Een stripverhaal dat in 1992 de Pulitzerprijs won en de overlevingsstrijd van een Poolse jood en zijn zoon in Hitlers Europa in beeld brengt is in de Amerikaanse staat Tennessee door het schoolbestuur verboden. Het resultaat is wat er altijd gebeurt wanneer men zaken tracht te verbieden: de publieke belangstelling voor het boek is enorm. Maus bereikte deze week de tweede plaats in de bestsellerlijst van webboekenwinkel Amazon.
Het schoolbestuur van Tennessee besloot met tien stemmen tegen nul “Maus” uit het lesprogramma voor het lager middelbaar te schrappen. Omdat er sprake zou zijn van godslastering en vloeken. Ook stoot een afbeelding van vrouwelijk naakt in de voorstelling van Poolse joden die de holocaust hebben overleefd, de initiatiefnemers tegen de borst.
Maus wordt alom geprezen als een van de beste grafische romans ooit geschreven. Het boek vertelt de ervaringen van de vader van de auteur tijdens de Holocaust. De Joden worden afgebeeld als muizen, de nazi’s als katten.
Maus werd in 1972 uitgegeven als een strip van drie pagina’s. In 1977 breidde auteur Art Spiegelman het werk uit. De laatste publicatie dateert ondertussen van 1991. Een jaar later kreeg het stripverhaal de prestigieuze Pulitzerprijs toegekend. Die prijs wordt toegekend door de School of Journalism van de Columbia-universiteit in New York. Het gaat om een stelsel van jaarlijkse prijzen in verschillende deeldomeinen van de literatuur.
Poetin en Streisand
Spiegelman zelf is niet rouwig om het verbod: “Het schoolbestuur had de gevolgen van een verbod kunnen checken bij Vladimir Poetin. Die verbood in 2015 de Russische editie van Maus. Dat gebeurde ook met goede bedoelingen. Poetin wou zogezegd ‘de afbeelding van swastika’s’ verbieden. Met als gevolg dat het boek meteen uitverkocht en ondertussen aan een zoveelste herdruk toe is”.
Een fenomeen dat bekend staat als het Streisand-effect, waarbij een poging om iets te verbieden enkel leidt tot een grotere publieke interesse voor wat verboden wordt. Het fenomeen gaat terug naar 2003, toen de bekende actrice Barbara Streisand foto’s van haar villa in Malibu wilde laten verwijderen, om privacyredenen. Ze bereikte daarmee het exact omgekeerde effect: iedereen wilde de foto’s zien.