De kans bestaat dat de naam van president Trump in november 2020 niet op het stembiljet staat wanneer in Californië voor het presidentschap wordt gestemd. Gavin Newsom (foto), de Democratische gouverneur van de staat, heeft dinsdag een wet ondertekend die stipuleert dat kandidaten voor het presidentschap hun belastingaangifte van de voorbije 5 jaar moeten vrijgeven.

Californië is niet de enige staat waar zo’n wet in de maak is. Volgens de site van het National Conference of State Legislatures zijn in 18 staten wetsvoorstellen ingediend “die toekomstige presidentiële kandidaten zouden verplichten hun belastingaangifte openbaar te maken indien ze hun naam op de kiesbrieven willen vermeld zien”.

Het gaat om de staten Arizona, Californië, Connecticut, Hawaï, Illinois, Iowa, Kansas, Maryland, Minnesota, New Jersey, New Mexico, New York, Oregon, Pennsylvania, Rhode Island, Tennessee, Vermont en Virginia.

Trump heeft altijd gezegd dat hij geen plannen heeft om zijn belastingaangifte openbaar te maken. “Omdat dit tegen het advies van zijn advocaten zou ingaan.” Trumps aangifte is volgens hem voortdurend het onderwerp van audits en kan daarom niet openbaar worden gemaakt, zegt hij zelf. (Nixon gaf zijn belastingaangifte wel vrij midden in een audit.) Volgens Trump staat er trouwens niets in ‘waaruit men iets leren kan’.

Wet zal weinig effect hebben; Trump is zo goed als kansloos in ‘Golden State’

De wet die nu in Californië is goedgekeurd zal weinig effect hebben. Kandidaten krijgen tot 98 dagen voor de voorverkiezingen om hun aangifte in te dienen. Alle kandidaten voor de Democratische Partij hebben dat al gedaan. Maar de kans dat Trump dat doet is nihil. Zijn GOP is er niet eens de tweede grootste politieke beweging meer. Ze moet nu zelfs de groep kiezers die zich als onafhankelijk bestempelen laten voorgaan.

Vermits niet het aantal stemmen, maar het aantal kiesmannen dat een kandidaat verzamelt doorslaggevend is, maakt het weinig uit of Trump in deze staat op het kiesbiljet staat of niet. De kans dat hij de 55 kiesmannen in Californië achter zijn naam krijgt is zo goed als onbestaande. In 2016 haalde Hillary Clinton in de Golden State 61% van de stemmen, Trump 31%.

Voormalige gouverneur weigerde deze wet te ondertekenen

In 2017 had voormalig gouverneur Jerry Brown geweigerd een gelijkaardige wet te ondertekenen. Volgens hem opende het de deur naar nog meer bureaucratie, waarbij kandidaten straks ook hun geboortecertificaat en nog andere documenten zouden moeten overmaken om hun naam op de kiesbrieven te zien.

Maar volgens Newsom “is de op vier na grootste economie ter wereld en de plaats waar 1 op elke 9 Amerikanen woont het aan zichzelf verplicht deze informatie op te vragen.”

Volgens een van de woordvoerders van Trump is de maatregel ongrondwettelijk. Ook in linkse kringen noemen opiniemakers de maatregel ‘beschamend‘. Alles wijst erop dat de zaak voor het Amerikaanse Hooggerechtshof zal eindigen.

De kans dat nog een reeks Democratische staten het voorbeeld van Californië zullen volgen is niet gering. Integendeel, ze is groot. Republikeinse staten (Arizona, Kansas, Tennessee,…) zullen de voorstellen waarschijnlijk alsnog kunnen tegenhouden.  Maar velen achten het waarschijnlijk dat Trump in de blauwe staten – waar hij zo goed als kansloos is – er de voorkeur aan zal geven niet aan de verkiezingen deel te nemen. Eerder dan dat hij zijn belastingaangifte openbaar moet maken.