'Reisbureau Vivaldi' krijgt forse kritiek, met acht van de vijftien ministers op reis, maar premier De Croo trekt N-VA handig mee in bad: "Jambon is dubbel zoveel dagen in het buitenland als ik"

Veel gekker moet het niet worden: meer dan de helft van Vivaldi, acht van de vijftien ministers en staatssecretarissen, was op het traditionele vragenuurtje niet beschikbaar in de Kamer. Ze zaten in het buitenland. Het versterkt het imago van de federale regering als fervente reizigers, met premier Alexander De Croo (Open Vld) op kop. Maar vanuit Congo schoot hij terug: De Croo stelde dat zijn Vlaamse tegenhanger, minister-president Jan Jambon (N-VA) “dubbel zo vaak in het buitenland is geweest als ik”. Het zou volgens de Zestien gaan om 19 dagen voor de premier, versus 40 dagen voor Jambon, sinds september 2021. Dat leidde tot verwondering op het Martelarenplein, waar men die reizen fel verdedigt. Het schetst hoe dan ook het beeld van twee regeringsleiders, die onder vuur liggen over hun absenteïsme, terwijl het stropt in hun regeringen.

In het nieuws: Gebikkel over wie meest ‘in het buitenland’ zit, Jambon of De Croo.

De details: De kritiek over premiers, minister-presidenten en ministers die, in een postcoronatijdperk, terug gretig op reis gaan, klinkt steeds vaker.

“Dit is letterlijk, mevrouw de voorzitster, van Afrika tot in Amerika. De Himalaya is er nog net niet bij, maar het is wel tot in de woestijn“, zo citeerde Vlaams Belang-fractieleider Barbara Pas vrij naar een nummertje van K3, gisteren in de Kamer.
Zij en Peter De Roover, fractieleider van de N-VA, hadden er bij het begin van de zitting fel hun ongenoegen geuit over het feit dat ze het moesten stellen met amper zeven ministers en staatssecretarissen uit de Vivaldi-ploeg die konden antwoorden komen geven op de vele parlementaire vragen. “De getallen worden echt wat buitensporig”, zo stelde hij.
Want de oplijsting voor Vivaldi was niet min:
- In Congo: premier De Croo samen met minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir (Vooruit) en staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine (PS)
- In Frankrijk: minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v)
- In Zwitserland: minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS)
- In de Verenigde Staten: minister van Buitenlandse Handel David Clarinval (MR)
- In Luxemburg: minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld)
- In Jordanië: minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen).
Dat maakte meteen dat Georges Gilkinet, de vicepremier van Ecolo, gebombardeerd werd tot de de facto vervanger van de premier, en al diens vragen moest komen afhandelen.
- “U bent vandaag slachtoffer van dienst, ook al waant zich op dit ogenblik zowat eerste minister en dat is u absoluut gegund, een hoogtepunt in de geschiedenis van Ecolo-Groen“, zo reageerde De Roover cynisch.
- “Ik zou toch vragen om aan de regeringsleden dat ze hun agenda’s een beetje op elkaar afstemmen. Ze hebben namelijk ook hier nog wat onderling te bespreken over hun geblokkeerde dossiers“, zo voegde Pas toe.
“Ik ben trots te behoren tot een regering die onze kleuren ook in het buitenland kan tonen“, zo probeerde Gilkinet te counteren. “Er moet een evenwicht zijn, maar in de coronaperiode was het niet altijd mogelijk om naar het buitenland te gaan”, voegde hij sussend toe. Maar ook bij de meerderheid gaf men in de wandelgangen toe dat het “niet ideaal” was, die grote uithuizigheid van Vivaldi.

De essentie: Het is een zwakke plek van de premier, die buitenlandse ambities.

Bij de premier borrelt de irritatie al langer op, rond de kritiek over zijn hang naar het buitenland. Net iets te vaak verschenen er artikelen die het contrast onderstreepten tussen een premier die zich op het internationale toneel als een vis in het water voelt, terwijl hij in eigen land met moeite zijn regering, een ‘Fiat’, zo stelde Paul Magnette (PS) ooit, nog in gang krijgt. En ook de eigen coalitiepartners merkten het al op: “De Croo lijkt maar om één ding te geven, dat is zijn buitenlandse imago“, zo merkte een Vivaldi-partijleider onlangs nog op.
Daarbij komt steevast de opmerking dat De Croo zou nadenken over zijn eigen job, na deze coalitie. Iedereen in de Wetstraat weet dat de kans klein is dat de Vlaamse liberaal opnieuw premier kan worden, na 2024: mathematisch zou dat alvast verwonderlijk zijn.
Tegelijk heeft De Croo internationaal een prachtig CV opgebouwd, en is hij bijzonder handig in internationale contacten leggen: een stap richting een internationale carrière is dan niet zo gek. Overigens is dat haast traditie voor een Belgische premier: Guy Verhofstadt (Open Vld) probeerde het, Herman Van Rompuy (cd&v) en Charles Michel (MR) lukten erin bij de EU, en ook Yves Leterme (cd&v) trok na de Zestien naar de OESO.
Na een bezoek aan Berlijn in mei, waarbij hij intussen ook de rol van minister van Buitenlandse Zaken van Sophie Wilmès (MR) tijdelijk had overgenomen, vond de premier de kritiek welletjes: “Daarover wil ik toch eens iets kwijt. Eerst en vooral: mijn hoofd zit steeds in eigen land. Het is niet omdat ik niet in België ben, dat ik niet de belangen van ons land verdedig. Wij zijn een open economie. Ik ben altijd bezig met België in het achterhoofd.”
Alleen, het geroezemoes in de wandelgangen verdween niet, integendeel. Bij elke reis lijkt het opnieuw naar boven te komen. In de Kamer vroeg de oppositie van N-VA ondertussen de cijfers op van zijn reizen: hoeveel was hij dan wel weg? Een antwoord kreeg men nog niet, maar intussen koos de premier voor de aanval, als beste verdediging.

Genoteerd: De Croo sleurt Jambon mee in bad.

“Jan Jambon is als Vlaams minister-president dubbel zo veel dagen in het buitenland geweest als ik”, zo laat hij vanmorgen vanuit Congo weten in een gesprek met Het Laatste Nieuws. In De Tijd klinkt iets soortgelijk vanmorgen: Jambon zou “dubbel zo vaak in het buitenland” zitten, is daar opgetekend.
Op de Zestien licht de woordvoerder toe:
- “Het gaat over het parlementaire jaar 2021-2022 voor de premier om een 11-tal verplaatsingen, waarbij hij gedurende 19 dagen (soms slechts een gedeelte van de dag) in het buitenland was”.
- “Het ging hier met uitzondering van Congo en Zwitserland (herdenking busongeluk Sierre samen met ouders en Belgisch event in Davos) steeds om verplaatsingen binnen de EU waarbij overleg met collega’s uit de Europese Raad centraal stond”, zo zegt Tom Meulenbergs.
- “Voor de minister-president zou het om 18 verplaatsingen gaan met een totaal van een 40-tal dagen buitenlandse aanwezigheid.” Daarbij wijst men erop dat de premier geen kritiek heeft op die verplaatsingen van de minister-president.
Dat kan tellen als sneer, ook al verdrinkt De Croo die uithaal heel handig in een liefdevolle omarming van zijn ‘buddy’ Jambon: “En weet je wat? Hij heeft gelijk. Wij zijn een land dat leeft van het buitenland. We zijn een open economie, het centrum van Europa en een van de belangrijkste beslissingscentra wereldwijd. Van een leider in ons land kun je dan toch alleen maar verwachten dat hij zijn belangen in het buitenland verdedigt? Wat willen we anders?”
Op het Martelarenplein, waar de Vlaamse regering zetelt, keken ze ondertussen wel op, van die uitspraak en de aanval in de vorm van een omarming. “Is er dan echt iemand op de Zestien die zich bezig gehouden heeft met onze dagen te tellen? Want Parlementaire vragen daarover kregen wij niet, we weten het zelf niet precies”, zo was in de wandelgangen van de Vlaamse regering te horen.
Ook de reizen van Jambon zijn ondertussen wel een onderwerp geworden, in het Vlaamse Parlement. Onder meer Vooruit-fractieleider Hannelore Goeman, in felle oppositie tegen Jambon, had de vele trips al gehekeld. En bij onenigheid binnen de regering over het stikstofdossier eiste de oppositie ineens dat Jambon spoorslags zou terugkeren vanuit Davos, om duidelijkheid te geven. De meerderheid wimpelde dat voorstel af.
De woordvoerder van Jambon, die zelf ondertussen nog steeds in de VS zit, wijst die kritiek fel van de hand: “De minister-president is ook bevoegd voor Buitenlandse Handel en Investeringen, en het klopt dat hij de voorbije weken vaak op missie geweest. En maar goed ook, want door corona waren handelsmissies lange tijd onmogelijk. Dat halen we nu in, en we moeten nu op korte tijd het onderste uit de kan halen.”
Over de uitspraken van De Croo wil het kabinet van Jambon niet veel kwijt: “Elk beleidsniveau moet doen wat het moet doen, maar voor ons zou het onvergeeflijk zijn de buitenlandse missies niet te doen, nu het weer kan. Niet minder dan een op drie jobs in Vlaanderen is afhankelijk van internationale handel.”
Met zijn uitspraken heeft De Croo alvast opnieuw flink aandacht naar zichzelf én Jambon gezogen. Voor N-VA niet al te makkelijk, om straks federaal dat ‘reisbureau Vivaldi’ voluit aan te vallen. Voor Vlaams Belang dan weer een extra cadeautje, als de cijfermatige vergelijking van de reisdagen Vlaams en federaal gemaakt wordt.

Lastig: PS-Kamerlid Philippe Tison heeft een gerechtelijk onderzoek aan zijn broek.

“J’en ai marre des parvenus. Il n’y a pas de place pour les parvenus au Parti socialiste.” Dat sneerde toenmalige partijvoorzitter Elio Di Rupo (PS) in 2005, bij een zoveelste corruptieschandaal rond de PS.
Alleen, er bleef ook in de jaren nadien een walm van belangenvermenging en schandalen hangen rond de partij, met onder meer de Publifin-affaire in 2016 in Wallonië en ook de zaak rond Samusocial in Brussel.
Vandaag komt het nieuws dat het parket van Charleroi een onderzoek is opgestart naar Phillipe Tison, PS-Kamerlid en voormalig burgemeester van de Henegouwse gemeente Anderlues. Dat schrijft Le Soir.
De beschuldigingen, aangebracht door twee schepenen, van een afgescheurde vleugel van de PS, Rudy Zanola en Michaël Guyot, zijn niet min: het zou gaan om beïnvloeding, corruptie en verduistering van publieke eigendommen, tijdens zijn job als burgemeester. Zo zou Tison een document hebben ondertekend met Francis Guerlement, een PS-gekozene en architect, om de beloofde plaats van Guerlement als schepen door te geven, in ruil voor het gunnen van allerlei overheidsopdrachten. Onder meer bij de renovatie van het gemeentelijk zwembad in 2006, kreeg die man dus zo werk toegespeeld.
“Ik heb mezelf absoluut, absoluut, absoluut niks te verwijten”, zo reageerde Tison al. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Ook genoteerd: Open Vld wil geen herstelbetalingen. Maar eigenlijk dringt niemand daar op aan, ook Groen niet.

Wel spijt, geen sorry. En zeker geen herstelbetalingen. Dat lijkt nu al de consensus, ook al is de Parlementaire Congocommissie nog bezig. Maar het is premier Alexander De Croo (Open Vld), die vanuit Congo duidelijk maakt dat zo’n herstelbetaling er niet inzit, en overigens ook niet gevraagd werd door de Congolese president, Félix Tshisekedi. En dat excuses wat makkelijk zijn: de Britse premier Boris Johnson doet dat ook altijd op die manier, maar wat is het effect, zo is de redenering bij de premier.
Gisteren in de Kamer maakte Jasper Pillen (Open Vld), de ondervoorzitter van de partij, ook duidelijk dat wat Open Vld betreft er geen herstelbetaling kan komen. “De spijtbetuiging van koning Filip voor de wantoestanden in koloniaal Congo is terecht en belangrijk om in het reine te komen met ons verleden. Maar de Belgen van vandaag treffen hierin geen schuld.”
De N-VA, met Tomas Roggeman in de Kamer, gaf meteen een sneer naar de liberalen: “We zien dat Parlementsleden van uw eigen coalitie, van de groene fractie, die historische excuses wél op tafel willen leggen, en we weten dat dit de deur openzet naar betalingen. De Belgische burger moet niet opdraaien voor de wandaden van de elite en het koningshuis van een eeuw geleden.“
Bij Groen zijn ze niet onder de indruk: “Ik heb nog geen enkele partij horen pleiten voor herstelbetalingen”, zo stelt Groen-fractieleider en voorzitter van de Congocommissie, Wouter De Vriendt. “De discussie gaat vooral over de vraag of als je excuses uitspreekt er dan sowieso herstelbetalingen moeten volgen. Herstel is absoluut nodig, dat is een gedeelde overtuiging bij alle experten en betrokkenen. Maar er zijn vele vormen van herstel mogelijk.”