De Eurocommissaris voor Interne Markt, Thierry Breton, onthult zijn plan voor de productie van munitie voor Oekraïne. En dat moet ASAP gebeuren.

In het nieuws: ASAP, of Act in Support of Ammunition Production, moet een half miljard euro vrijmaken om de productie van munitie op te schalen.

• De voorgestelde wet is de derde en laatste stap in het plan om Oekraïne te voorzien van extra munitie. Voor het voorstel moet een half miljard opgehaald worden, dat uit de marges van de Europese begroting van volgend jaar moet worden gehaald. Ook kunnen de lidstaten geld uit het herstelfonds RFF of fondsen voor achtergestelde regio’s aanwenden om hun eigen industrie te ondersteunen.
• De situatie werd al vaak geschetst: Oekraïne schiet dagelijks 5.000 artilleriegranaten af op de Russische stellingen. Dat aantal is niet vol te houden op de langere termijn: voor onder meer 155mm-munitie rekent het op leveringen uit het Westen, maar de legerstocks raken steeds leger, en de industrie kan ook niet snel genoeg bijbenen om extra munitie te fabriceren.
• Enter de Europese Commissie, dat een drieledig plan onthulde om Oekraïne verder te ondersteunen, en meteen de eigen defensieindustrie te ondersteunen en wapenen tegen de toekomst. In een eerste stap zouden de munitievoorraden van de lidstaten in kaart worden gebracht, en speelden ze heel wat extra door aan Oekraïne. De tweede stap was het gezamenlijk aankopen van munitie bij defensiebedrijven. Voor elk van beide stappen reserveerde de EU één miljard euro uit het “European Peace Facility”, het vredesfonds van de unie. 
• De derde en laatste stap wordt nu ingevuld door ASAP. De Europese Commissie maakt het geld vrij om de munitieproductie én toeleveringsketen te verduurzamen. Met dat geld moeten bedrijven in staat zijn sneller te schakelen naar een oorlogseconomie, en hun productie snel te kunnen opschalen en versnellen. Het einddoel van het Europees munitieplan is het optrekken van de capaciteit naar één miljard granaten per jaar, tegen eind dit jaar.

Onderliggend: De daadkracht van Breton, hoewel in het belang van Oekraïne en een sterkere Europese defensie-industrie, roept toch enkele vragen op.

• Zo is het geen geheim dat heel wat geld vloeit naar de Franse industrie. Begin april lag Frankrijk nog dwars over de definitie van wat “Europese industrie” betekent. Verschillende landen wilden een zo breed mogelijk begrip, om de leveringen aan Oekraïne te vergemakkelijken. Frankrijk ijverde net die definitie fors te vernauwen, en onder meer Noorwegen, dat geen EU-lidstaat is, uit te sluiten.
• Daarin wordt het gesterkt door onder meer steun van Griekenland en Cyprus: deze landen zouden ten alle koste willen vermijden dat de Turkse industrie (Turkije is een NAVO-bondgenoot, maar geen lid van de EU) aanspraak zou maken op EU-geld. Turkije en Griekenland liggen al jarenlang in een conflict om enkele eilanden in de Egeïsche Zee, en vooral de omliggende olie- en gasvelden.
• Dat met de vernauwing van het begrip het geldpotje onder minder deelnemende bedrijven zou worden verdeeld, speelt nog extra in het voordeel van de Fransen.

(fjc)