De Oscars uitgelegd in 10 stappen

Zondag worden voor de 91-ste keer de Academy Awards uitgereikt, beter gekend onder de naam ‘Oscars’. Dat gebeurt voor de 17de keer in het Dolby Theatre op Hollywood Boulevard in Los Angeles. Wie het ‘live’ wil meemaken kan bij Vanity Fair een duoticket bemachtigen voor de bagatel van 75.000 dollar (66.000 euro). Als dat niet in je budget past, geeft onderstaande informatie duiding bij de jaarlijkse hoogmis van de filmwereld.

1. Hoe kwamen ‘de Oscars’ aan hun naam?

Oscar beeldjes
EPA/SILAS STEIN

De legende wil dat een werknemer van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences bij het zien van de gouden standbeeldjes riep: “Aaah! die zien er net uit als mijn oom Oscar! “Die naam is altijd behouden. Het beeldje is 34 cm hoog en weegt 3,5 kg. Het is vervaardigd uit metaal, dat wordt overgoten met een 24 karaats goudlaag. Het is winnaars verboden het beeldje te verkopen, zonder het eerst terug aan de Academy aan te bieden voor een symbolische dollar. Tijdens W.O. II werden de beeldjes – bij gebrek aan goud – drie jaar lang in plaaster gemaakt.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

2. Wie zijn de leden van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences?

Dolores Hart and Elvis Presley
Everett Collection/ Fair Use

De leden van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Dat waren er 36 in 1929, maar zijn er meer dan 7.250. Enkel wie een Oscar heeft gewonnen of wie door twee andere leden wordt voorgedragen vanwege zijn bijdrage aan de filmindustrie kan lid worden. Wie toetreedt is lid voor het leven. Vandaar dat de Academy een bont gezelschap vertegenwoordigt, waar naast Tom Hanks ook plaats is voor Zuster Dolores Hart, een 75-jarige Benedictijnse non, die in 1957 naast Elvis Presley speelde in de film Loving You.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

3. Lobbyen genomineerde acteurs om een Oscar te winnen?

De Academy zegt alles in het werk te stellen om het lobbyen tegen te gaan. Dat weerhoudt de grote filmstudio’s er niet van om de premières van hun nieuwe producties zo te plannen dat ze nog net op tijd zijn voor een nominatie. Ook grote advertenties in de kranten moeten het stemproces beïnvloeden. De winnares van de Oscar voor de Beste Vrouwelijke Bijrol van 2011, Melissa Leo (voor haar rol in The Fighter), plaatste in de maanden voor de Oscaruitreiking advertenties van een volledige pagina in de verschillende vakbladen die in Hollywood worden verdeeld, met als enig opschrift: ‘Consider‘.

Dan is er dit jaar “Roma”, een Mexicaanse zwart-wit film met onbekende acteurs in de hoofdrol, staat in pole position om de Oscar voor Beste Film te winnen.

Hollywood volgt de debatten van nabij omdat een overwinning van een online Netflix-productie de definitie van wat ‘cinema’ is irrelevant zou maken.

De film speelt zich af in de jaren 1970 in Mexico-Stad en schetst een portret van een gezin uit de middenklasse. Centraal staat het dienstmeisje Cleo.

De productie van de film kostte 15 miljoen dollar, maar Netflix heeft al 25 tot 30 miljoen uitgegeven aan de promotie ervan. Dat is naast het hoogste bedrag ooit, ook de grootste promotiecampagne in de geschiedenis voor een buitenlandse film.

Films kunnen onmogelijk belangrijke Oscars in de wacht slepen als er niet voor wordt betaald. De acht genomineerden voor dit jaar zijn dan ook al maandenlang bezig met hun promotiecampagnes.

Maar: Nog nooit won een buitenlandse productie de Oscar voor Beste Film.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

4. Zorgt een Oscar automatisch voor een kassucces?

Reken maar! In financieel opzicht maakt het winnen van een Oscar – of zelfs nog maar een nominatie – een enorm verschil op de kijkcijfers. Toen in 2009 Slumdog Millionnaire  werd genomineerd, ging de ticketverkoop in de VS 200% hoger. Genomineerde films blijven doorgaans ook langer in de cinemazalen spelen. Toch maken de Oscars niet alle verschil: van de 50 meest bezochte films aller tijden wonnen er maar drie de Oscar voor de Beste Film: Titanic, Forrest Gump en Lord of the Rings: The Return of the King.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

5. Welke films komen in aanmerking om te worden genomineerd?

(Met uitzondering van de buitenlandse en korte films)

  • Films moeten langer dan 40 minuten duren.
  • Ze moeten tenminste één kalenderweek lang in het aan de Oscaruitreiking voorafgaande jaar zijn vertoond in een cinemazaal van de agglomeratie Los Angeles.
  • De films moeten een minimum projector-resolutie van 2.048 op 1.080 pixels hebben.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

6. Welke film/acteurs maken het meeste kans op een nominatie?

1. Volgens sociologen van Harvard en de UCLA zijn volgende punten cruciaal om te worden genomineerd:  je film hoort best thuis in de categorie ‘Drama’ (maken negen keer meer kans om te worden genomineerd dan een komedie), – je bent een vrouw (omdat er veel minder rollen voor actrices zijn, maken vrouwen dubbel zoveel kans als mannen om te worden genomineerd), – zo weinig mogelijk verkiesbare films in jouw categorie hebben.

2. Het magazine Esquire kwam tot een andere conclusie: – de film moet bij voorkeur langer dan 2 uur duren, – in Amerika zijn geproduceerd, – liefst gaan over misdaad of een sociaal belangrijk thema.

3. Een andere succesformule is niet opdagen op de avond van de uitreiking: – Marlon Brando was niet aanwezig toen hij in 1973 won voor zijn rol in The Godfather. – Paul Newman bleef in 1987 weg toen hij dacht dat ook zijn zevende nominatie (The Color of Money) hem geen Oscar zou opleveren. – Toen Woody Allen in 1978 de Beste Film won met Annie Hall zat hij 5.000 km verder saxofoon te spelen in een bar in New York.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

7. Welke acteurs en films behaalden eeuwige filmroem, maar wonnen nooit een Oscar?

  • Regisseurs: Orson Welles, Alfred Hitchcock
  • Acteurs: Charlie Chaplin, Fred Astaire, Richard Burton, James Dean, Marilyn Monroe, Cary Grant, Greta Garbo, Tom Cruise
  • Films: ‘Citizen Kane’, ‘Taxi Driver’, ‘2001: A Space Odyssey’

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

8. Waarom is er zo veel kritiek op de winnaars?

EPA/PAUL BUCK

Insiders zeggen dat het stemsysteem dermate complex is dat zelfs de leden het niet begrijpen. Maar voor velen is het probleem dat het gemiddelde lid van de Academy een blanke man van 57 is, die vooral met zijn volgende Hollywoodfilm in zijn hoofd zit. De voorbije jaren is de Academy vaak het mikpunt van spot geweest, net vanwege dit demografisch onevenwicht. Daar is ondertussen ook aan gewerkt. In 2018 waren 31% van de leden vrouwen en 16% kleurlingen. Bedoeling is om die aantallen tegen 2020 verder te verhogen.

Slechts 1.500 leden zijn acteurs, de rest zijn producers, specialisten in visuele effecten, decorbouwers, geluidsspecialisten en PR-bazen. Die staan bekend als de ‘steak eaters’, die de tweede stemronde beslissen. “Die stemmen altijd voor de babes’,’ zegt Jeffrey Wells van de Hollywood Elsewhere website. “Ze houden niet van holebi- of buitenlandse films en gemiddeld zijn 700 van hen op een of andere manier gelinkt aan een van de genomineerde films, waarvoor ze uiteraard lobbyen.”

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

9. Hoe wordt er gestemd?

Het stemsysteem is sinds 1936 onveranderd gebleven en wordt sinds datzelfde jaar gecontroleerd door het accountsbureau PriceWaterhouseCoopers, ondanks dat de uitreiking van Beste Film in 2016 volledig in het honderd liep en een foute winnaar (La La Land) voor Beste Film (uiteindelijk Moonlight) op het podium werd geroepen.

In de eerste ronde stemmen de leden van de 15 afdelingen die de Academy of Motion Picture Arts and Sciences telt voor de genomineerden in de eigen niche. Wel kunnen allen stemmen voor een Beste Film. Elk lid geeft zijn vijf voorkeuren op en zo ontstaat eenzelfde shortlist als die wordt gehanteerd bij de parlementsverkiezingen in Papua Nieuw Guinea en Australië. De tweede ronde is eenvoudiger. Elk lid mag stemmen voor een winnaar in elke categorie (in sommige categorieën zoals ‘Beste Documentaire’ wordt wel verwacht dat mensen de film hebben gezien wanneer ze stemmen).

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

10. Waarom kreeg de allereerste winnaar van de ‘Oscars’ geen Oscar-beeldje?

De eerste Academy Awards werden op 16 mei 1929 uitgereikt tijdens een diner in het Roosevelt Hotel in Hollywood. 270 aanwezigen zagen hoe stommefilmacteur Douglas Fairbanks de prijzen uitreikte tijdens een ceremonie die maar een paar minuten duurde. De winnaars waren dan ook al drie maanden eerder bekendgemaakt. De Oscar voor Beste Mannelijke Acteur – een gouden standbeeld van 34 centimeter, ontworpen door MGM-kunstdirecteur Cedric Gibbons – was weken eerder al aan de Duitse acteur Emil Jannings overhandigd, net voordat die per boot opnieuw naar Europa voer. Jannings was eigenlijk pas tweede, omdat de echte winnaar, de beroemde hond Rin Tin Tin, geen Oscar kreeg.