Turkije betaalt 2,5 miljard dollar voor de aankoop van een Russisch S-400 Trioemf luchtafweersysteem, een meer geavanceerde concurrent van de Amerikaanse Patriot.
Volgens het persagentschap Bloomberg toont de transactie aan dat Turkije zich stilaan van de Navo afwendt, de militaire verdragsorganisatie waarvan het ruim zes decennia lang lid is.
Turkije is een Navo-lid sinds 1952 en heeft vanwege zijn natuurlijk grens met o.a. Rusland, Syrië, Irak en Iran altijd een sleutelrol in de verdragsorganisatie opgeëist. Maar de voorbije jaren is de relatie steeds verder verzuurd. De Turkse president Erdogan lijkt er vooral op uit de voordelen van het Navo-lidmaatschap na te streven, zonder al te veel verplichtingen. Om strategische redenen lijken de bondgenoten daarmee te kunnen leven, maar niemand ziet in Erdogan nog een langetermijnbondgenoot.
De Turken waren al een tijd op de markt voor een raketafweersysteem, maar een eerdere overeenkomst met China om een soortgelijk systeem aan te kopen, werd uiteindelijk onder druk van de Navo-bondgenoten geannuleerd.
De S-400 Trioemf kan elk gevechtsvliegtuig binnen een straal van 400 kilometer uit de lucht schieten en kan tientallen doelwitten tegelijk volgen en aanvallen. Het werd onder andere ingezet tijdens de recente Russische interventie in de Syrische burgeroorlog.
Rusland zal volgend jaar 2 S-400 batterijen aan Turkije leveren, daarna zal het er nog 2 produceren in Turkije zelf. Vooral dat laatste is van belang. Volgens bronnen dichtbij de transactie heeft het feit dat de know-how om het systeem te produceren naar Turkije komt de doorslag gegeven.
De Russische S-400 is niet compatibel met andere Navo-verdedigingssystemen en is niet onderhevig aan de beperkingen die de alliantie Turkije oplegt en het land verbiedt om zulk systeem aan de Armeense en Griekse grens en de Egeïsche Kust te positioneren.
Turkije vervangt pro-Navo getrouwen door pro-Russische hardliners
Nu Turkije steeds meer bij China en Rusland gaat aanleunen, dreigt volgens waarnemers de efficiëntie van de Navo in het gedrang te komen. Om te kunnen optreden heeft de westerse militaire alliantie immers de goedkeuring van alle achtentwintig lidstaten nodig. Eind vorig jaar al hadden een aantal uitgerangeerde Turkse militairen in een brief aan generaal Curtis Scaparrotti, hoofdcommandant van de Navo, geschreven dat hogere diplomatieke en militaire kaders van Turkije op buitenlandse posten en bij de Noordatlantische Verdragsorganisatie (Navo) steeds meer worden ingevuld door Russisch-gezinde hardliners die de plaats van pro-westerse figuren innemen.
Ze vreesden voor een verzwakking van de Navo, wat als een overwinning voor de Russische president Vladimir Poetin zou moeten worden beschouwd.
“Een groot aantal van die nieuwkomers blijkt bijzonder radicale standpunten te hanteren, de waarden van de Navo in vraag te stellen en zelfs haatgevoelens te koesteren tegenover westerse organisaties, maar daarentegen sympathie te koesteren voor Rusland, China en Iran,” werd in de brief aan Scaparrotti benadrukt.