Politiek op het allerhoogste niveau blijkt nog steeds vooral een familiezaak. Dat is de conclusie van een studie door wetenschappers aan de Oklahoma State University en de Purdue University, gebaseerd op een analyse van de achtergronden van meer dan duizend presidenten en premiers sinds het begin van deze eeuw. Het onderzoek toonde dat gemiddeld 12 procent van alle wereldleiders afkomstig is uit stambomen met politieke banden.

De wetenschappers stelden tevens vast dat familiale connecties in alle regio’s van de wereld van belang waren. Verder bleek dat deze banden zowel in monarchieën als democratieën en in rijke als arme landen aanwezig waren.

Bush

“Familiale banden kunnen in de politiek van groot belang zijn,” betoogt onderzoeksleider Farida Jalalzai, professor politieke wetenschappen aan de Oklahoma State University. “Uit onze studie blijkt dat gemiddeld één op de tien wereldleiders afkomstig is uit families met politieke banden.” Bekende voorbeelden zijn onder meer de voormalige Amerikaanse president George W. Bush, de Canadese premier Justin Trudeau en de voormalige Argentijnse president Cristina Fernández de Kirchner.

“In monarchieën wordt de macht van nature geërfd, werpt professor Jalalzai op. “Maar het fenomeen duikt ook in democratieën op. Democratische regimes laten hun burgers nochtans toe hun leiders door vrije en eerlijke verkiezingen aan te duiden. Maar zelfs hier kunnen familiale banden aanzienlijke voordelen opleveren.”

“De omkadering door een politieke familie biedt kandidaten immers naamsbekendheid, politieke ervaring en een betere toegang tot bondgenoten en middelen. Bush en Trudeau zijn typische voorbeelden van democratisch verkozen staatsleiders met vaders die eerder dezelfde functie hadden vervuld.”

Europa

“Technisch gezien had Noord-Amerika eigenlijk het hoogste aantal politieke leiders met familiebanden,” verduidelijken de onderzoekers. “Twee van de acht presidenten en premiers in de regio waren immers gerelateerd aan vroegere staatshoofden. Deze regio bestaat echter uit amper twee landen. Dat zou dus de resultaten kunnen vertekenen.”

“Met uitsluiting van Noord-Amerika staat Europa bovenaan de lijst met leiders uit politieke families. In deze regio, gekenmerkt door robuuste democratieën, kwam 13 procent van de presidenten en premiers uit politieke families. Dat is dezelfde verhouding als in Latijns-Amerika.”

“De Afrikaanse Sub-Sahara vertoonde het laagste percentage leidinggevenden met familiebanden,” zegt professor Jalalzai. “Hier bleek slechts 9 procent een dergelijke band te hebben. Die banden blijken echter bijzonder sterk, want 62 procent toonde een relatie met een voormalige president of premier. Voorbeelden zijn Joseph Kabila van de Democratische Republiek Congo en Uhuru Kenyatta van Kenia.”

In Azië tenslotte blijken bijna 11,3 procent van de leiders een politieke stamboom te hebben. Driekwart van die stambomen waren gesitueerd in autocratieën zoals Bhutan, Bhutan, Kazachstan en Sri Lanka.

Vrouwen

De studie toonde ook aan dat vrouwelijke leiders vaker uit een politieke familie komen dan hun mannelijke tegenhangers. “Bij de vrouwelijke leiders liet 29 procent een band met een politieke familie optekenen,” benadrukken de onderzoekers. “Dat is gevoelig meer dan een score van ruim 10 procent bij mannelijke toppolitici.”

“Deze vaststelling suggereert dat familiebanden voor vrouwen bijzonder belangrijk zijn om in de politiek te komen. De ondersteuning van een machtig mannelijk familielid – bij voorkeur een voormalig president of premier – blijkt voor vrouwelijke politici vaak een groot voordeel. Dit zou kunnen helpen om geloofwaardigheid bij kiezers en politieke insiders op te bouwen.”