Meer dan 10 jaar na Arabische Lente: Zwitserse rechtbank ontdooit meer dan 395 miljoen euro uit corruptieonderzoek Moebarak

Na meer dan tien jaar onderzoek beslist het Zwitserse parket dat er onvoldoende bewijs is voor vermoedelijke witwaspraktijken in de entourage van de voormalige Egyptische dictator Hosni Moebarak. Daarmee ontdooit de rechtbank meer dan 395 miljoen euro die jarenlang op Zwitserse bankrekeningen bevroren stond.

Sinds 2011 voert het Zwitserse parket (Bundesanwaltschaft) onderzoek naar mogelijke witwaspraktijken binnen de entourage van Moebarak. Als een reactie op de Arabische Lente besloot de Zwitserse overheid om alle rekeningen van de dictator en zijn naaste omgeving te bevriezen.

Na meer dan tien jaar moet de rechtbank “accepteren dat het onderzoek er niet in geslaagd is om vermoedens te onderbouwen die een beschuldiging tegen een persoon of de verbeurdverklaring van activa zou rechtvaardigen”, zo schrijft het Zwitserse parket. Daarmee komt nu een som van 400 miljoen Zwitserse frank (ongeveer 395 miljoen euro) weer vrij. Die zal opnieuw toegankelijk gemaakt worden voor de wettelijke eigenaars.

Gebrekkige samenwerking met Egyptische autoriteiten

Het onderzoek moest nagaan of Moebarak en zijn omgeving illegaal gewonnen geld via Zwitserse banken zouden witwassen. Bij de start van het onderzoek kwamen achtentwintig personen in het vizier van de rechtbank, waarvan er veertien effectief in verdenking werden gesteld van witwaspraktijken.

Allen waren volgens de rechtbank hooggeplaatste functionarissen in de Egyptische economische sector. Ook de twee zonen van Hosni Moebarak werden ervan verdacht hun corruptiegeld door te sluizen naar Zwitserland. Daarmee kwam aanvankelijk 700 miljoen Zwitserse frank (691,9 miljoen euro) volledig vast te staan.

In de laatste fase zou het onderzoek nog rond vijf personen gedraaid hebben, maar de rechtbank geeft niet vrij om wie het specifiek gaat. De Zwitserse openbare aanklager wijst naar een manke samenwerking met de Egyptische instituties als een van de redenen waarom het onderzoek nu op een dood spoor uitloopt: “Wegens een gebrek aan bewijs voor mogelijke misdrijven die in Egypte werden gepleegd en betrekking hebben op de witwaspraktijken die mogelijk in Zwitserland hadden plaatsgevonden, heeft het parket besloten om de Zwitserse strafprocedure tegen verschillende personen stop te zetten.”

Egypte na Moebarak: van de regen in de drup

In januari 2011 braken in de Egyptische hoofdstad Caïro protesten uit tegen Moebarak, die al sinds 1981 aan de macht was in het land. De burgerprotesten waren vooral gericht op de sociaaleconomische malaise, het politiegeweld, de corruptie en de beperkte vrijheden waaronder de bevolking gedurende het regime van Moebarak gebukt gingen.

Na een maand van hevige protesten, algemene stakingen en civiele onrusten, waarbij honderden burgers gedood werden, besloot Moebarak om af te treden. Na de Egyptische protestgolf werd Mohamed Morsi, de leider van de islamitische partij Moslimbroederschap, verkozen tot president. Op die verkiezing kwam er echter ook protest van seculiere Egyptenaren. Daarop besloot het leger een coup te plegen, waardoor generaal Abdel Fatah al-Sisi in 2013 de macht greep.

Toen al-Sisi zich in 2014 tot president liet verkiezen, had hij het land al in een autoritair regime getransformeerd. Sindsdien wordt Egypte opnieuw als een dictatuur bestuurd. Zo zou de doodstraf er opzettelijk ingezet worden als politiek drukkingsmiddel.

Ondertussen zat Moebarak al sinds de revolutie in 2011 in de cel op verdenking van corruptie en als verantwoordelijke voor de honderden burgers die tijdens de protesten gedood werden door de ordetroepen. Terwijl zijn corruptieproces nog liep, sukkelde de hoogbejaarde Moebarak regelmatig met zijn gezondheid. In 2020 overleed de dictator op 91-jarige leeftijd.

(mah)

Meer