulp en zorg zijn broodnodig en kunnen een belangrijk verschil maken om het gebrek aan kwaliteitsvol aanbod weg te werken”, schijft hij.
  • Van Lancker ziet ook verbinding tussen de verschillende bevoegdheden van Gennez: “Dat de bevoegdheden Armoede en Welzijn enerzijds en Wonen, Energie en Klimaat anderzijds samenhangen, is alvast een goed begin”.
• De vraag is of Gennez het tij kan keren op het departement Welzijn. De onderfinanciering en groeiende druk brachten wantoestanden aan het licht die minister Wouter Beke (cd&v) de kop kostten. Welzijn blijft een zorgenkindje, maar door een strak begrotingsplan is er weinig ruimte over.