De bevolking van Zuid-Afrika mag voortaan thuis marihuana telen en consumeren, op voorwaarde dat het product alleen voor eigen gebruik is bedoeld. Dat heeft het Zuid-Afrikaanse grondwettelijk hof beslist. De beslissing zou volgens waarnemers echter vooral belangrijke opportuniteiten kunnen creëren in de buurlanden van Zuid-Afrika, die overwegen een commerciële cannabis-productie op te zetten om deze markt te kunnen bevoorraden.
Het dossier was bij het grondwettelijk hof neergelegd door een groep gebruikers die met een mogelijke arrestatie wegens de persoonlijke consumptie van cannabis rekening moesten houden. Ook de actiegroep Doctors For Life had zich bij het initiatief aangesloten.
Legalisering
Het Zuid-Afrikaanse grondwettelijk hof was van mening dat de bestaande nationale wetten met betrekking tot het gebruik van drugs en geneesmiddelen een inbreuk vormden tegen de constitutionele rechten op privacy en keuzevrijheid.
“Door die uitspraak zal het voor een volwassen persoon niet langer strafbaar zijn om in de privésfeer cannabis te bezitten of gebruiken,” aldus Raymond Zondo, vice-voorzitter van het grondwettelijk hof. Politiebeambten die cannabis-gebruikers identificeren, zullen in de toekomst alle mogelijke omstandigheden – waaronder de aangetroffen hoeveelheid drugs – moeten overwegen vooraleer tot een arrestatie te kunnen overgaan.
Het grondwettelijk hof beklemtoonde dat een mogelijk intentie tot dealen – dat nog altijd verboden blijft – door de rechtbank zal moeten worden bepaald.
Het Zuid-Afrikaanse parlement krijgt nu de opdracht om de uitspraak van het grondwettelijk hof in voorschriften voor het dagelijkse leven om te zetten.
Buurlanden
“Tegelijkertijd moet worden vastgesteld dat de beslissing van het Zuid-Afrikaanse grondwettelijk hof een belangrijke hefboom kan vormen voor de opkomende marihuana-industrie in de buurlanden,” zegt Lynsey Chutel, correspondente Zuid-Afrika voor het magazine Quartz. “Lesotho werd vorig jaar het eerste Afrikaanse land dat licenties verstrekte voor de teelt van medicinale marihuana.”
“De cannabis-boerderijen in Lesotho functioneren op dit ogenblik nagenoeg uitsluitend op de bevoorrading van Zuid-Afrika,” beklemtoont Chutel. “Na hulpfondsen en overdrachten van gastarbeiders in Zuid-Afrika, had marihuana vorig jaar het grootste aandeel in de geldstromen die Lesotho vanuit het buitenland ontving. Uit cijfers van het United Nations Office on Drugs and Crime bleek dat 70 procent van de import van marihuana op de Zuid-Afrikaanse markt uit Lesotho afkomstig is.”
Ook ESwatini – het voormalige Swaziland – denkt aan de regularisering van zijn marihuana-export, die momenteel in illegale vorm eveneens al een grote omvang kent. Inhet land, dat met een grote armoede wordt geconfronteerd en gekend is voor zijn krachtige marihuana-variant, zijn vele families overgeschakeld op de teelt van cannabis, die vervolgens naar Zuid-Afrika en Mozambique wordt uitgevoerd.
Geraamd wordt dat de cannabis-teelt Swaziland ongeveer 1,26 miljard dollar per jaar aan export kan opleveren. Die waarde ligt zesentwintig keer hoger dan de uitvoer van suiker. De marihuana-industrie zou bovendien het bruto binnenlands product van het land kunnen verdrievoudigen.
Zimbabwe heeft in mei dit jaar eveneens de legalisering van cannabis voorgesteld, maar diende die beslissing onder druk van een aantal conservatieve groepen voorlopig op te schorten.
Ook in Malawi wordt geëxperimenteerd met de commerciële productie van chamba, de lokale variant van cannabis. Het product blijft voorlopig illegaal, maar het succes van de experimenten wordt in het algemeen gezien als een voorbode van een legalisering van de teelt, die ook hier de nationale economie een sterke impuls zou kunnen bezorgen.
