Dat de Europese Commissie niet meteen alle gas- en olietoevoer uit Rusland stillegt, is geen toeval. Twee belangrijke lidstaten, Duitsland en Nederland, lieten gisteren duidelijk verstaan dat een complete stop van energietoevoer uit Rusland niet realistisch en wenselijk is. Zij worden voorlopig bijgestaan door Hongarije, waar Viktor Orbán moet worstelen tegen het beeld dat hij close was met Poetin, maar waar hij toch ook vreest voor zijn gasbevoorrading.
- Maar die houding staat onder felle druk. Terwijl de oorlog raast in Oekraïne, en er economische sancties worden opgelegd die de Russische economie kreupel moeten slaan, blijft de gaskraan open: elke dag wordt er zo voor 660 miljoen euro aangekocht bij de Russen.
- Oekraïne smeekt al dagen om een compleet embargo, een standpunt dat de hardliners zoals de Baltische staten en ook Polen helemaal kunnen volgen. Maar binnen de EU is er dus Duitsland, dat voor een meer realistische koers staat.
- Maar daarbij is het opvallend dat de Europese Commissie helemaal in overdrive is, en zichzelf een plek aan de tafel van het geostrategische spel heeft gegeven. Gisteren nog sprak de Letse Europees Commissaris Valdis Dombrovskis harde taal, aan Politico: “Als we Oekraïne niet steunen, gaan de Russen daar niet stoppen. Poetin zit in een agressieve oorlogsmodus en zal waarschijnlijk ook andere landen aanvallen, met name de Baltische staten. De anti-Baltische retoriek is al gestart.”
- De Verenigde Staten, waar de sympathie voor Oekraïne bij de publieke opinie enorm is, en waar president Joe Biden eindelijk weer kan ademhalen bij opiniepeilingen over zijn prestatie als leider van het land, ligt het anders: zij zijn veel minder afhankelijk van Russisch gas of petroleum, en hebben al aangegeven desnoods alleen het embargo af te kondigen. Dat zou de EU verder onder druk kunnen zetten.
- Dat alles samen veroorzaakt nu al enorme schokken op de energiemarkt, met prijzen die ongezien zijn: tot 140 dollar per vat olie en een gasprijs die maal 20 gaat ten opzichte van vorig jaar. Vermoedelijk blijft die piek niet duren: maar eerst moet er duidelijkheid komen over de beslissing van de VS en de EU. Gisteren nog dreigde Rusland dat de prijs van olie naar 300 dollar per vat zou gaan, als het Westen zou doorzetten met zijn embargoplannen.
- De Russen dreigen van hun kant dan weer om zelf de gaspijplijn dicht te draaien. Nord Stream 2, een gloednieuwe pijplijn die klaar ligt richting Duitsland, werd al geschrapt door de Duitse kanselier Olaf Scholz. Maar de Nord Stream 1 ligt er wel, en werkt: de Russische vicepremier Aleksandr Novak dreigde er vanmorgen mee die dicht te draaien.