Eesti Reformierakond, de partij van zittend premier Kaja Kallas, heeft de verkiezingen in Estland gewonnen. De partij sprak zich fel uit tegen de Russische invasie van Oekraïne, en staat voor een nauwere samenwerking met Europa en het NAVO-blok.
Estland kiest voor de NAVO: partij van zittend premier Kaja Kallas wint verkiezingen met straatlengte voorsprong
Waarom is dit belangrijk?
De invasie van Oekraïne heeft heel wat burgers van Oost-Europese landen aan het denken gezet. In de Baltische landen, die enkele decennia geleden nog deel uitmaakten van de Sovjet-Unie, kozen de inwoners een meer pro-westerse koers, weg uit de Russische invloedssfeer. Dit had wel meteen een serieuze impact op hun leven: de landen hingen voor hun handel en energievoorziening nog aan de navelstreng van moeder Rusland.In het nieuws: De liberale partij van Kaja Kallas wint de verkiezingen.
- Na de verkiezingen afgelopen zondag, tikte de Eesti Reformierakond af op 31,6 procent van de stemmen, of ruim 190.000 in totaal. De eerste achtervolger, de conservatieve Eesti Konservatiivne Rahvaerakond, moet met 16,05 procent op ruime afstand achtervolgen. De Estse Centrumpartij maakt met 15 procent de top drie compleet.
- In 2019, bij de vorige verkiezingen, lagen de kaarten nog helemaal anders. Toen vormde premier Jüri Ratas een coalitie tussen de Centrumpartij, de rechtse Conservatieve Partij (EKRE) en het christendemocratische Isamaa.
- Na een corruptieschandaal moest de regering opstappen, en vormde Kallas een nieuwe regering, met haar Hervormingpartij en de Centrumpartij. In juni 2022 besliste Kallas om de ministers van de Centrumpartij uit de regering te zetten, nadat zij met de oppositie meestemden tegen een wetsvoorstel van de regering. Hierna ging de regering-Kallas verder als minderheidskabinet.
De essentie: Verder weg uit de Russische invloedssfeer, en verder in de Europese.
- De partij van Kallas heeft met 31 procent een goede positie afgedwongen om de volgende regering te vormen, waarbij de huidige premier zou kunnen aanblijven. De Hervormingspartij krijgt nu 37 parlementszetels van de 101, nog 19 zitjes moeten worden ingevuld om een meerderheidsregering te kunnen vormen.
- Kallas kijkt vooral richting de kleinere partijen om een regering te vormen. Die zouden op dezelfde lijn zitten wat de steun aan Oekraïne betreft; een thema waar EKRE en de Centrumpartij anders naar kijken. EKRE-partijleider Martin Helme wil de blootstelling van de Baltische landen aan de gevolgen van de oorlog in Oekraïne beperkt houden; de betrokkenheid van de regering-Kallas maakt net dat die gevolgen in eigen land groter zijn.
- Ook gaf Helme de huidige regering de schuld voor de torenhoge inflatie: “We hebben de hoogste inflatie van heel Europa gehad. We hadden de grootste terugval in levensstandaard, de grootster terugval van de economie. We gaan pijlsnel naar een meervoudige crisis in Estland, en het lijkt dat de liberale partijen dat niet begrijpen of niet kunnen oplossen.
- Met de winst van Kallas’ Hervormingspartij stuurt de Estse bevolking een sterk signaal: Kallas is voorvechter van nog meer samenwerking in Europees en NAVO-verband. Zelf wordt ze ook naar voor geschoven als een van de kanshebbers om de Noor Jens Stoltenberg op te volgen als secretaris-generaal van de NAVO. Ze heeft een sterk profiel: als premier heeft ze ervaring op het hoogste niveau, en ze onderhoudt goede banden met de regering in Kyiv; iets wat het afgelopen jaar als cruciaal wordt geacht. Kallas zou de eerste vrouw kunnen worden aan het hoofd van het blok. In haar nadeel speelt echter de naburigheid van Rusland: nu iemand uit de Baltische landen aan het hoofd plaatsen van de NAVO, kan gezien worden als een provocatie naar Moskou.