Zelfsturend schip voltooit eerste grote zeereis. Is de kapitein straks overbodig?

De eerste geheel autonome tocht te water van ruim 1000 nautische mijl is tot een goed einde gebracht. Het “sleepbootje” dat de nieuwe technologie demonstreerde, meerde eind oktober veilig aan in Hamburg na een tocht van dertien dagen rond Denemarken.

“De sleepboot is niet op afstand bestuurd, maar voer daadwerkelijk zelfstandig”, vertelt Peter Holm, het hoofd van de Europese tak van het bedrijf Sea Machines. Sea Machines Robotics is een ontwikkelaar van autonome besturings- en controlesystemen voor de scheepvaart. “Dat is, voor zover ik weet, nog nooit eerder gepresteerd.”

Machine Odyssee

De Machine Odyssee — zoals deze vuurdoop heette — vertrok eind september vanuit Hamburg. Aan het roer stond het zogeheten ‘Sea Machines SM300-autonomiesysteem’. De SM300 is een zelfstandig systeem “van sensor tot propeller”. Het maakt gebruik van geavanceerde routeplanning, weet wanneer het obstakels moet ontwijken en heeft beschikking over nauwkeurige nautische kaartgegevens.

Het systeem regelt in het kort de hele reis, van thuishaven tot bestemming. De kapitein op afstand heeft toegang tot de live-locatie en de situatie op het schip. Deze tocht, de Machine Odyssee, stond onder het gezag van bevelhebbers in de Verenigde Staten.

“Net zoals industrieën op het land voorspelbare handelingen uitbesteden aan robotsystemen, verheft onze autonome technologie mensen van operator tot supervisor . Het merendeel van de controle ligt bij de technologie ”, aldus de CEO van Sea Machines Michael Johnson in een persverklaring.

Risicosituatie

Is het de bedoeling dat in de toekomst schepen geheel zelfstandig en zonder bemanning zullen varen? Dat is niet wat wij voor ogen hebben, zegt Holm. “Onze technologie is eerder bedoeld om een minimale bemanning bij te staan. Ons systeem kan bijvoorbeeld inspringen als een kapitein in slaap valt of een ander vaartuig over het hoofd ziet. De autonome technologie vergroot zowel de veiligheid als de productiviteit en efficiëntie: er zullen minder bemanningsleden nodig zijn.”

Holm: “We hebben een klant die landmetingen doet en explosieven uit de Tweede Wereldoorlog van de zeebodem verwijdert. Het is extreem gevaarlijk werk. Met een systeem als het onze kan je de mensen uit zo’n risicosituatie weghalen.” Maar ook bedrijven en instanties met een vloot van bijvoorbeeld vrachtschepen, sleepboten of veerboten hebben mogelijk baat bij de zelfstandige technologie. Waarmee, aldus Holm, de veiligheid en productiviteit vergroot worden.

Eenvoudig bootje

De sleepboot in kwestie, de Nellie Bly, is volgens Holm een “eenvoudig bootje”. Daarmee wil Sea Machines , de ontwerpers van de technologie, aantonen dat je geen geavanceerd vaartuig nodig hebt om van deze innovatie gebruik te maken. Holm: “Het systeem is eenvoudig in te passen op elke boot, zowel bestaand als nieuwbouw, ook vaartuigen met bijvoorbeeld een enkele propeller.”

Tijdens de hele reis heeft de Nellie Bly twee professionele zeelieden en incidentele gastpassagiers vervoerd. De boot heeft een aantal havens langs de route aangedaan om de technologie te demonstreren.

“Er bestaat nog geen wet- en regelgeving voor autonome vaartuigen”, vertelt Holm. “De Deense autoriteiten hebben toestemming gegeven voor de tocht mits er altijd personeel aan boord was in het geval dat zich iets onverwachts voor zou doen.”

Maar volgens Holm is de reis verrassend voorspoedig verlopen. “We hebben een paar keer een probleem gehad met de verbinding, maar dat had verder geen invloed op het autonome systeem. Dat deed gewoon zijn werk. Verder was er nog het weer. Vanwege nadelige weersvoorspellingen hebben we een paar routes aangepast, anders zouden we ruim een week aan tijd hebben verloren. Maar al met al is de missie geslaagd.”

(kg)

Meer