Openstaande vacatures vormen voor vele Europese regio’s een grote uitdaging. Dat geldt echter ook voor de opvang en integratie van vluchtelingen. In Amsterdam heeft men echter een project opgezet om beide problemen tegelijkertijd aan te pakken. Dat blijkt uit een reportage van Ruben Munsterman, financieel correspondent van het persbureau Bloomberg.

“Het debat over vluchtelingen is een belangrijke factor geweest in de opkomst van de populisten,” zegt Munsterman. “Tegelijkertijd kan men echter vaststellen dat diezelfde asielzoekers in veel grote steden in alle stilte de grote leemtes op de arbeidsmarkt helpen te dichten.”

“Velen worden ingezet voor taken die de lokale bevolking weigert uit te voeren. In Amsterdam, dat een van de laagste werkloosheidspercentages van de hele Europese Unie heeft, kunnen deze migranten voor veel sectoren een uitkomst bieden. Onder meer het toerisme en vervoer, maar informatica kunnen hiervan profiteren. Amsterdam zet zich dan ook actief in om vluchtelingen naar de arbeidsmarkt te loodsen.”

Uitdaging

“Nederland heeft een werkloosheidspercentage van 3,3 procent,” betoogt Munsterman. “Binnen de eurozone haalt alleen Duitsland een betere score. Nederland kampt met een acuut tekort aan werknemers. In Amsterdam ligt de werkloosheid nog lager dan het nationale gemiddelde.”

“Klaas Knot, president van de Nederlandsche Bank, waarschuwde in het jaarverslag van de instelling al dat het personeelstekort een grote uitdaging dreigt te zullen worden voor de economie. De topman van de Nederlandse centrale bank wees er daarbij op dat in alle economische sectoren een toename van het personeelstekort moest worden gemeld.”

“Onder meer hierdoor dreigt de Nederlandse economische groei te zullen afzwakken,” merkt Munsterman op. Dit jaar zou de Nederlandse economie nog een groei met 1,8 procent laten optekenen. Vorig jaar was er nog sprake van een economische groei van 2,7 procent.”

“Om het probleem te helpen aanpakken kregen 6.055 vluchtelingen begin vorig jaar in Amsterdam een tijdelijke verblijfsvergunning. Eind vorig jaar bleek dat 53 procent van alle geregistreerde asielzoekers die een uitkering hadden aangevraagd, werk te hebben gevonden of zich in het onderwijs te hebben ingeschreven.

“Amsterdam heeft een tachtigtal klantenbeheerders met de begeleiding van de migranten belast,” zegt Munsterman nog. “Een groot gedeelte van deze begeleiders heeft zelf een migrantenachtergrond. Elke klantenbeheerder werkt met een vijftigtal asielzoekers.”

“Die begeleiding heeft een bijzonder breed karakter. Daarbij komen onder meer asielprocedures en Nederlandse taallessen aan bod. Deze begeleiders helpen de migranten ook bij hun intrede op de arbeidsmarkt. Ze zorgen tevens voor emotionele ondersteuning.”

Betrokkenheid

“Er is hier sprake van een lang proces,” zegt Marlet Schreuder, specialist vluchtelingenintegratie bij het Amsterdamse stadsbestuur. “Van alle betrokkenen wordt geduld vereist. Het zou gevaarlijk zijn te denken dat de aanwerving van een vluchteling identiek is als de rekrutering van een lokale kandidaat.”

“We zoeken dan ook actief naar werkgevers die niet alleen door economische motieven zijn gedreven, maar ook een sociale betrokkenheid laten blijken. Vluchtelingen hebben vaak geen enkele kennis van de lokale taal. Soms zijn ze zwaar getraumatiseerd. Zij moeten door de werkgever dan ook worden geadopteerd.”

“Culturele verschillen, werkintensiteit en communicatiebarrières zijn de belangrijkste obstakels,” oppert Munsterman. “Ook in Amsterdam kennen dan ook niet alle verhalen een goede afloop. Veel vluchtelingen zijn immers slecht uitgerust voor het leven in Europa. Er zijn vaak belangrijke aanpassingsproblemen.”

“Het is voor werknemers ook niet altijd gemakkelijk om een asielzoeker op te nemen. Communicatieproblemen kunnen leiden tot misverstanden over taken die moeten worden uitgevoerd. Dikwijls blijkt dat de vluchtelingen niet over de nodige vaardigheden beschikken, waardoor hun kansen op de uitbouw van een betere carrière bijzonder zwak zijn.”

“De succespercentages verschillen van sector tot sector,” zegt Marlet Schreuder. “Terwijl vluchtelingen in de horeca relatief gemakkelijk een baan vinden, ligt een rekrutering in de bouw veel moeilijker. Het metselen van een muur in Eritrea is niet noodzakelijk hetzelfde als in Nederland. Er zijn vaak grote verschillen in werkmethoden en verwachte kwaliteit.”