In een nieuw verkiezingsdebat tussen huidig premier Alexander De Croo (Open Vld) en N-VA-voorzitter Bart De Wever werden er geen grote bochten gemaakt. De standpunten van beide heren bleven voor wat ze zijn. En toch: De Wever lijkt de uitgestoken hand van De Croo aan te nemen.

Gevolgd: De Croo pleitte nogmaals voor een centrumrechtse regering, De Wever lijkt daarin mee te gaan.

• In een eerder debat tussen de twee nodigde De Croo De Wever al uit om samen een regering te vormen. Daarvoor moest De Wever dan wel beloven dat zijn plan om tot een staatshervorming te komen “opzij gaat”, dixit De Croo.
• Ook nu was er een uitgestoken hand van De Croo naar De Wever, in een debat in Terzake. “Samen kunnen we de hervormingen doorvoeren waar de mensen op aan het wachten zijn. Hier ligt een gouden kans om het beleid te voeren waar men in Vlaanderen op wacht. Hervorming van werkloosheid, van asiel en migratie en veiligheid”.
• De Croo gaf eerder al aan dat hij graag een regering wil vormen die ‘Zweeds plus‘ genoemd kan worden. Dat is dan een regering met de partijen van de Zweedse coalitie (Open Vld, N-VA, MR en cd&v), aangevuld met Les Engagés.
• De Wever hield eerder de boot af. Hij heeft een plan voor ogen om een minikabinet te maken met de PS, om de begroting op orde te krijgen en tegelijk een staatshervorming te beklinken. Onbegrijpelijk, vindt De Croo dat. “U kan toch nu niet zeggen: ‘ik neem die kans niet, want ik wil per se een staatshervorming’. (…) “U neemt die uitgestoken hand niet aan omdat u geobsedeerd bent door een staatshervorming die de PS aan tafel brengt en waar niemand in Vlaanderen op zit te wachten”.
• Aan het einde van het debat lijkt De Wever die uitgestoken hand toch aan te nemen, zij het voorzichtig. “Als het gaat over het doorvoeren van de hervormingen die de Open Vld afgelopen jaren heeft nagelaten” wil hij meestappen in het verhaal van De Croo.

“Verliezen in staatshervormingen”

De details: Het premierschap en een staatshervorming blijven heikele kwesties.

• In het debat vlogen de verwijten over het premierschap over tafel. De Croo beet De Wever toe dat hij “premier zijn van een land waar hij niet in gelooft”. Omgekeerd vindt De Wever dat de kandidatuur van De Croo niet geloofwaardig is. “Als de kiezer oordeelt zoals ik denk dat die zou moeten oordelen, dan denk ik dat u geen kandidaat-premier kan zijn omdat uw partij niet meer de kritische massa kan inbrengen die in een democratie daarvoor nodig is.” Met peilingen onder de 10 procent voor Open Vld slinkt de kans dat De Croo een volgende ambtstermijn krijgt.
• “Als we samen in de regering stappen, is het dan de grootste partij die de premier mag leveren? Is dat dan ook onderdeel van de deal die we vanavond sluiten?”, wil De Wever aan het einde van het debat weten.
• “Dat is de logica zelve”, luidt het antwoordt van De Croo. Daarmee herhaalt hij wat hij eerder zei: als Open Vld geen 10 procent meer haalt, zal hij geen premier zijn, beweert hij.
• Maar opnieuw klinkt de eis van De Croo om het communautaire on hold te zetten. Dat premierschap van De Wever mag er komen, “maar wel niet om ons te verliezen in staatshervormingen die voor jaren stilstand zullen zorgen. Als dat is om ons land sterker te maken: ja. Als het is om ons land in twee te knippen: nee.”
• En aangezien De Wever niet anders wil dan enkel premier worden met de belofte van een staatshervorming, concludeert de N-VA-voorzitter dat De Croo “Eigenlijk ‘nee’, dus” bedoelt. “U zegt dat staatshervormingen het land zullen blokkeren. Het land is al geblokkeerd. Uw regering was de blokkering”, zo volgt er nog een uithaal.