De media hebben de voorbije dagen intensief bericht over de golf van terreuraanslagen die Europa treft. Vooral de desinformatie die vrijdagavond over de gebeurtenissen in München werd verspreid zet kwaad bloed.
Zowel op Twitter als op Facebook werden continu valse berichten verspreid. Op een bepaald moment werd gewag gemaakt van een andere schietpartij in het stadscentrum. Traditionele media hebben de verplichting in situaties zoals deze verantwoordelijker om te gaan met het verspreiden van berichten en de betrouwbaarheid ervan te garanderen. Vooral in tijden van paniek, schrijft de Portugese krant Público:
Worden de media een wapen van de terroristen?
‘Op een moment dat zowel Europa als de wereld weten dat de door de terreurorganisatie Islamitische Staat geplande of geïnspireerde aanslagen zullen blijven duren en dat elke aanslag het doel heeft zo veel mogelijk media-aandacht te genereren (zo werkt terrorisme nu eenmaal), is voorzichtigheid geboden.
Niet enkel inzake de manier waarop wij journalisten over zulke gebeurtenissen berichten, maar ook de manier waarop elke incident nadat het zich heeft voorgedaan wordt gecategoriseerd.
Zonder de vrijheid van informatie in vraag te stellen moeten we begrijpen dat indien een aantal criteria en een bepaalde ethiek niet worden gerespecteerd, de media een wapen van de terroristen worden. In München werden alle clichés bevestigd. Spijtig genoeg zullen er nog meer aanslagen komen en moeten we op onze hoede zijn.’
Sociale media: het grote doe-het-zelf- nieuwsnetwerk
Vooral de commentaren op sociale media zetten kwaad bloed, omdat ze in het voordeel van de terroristen uitdraaien, schrijft de Italiaanse krant Avvenire:
‘Door keer op keer de scènes te herhalen waarin te zien is dat de terrorist de slachtoffers neerschiet, wordt de terroristische propaganda ongewild een grote dienst bewezen”¦
Het waren niet direct journalisten die leugens en pseudo-berichten de wereld instuurden, video’s manipuleerden en foto’s bewerkten. Dat was het werk van de deelnemers aan het grote doe-het-zelf nieuwsnetwerk. Dat circus moet nu stoppen en journalisten spelen een beslissende rol in het nieuwe hoofdstuk dat nu moet worden geschreven…’
Zonder media of internet, geen grootschalig terrorisme?
‘Met clichés en groteske veralgemeningen geraken we er nooit, sterker nog, doen we zelf mee aan de virale verspreiding van de waan,’ schrijft essayist Johan Sanctorum op Visionair België:
‘De media spelen uiteraard een sleutelrol in deze dynamiek, jammer dat ze het zelf niet beseffen. Het klinkt wereldvreemd en utopisch, maar zonder media of internet zou er natuurlijk ook geen grootschalig terrorisme zijn: als niemand wist dat er in Nice iets is gebeurd, was er ook niets gebeurd.
Of hoe het gerucht zichzelf waar maakt, vrij naar Jean Baudrillard (1929-2007), een filosoof waarvan ik François Hollande dringend de lectuur kan aanbevelen.’