In de electorale achtertuin van N-VA-kopstuk Theo Francken, in Pellenberg bij Leuven, kwam Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir dit weekend bomen planten, voor radiozender MNM. En dus schoof Francken gretig aan, om zijn ‘groene kant’ te laten zien.
Een opvallend duo, niet zonder symboliek echter. Want achter de schermen van N-VA waarschuwt Francken al veel langer voor de veel te offensieve aanpak van Demir, naar de boeren toe. De Vlaams Brabander is er als de dood voor dat zijn N-VA als een ‘anti-plattelandspartij’ zou worden weggezet, hij verweet intern Demir al meermaals het veel te bruusk en te radicaal aan te pakken, in haar omgang met de landbouwsector.
Een lek in de krant De Tijd, over het nieuwste mestactieplan van Demir en de Vlaamse regering, vorige week, ontaardde in een stevige rel binnen de Vlaamse regering. Bij cd&v kon men nog eens flink kloppen op Demir, die als aartsvijand van de Boerenbond, één van de drie christelijke zuilen, wordt gezien. Bij Open Vld speelde Gwendolyn Rutten, ook van Vlaams-Brabant dan weer de rol van ultieme belangenbehartiger van de landbouwsector.
De aardappellobby van Pomuni speelde daarbij een opvallende rol: die vertaalde de technische discussies van het mestactieplan in een heel concrete dreiging, die moest resoneren bij alle Vlamingen. Plots zouden er immers “geen Belgische frieten meer zijn”: door de strenge regels zouden er geen aardappelen in Vlaanderen meer gekweekt kunnen worden.
Dat was gesneden brood voor de media en vooral cd&v en voorzitter Sammy Mahdi, die zijn partij nog niet zo lang geleden dreigde uit de Vlaamse regering te laten marcheren. Plots verschenen de pancartes op sociale media: “Red de Belgische friet”. Dat bij Pomuni ene Christophe Vermeulen de voorzitter is, kon amper toeval zijn: die was jarenlang erg actief binnen cd&v als lid en kabinetsmedewerker, en zelfs kandidaat-voorzitter in 2019. Hij werd volgens De Tijd op het hoofdkwartier van cd&v gesignaleerd, om daar de “acties af te stemmen”.
Dat ontkende Vermeulen dit weekend in alle talen: “Ik heb op geen enkele manier overlegd met het cd&v-hoofdkwartier. Ik vertegenwoordig met trots een geweldige sector en ik praat met iedereen die wil luisteren”, zo stelde hij. Het klinkt allemaal weinig geloofwaardig: net zoals de claim dat “de Belgische friet zou verdwijnen” overigens, die ontkracht werd door verschillende experts.
Hoe dan ook: dit weekend dus zij aan zij, Demir en Francken. Want bij de boomplanting doken plots een tiental boeren open, die de minister zowaar frieten kwamen aanbieden. “Misschien wel de laatste van Belgische bodem”. Francken deed er alles aan om de ‘goede relaties’ met die boeren te onderstrepen, en at een frietje mee.
Demir haalde op haar beurt uit: volgens haar waren haar plannen doelbewust negatief gelekt, om ze zo op voorhand te torpederen. “Men wil precies ‘stoken’ en ruziemaken, terwijl het eigenlijk gaat over heel belangrijke dossiers, ook voor de landbouwers die heel erg bezorgd zijn. Ik heb geluisterd naar hun bezorgdheden en hen verteld dat we samen naar een oplossing moeten gaan werken. En ik ben bereid om naar elk voorstel te luisteren om onze waterkwaliteit te verbeteren”, zo stelde ze aan de VRT.
Het beloven zo nog moeilijke interne discussies te worden voor N-VA, waar Francken manifest tot een andere vleugel van de partij behoort dan Demir. In kringen rond de Vlaams-Brabander klinkt “dat absoluut moet vermeden worden dat we het platteland verliezen”. Maar Demir redeneert al veel langer compleet anders: er zijn tegenwoordig op dat platteland veel meer leden van Natuurpunt, dan van de Boerenbond. “En die laatsten hebben al veel te lang heel het landbouwbeleid verziekt.”
Voor Jan Jambon (N-VA), de Vlaamse minister-president, wacht zo eveneens een heftige discussie. Want niet alleen verdeelt het mestactieplan zijn eigen partij, maar ook z’n coalitie. Ook binnen cd&v zijn daarbij de wonden nog niet geheeld, nadat Mahdi ei zo na de Vlaamse coalitie verliet. Dat daarbij cd&v-ministers Benjamin Dalle en Jo Brouns helemaal niet op dezelfde lijn zaten, is iedereen wel duidelijk geworden. En ondertussen wacht ook Ventilus, het dossier van de hoogspanningslijnen, op een beslissing. Over één week gaat kopstuk Hilde Crevits (cd&v) terug van start als viceminister-president.
