Waarom ‘Greased Piglet’ Boris Johnson zolang weigerde om af te treden

Hij neemt dan toch ontslag. Een normaal politicus op het Europees continent was al 20 keer opgestapt, maar niet Johnson. Ook niet toen hij betrapt werd op lockdownfeestjes. Dat is het resultaat van zijn persoonlijkheid, die is gevormd door een geprivilegieerde achtergrond en zijn idee dat hij onoverwinnelijk is. Plus de totale afwezigheid van enig moreel kompas. Hij heeft iets Trumpiaans in zich, maar  de Engelse Conservatieve Partij legt haar leider nu toch grenzen op, iets wat de Republikeinen niet meer kunnen. 

Where to begin?’ zuchten heel wat Engelsen als je Johnsons fratsen optelt. 6 kinderen bij 3 vrouwen, de regels met de voeten treden die hij zelf oplegt aan anderen en met veel chutzpah – branie en lef – beslissingen verdedigen waar hij niet echt in gelooft. ‘Il faut le faire.’ zouden de Fransen zeggen. 

De oorsprong van zijn roekeloosheid

Éen van de facetten van zijn persoonlijkheid is dan ook een verregaande roekeloosheid, de mentaliteit van een gokker die dikwijls wint en altijd verder blijft spelen. Zelf zegt hij daarover: “Er breekt een moment aan dat je het dynamiet onder je eigen levensweg moet aansteken en jezelf moet laten ontsporen. Kijken wat er dan gebeurt.”

Boris is een classicist – veel van zijn denkbeelden vond hij bij de Grieken -, maar zijn gokmentaliteit deed hij op bij schrijver P.G. Wodehouse. Deze laatste bewonderde hij al van jongsaf aan en vooral zijn hoofdpersonage Wooster. Bertie Wooster is een aristocraat die de hele tijd rampen veroorzaakt maar telkens wordt gered door zijn butler Jeeves.

2 maten en 2 gewichten, reeds in zijn studententijd

De beruchte Bullingdon Club is het summum van roekeloos gedrag en plezier. Het is een privé-eetclub voor uitsluitend mannelijke studenten van de universiteit van Oxford. De vereniging staat bekend om zijn elitaire leden, grootse banketten en slecht gedrag, waaronder vandalisme in restaurants en studentenkamers. Een groot deel van de Engelse elite die later het land zou leiden, maakte deel uit van die club. [In de Netflix-serie Anatomy of a Scandal is de “Libertines Club”, de losbandige broederschap waartoe de hoofdrolspeler behoort, een gefictionaliseerde versie van de Bullingdon Club.] De leden cultiveren een buitengewone arrogantie van elitisme en een anarchistische passie voor het overtreden van regels. Het mag niet verbazen dat Johnson de coronaregels vaak aan zijn laars lapte, terwijl de hele bevolking in de pas moest lopen. Ze zijn zo opgevoed.

Afbeelding met tekst, teken

Automatisch gegenereerde beschrijving
Getty Images

Een verregaande nonchalance

Johnson straalt deze chaotische, arrogante stijl ook uit met zijn bewust gecultiveerd nonchalant imago, waardoor hij minder bedreigend overkomt. Toen hij de eerste keer trouwde en niet eens een deftig kostuum had, verwoordde zijn schoonmoeder het als volgt: ”Het is dat zijn voeten te groot zijn, maar anders was hij ook nog in de schoenen van mijn man getrouwd en naar het altaar gestrompeld.”

Brexit, de grootste economische gok in de 21ste eeuw 

Brexit was natuurlijk de grootste gok in zijn carrière. Door het kamp van de ‘Leavers’ te kiezen, zette hij letterlijk de economie van Groot-Brittannië op het spel en dit zonder enig uitgewerkt toekomstplan. Er was een vaag idee om een “Singapore aan de Thames” te creëren, een soort vrijhandelsstaat in Europa zonder regelgeving. Verder dan het idee, kwam het nooit.

Het gevolg van dit onwaarschijnlijke onvoorbereide project is dat het Verenigde Koninkrijk nog veel dieper in de penarie zit dan de rest van Europa.

In corona moet hij zijn meerdere erkennen

Uiteraard moest Johnson door Covid-19 geveld worden. De lichtzinnigheid waarmee hij op Trumpiaanse wijze met deze onzichtbare vijand omging, was vintage Boris. Bij het begin van de crisis op 5 maart 2021 liet hij zich nog het volgende ontvallen: “Ik was een paar dagen geleden in een ziekenhuis waar volgens mij een paar coronapatiënten waren en ik iedereen de handen heb geschud.” Hij vervolgde: ”Het beste wat je kunt doen is je handen met zeep wassen terwijl je twee keer ‘Happy Birthday ‘zingt!’’ 

Exact 1 maand later vocht hij on intensieve voor zijn leven. Zijn dokter kon er niet mee lachen: “Een uur later en je had dood kunnen zijn. “

Het harde oordeel van het establishment 

Het is dan ook niet verbazend dat David Cameron, ex-premier van het VK, hem een ‘greased piglet’ noemt: een ‘ingevet varken’ dat zich altijd uit netelige omstandigheden weet te bevrijden.

Max Hastings, de ex-hoofdredacteur van de Daily Telegraph en zijn ex-baas notabene – Boris Johnson was zeer lang journalist – gaat nog een stapje verder: ”Hij zal alles zeggen tegen man, vrouw, kind wat hem op dat moment voldoening geeft, ongeacht of hij dat tien minuten later moet tegenspreken. Omdat hij de perceptie creëert dat hij overal mee wegraakt, maakt hij van die eigenschap gebruik om vergeving te krijgen voor zijn dwaasheden, blunders, idiotieën en schoftenstreken.”

De opvolger van Max Hastings, Charles Moore, ging nog verder: “Je wist met Johnson altijd precies waar je aan toe was, want hij stelde altijd teleur.”

Boris Johnson zegt daar in een interview met de Daily Mirror het volgende over: Ik ben een jongleur. Ik kan alles krijgen wat ik wil.” Toch kwam er deze ochtend finaal een einde aan dit onwaarschijnlijke brokkenparcours.  Het Verenigd Koninkrijk is nog redbaar als democratie, de Verenigde staten zijn dat veel minder.


Xavier Verellen is auteur en ondernemer.  Hij is eigenaar van het consultancybureau PaloAlto33 (www.paloalto33.be ) en de scale up QelviQ ( www.qelviq.com)

Meer