Open Vld heeft twijfels of de Oekraïners die nu gaan toekomen, en men verwacht er tot 200.000, wel helemaal in het Belgische sociale systeem opgenomen moeten worden. Het was kamerlid Tim Vandeput (Open Vld), die op z’n website daarover gisteren de lont aan het vuur stak.

• “Voor een gezin is dat 1.478 euro, een alleenstaande 1.094 euro en een samenwonende 729 euro. Als we dat straks aan 200.000 ­Oekraïense vluchtelingen moeten geven, dan kunnen de overheidsfinanciën dat gewoon niet aan”, zo stelt Vandeput vandaag in De Standaard. Vandeput stelt een vorm van “zakgeld” voor, in de plaats van dat leefloon.
• Daarmee sluit Open Vld zich in feite aan bij N-VA en Vlaams Belang, zij het op een iets minder forse manier. Het was N-VA-kopstuk Theo Francken die de zaak aankaartte, en sprak van een “ondoordachte zet” van de federale overheid, waarbij hij wijst op een “aanzuigeffect”: Oekraïners zouden eerder kiezen voor een royaler Belgisch sociaal systeem, dan karigere hulp in Oost-Europa.
• Meteen ging Theo Francken (N-VA) zo ver door een nieuw statuut voor de Oekraïners voor te stellen, een zogenaamde ‘T-kaart’, in plaats van de huidige ‘A-kaart’ voor vluchtelingen. Die zou dan geen recht geven op onder meer een leefloon, maar enkel “bed, bad en brood”, wat vandaag ook geldt voor asielzoekers van wie de procedure nog loopt. Vlaams Belang sloot zich daar maandag bij aan.
• En nu dus ook Open Vld. Al erkent men daar meteen dat het juridisch geen simpele oefening is: bij de coalitiepartners binnen Vivaldi ligt het niet evident. Zeker de linkerflank wil geen “twee soorten vluchtelingen”, net als CD&V overigens.
• De ‘tussenoplossing’ zou er nu in bestaan om automatisch de bijdrage voor huisvesting, die de Vlaamse, Brusselse en Waalse overheid gaan voorzien, onder meer in de nooddorpen, af te houden van het leefloon.
• Dat is een werkje voor minister van Sociale Zaken Karine Lalieux (PS) om uit te werken, als er al een kader zou komen hiervoor. Want uiteindelijk is het aan de deelstaten, en de lokale OCMW’s om zoiets te regelen.
• Maar ook dan zal moeten gekeken worden naar de Oekraïners die vandaag bij gastgezinnen of families verblijven, en straks niet naar de opvangdorpen gaan. Vandaag heeft veruit de meerderheid zo onderdak, en het is maar de vraag of die plots naar een collectieve opvang gaan verkassen.
• In federale regeringskringen is er ook wat ergernis over wat men “de onhaalbaarheid van het voorstel van N-VA” noemt: “Dat zou niets oplossen, want er is helemaal geen verplichting bij de Europese richtlijn om plots ook gratis huisvesting te voorzien. En ook als wij een ander type verblijfskaart zouden creëren, kan daarin niet plots OCMW-steun uitgesloten worden. Zo werkt het juridisch niet, dat is deel van de sociale wetgeving.”
• Bovendien wijst men er bij CD&V op dat nooit sprake is geweest van én gratis huisvesting én een volledig leefloon: “Dat geldt ook niet voor Belgen die een leefloon krijgen. Het is bijzonder vreemd dat men dat denkt.”