Vrees voor golf faillissementen na einde bescherming

Zondag liep het moratorium op faillissementen af, een noodmaatregel van de overheid om bedrijven te beschermen tegen een gedwongen bankroet als gevolg van de coronacrisis. Ondernemersorganisaties houden hun hart vast voor de komende weken.

Het moratorium beschermde ondernemingen tegen faillissementen en inbeslagnames in een periode waarbij de inkomsten dalen of zelfs helemaal wegvallen en de kosten blijven lopen.

Dat de maatregel goed werkte, blijkt uit de verrassende faillissementscijfers voor 2020. In het coronajaar gingen 33 procent minder bedrijven failliet dan een jaar eerder, terwijl je net een forse stijging zou verwachten. Het gaat niet om een typisch Belgisch fenomeen. Ook in Frankrijk gingen er dankzij tijdelijke bescherming vanwege de overheid beduidend minder bedrijven failliet dan normaal.

Het Belgische moratorium liep zondag af, ondanks de vraag van sommige werkgeversfederaties om de maatregel te verlengen. Al was er wel onenigheid onder die organisaties. Zo kan de werkgeverskoepel VBO, die spreekt van een ‘kunstmatige overlevingsbubbel’, zich wel vinden in de stopzetting.

Het grote minpunt van een moratorium is dat de maatregel geen onderscheid maakt tussen intrinsiek leefbare en onleefbare bedrijven en zogeheten ‘zombiebedrijven’ artificieel in leven houdt. Bovendien kwamen sommige schuldeisers zelf in de problemen. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) noemt het ‘een bot instrument’ en lanceert als alternatief een versoepeling van de procedure voor gerechtelijke bescherming. Dat zou tegen einde maart in werking moeten treden.

Overbrugging

De grote vraag is hoe bedrijven in zware financiële nood de komende twee maanden zullen overbruggen.

‘Uiteraard gaat het er niet om dat zo’n moratorium eindeloos moet blijven doorlopen’, zegt Unizo-topman Danny Van Assche aan persbureau Belga. ‘Maar je kan bedrijven uit verplicht gesloten sectoren toch niet compleet in de wind zetten zolang het hen wettelijk wordt verboden om op eigen kracht omzet en cashflow te genereren. Ze krijgen niet eens de kans om zichzelf te verdedigen en zich zelf uit deze crisis te werken.’

Van Assche zegt te vrezen dat de beslissing van de regering een golf aan faillissementen zal veroorzaken, ook van bedrijven die daar zelf helemaal geen schuld aan hebben. Het VBO argumenteert dan weer dat net een verlenging van het moratorium op lange termijn een lawine van faillissementen kan ontketenen.

Lees ook: CEO Belfius: ‘Faillissementen? Hebben we niet te veel horeca in België?

Schuldeisers

De overheid is via de fiscus en de Rijksdienst Sociale Zekerheid vaak de grootste schuldeiser van de armlastige bedrijven. De verwachting is dat de overheidsdiensten zich inschikkelijk zullen opstellen tot einde maart.

De sleutel komt zo in handen van de banken en de private schuldeisers te liggen. ‘Wat in de tussenperiode? Zolang onze horeca-ondernemers niet weten wanneer ze opnieuw kunnen heropstarten, zullen ze hun schuldeisers ook niet kunnen overtuigen. Dat zien we nu al bij de banken die openlijk hun twijfel tonen om een verlenging van de kredieten te verstrekken’, zegt Horeca Vlaanderen.

Meer