Amerikaanse media kampen met wat in de VS een “Trump slump” wordt genoemd. De impact die de president nu al jarenlang op de media en de samenleving heeft, begint stilaan te verwateren. De algemene interesse in de politieke actualiteit neemt af en maakt plaats voor zaken als technologie of de wereldeconomie.
Elke stijl heeft een houdbaarheidsdatum. Die van Trump lijkt zijn limiet te hebben bereikt. De reden daarvoor is niet ver te zoeken. Trumps communicatie wordt voornamelijk gedomineerd door zijn eindeloze tweets. Die zijn gespekt met overdrijvingen en worden gekenmerkt door een gebrek aan specifieke details. Dan is er de voortdurende herhaling van zaken uit het verleden, het bij naam noemen van zijn favoriete ‘bête noires’ (Mueller, ‘de Democraten’, Hillary Clinton, de ‘fake news’-media,…), het onafgebroken opsommen van het onrecht dat hem wordt aangedaan (“No Collusion”, “No Obstruction”, “Witch Hunt”, “Hoax”), het opscheppen over de aandelenbeurzen en de economie, het beledigen en vernederen van mensen die hem niet loyaal zijn, het opvoeren van de spektakelwaarde van alles wat hij in handen neemt en de eeuwigdurende zelfpromotie.
Dat heeft een tijd goed gewerkt, maar lijkt nu zijn beste tijd te hebben gehad. Kiezers willen gewoon een pauze inlassen om even te ontsnappen aan de onafgebroken atmosfeer van disruptie en frivoliteit die Trumps wereld vergezelt.
Uitgeput door ‘Trumps ik-ik-ik Show’
Een recente peiling van Fox News bracht trouwens aan het licht dat Democratische kiezers ‘een standvastig, betrouwbare leider’ (72%) verkiezen boven ‘een gedurfde, nieuwe agenda’ (25%). Zelfs de traditioneel conservatieve Wall Street Journal maakte vorige week melding van de door het Democratische en Republikeins establishment gedeelde notie dat ‘de mensen uitgeput zijn door de Trump Show’.
Presidentskandidaten moeten kiezers het gevoel geven ‘dat hij of zij mensen zoals hen begrijpt’. (‘I feel your pain’, dixit Bill Clinton). Buiten Trumps basis – die bereid is hem alles te vergeven – lijkt die groep kiezers steeds verder uit te dunnen. Want het is net op dat thema dat de Republikeinen in november het Amerikaanse Congres heroverden. Vele kiezers gaven 3 jaar geleden hun stem aan Trump. Niet omdat ze het met hem eens waren, niet vanwege zijn dweperij of zijn ego, maar omdat ze Hillary niet konden luchten. Maar ook die groep begint schoon genoeg te krijgen van Trumps ‘ik, ik, ik’-stijl. En het zijn wel degelijk die mensen die straks de verkiezingen zullen beslissen. Trump moet dus dringend op zoek naar een nieuw verhaal.
Dat is ook een probleem voor tv-zenders, online en andere media. Die konden zich jarenlang richten op Trumps chaotische stijl om hun programmatie te vullen. Op zijn ongeplande aankondigingen, zijn vaak beledigende tweets en zijn onconventioneel gedrag. Toplui bij mediabedrijven zitten nu met de handen in het haar, want een andere ‘moneymaker’ is niet direct een zicht.
Democraten hebben geen ster
Onder de vele Democratische kandidaten voor de presidentsnominatie zit niet direct iemand die de nieuwscyclus naar zich toe kan trekken. Zoals Trump dat na 2015 wel deed. Het eerste grote tv-debat tussen de Democraten staat later deze week op het programma. De kijkcijfers zullen in de verste verte niet in de buurt komen van die van het eerste Republikeinse debat, toen Trump voor het eerst zijn opwachting maakte. De Democratische kandidaten zullen de media-aandacht nu onder elkaar verdelen. De enige Democraat die wel degelijk als een magneet de aandacht naar zich toe zuigt is het 29-jarige politieke wunderkind Alexandria Ocasio-Cortez. Maar zij is geen kandidaat.
Trump fatigue is reëel
Dat de Trump fatigue reëel is bewijzen ook cijfers uit de media. Volgens Parse.ly, een bedrijf dat het aantal gelezen artikels over Trump vergeleek met het aantal geschreven artikels, is de vraag naar Trump-gerelateerde content in de voorbije zes maanden met 29% gedaald in vergelijking met de eerste zes maanden van zijn presidentschap. Ook Trumps tweets hebben steeds minder impact. De president krijgt nog half zoveel reacties op zijn schrijfsels als bij het begin van zijn ambtstermijn.
Volgens mediaonderzoeksbureau MoffettNathanson lagen de kijkcijfers voor de grote tv-zenders in 2018 ruim 10 tot 20% lager dan daarvoor. Een trend die zich al na de verkiezingsrace van 2016 inzette. Ook zijn de tv-zenders, op Fox News na, eind vorig jaar gestopt met het rechtstreeks uitzenden van Trumps campagne-rally’s, omdat kijkers afhaken. Niet enkel tv-zenders merken de daling in de interesse voor de president. De New York Times genoot na de inhuldiging van Trump van een zogenaamde ‘Trump Bump’, waarbij de krant honderdduizenden nieuwe digitale abonnees kon optekenen. Maar midden vorig jaar kwam ook daar een einde aan.
Voor mediabedrijven die jarenlang mee profiteerden van de aandacht die een van de meest onconventionele presidenten in de geschiedenis naar zich toe kon trekken, zit er dus weinig anders op dan andere thema’s op te zoeken. En als we onderstaande peiling mogen geloven, geldt dat ook voor de president zelf.